Бастауыш мектептің дене шынықтыру сабақтарында ұлттық ойындарды пайдалану диплом жұмысы
МАЗМҰНЫ
Кіріспе
І тарау. Бастауыш мектепте қазақтың ұлттық ойындарын пайдаланудың теориялық негіздері.
Педагогика тарихында қазақтың ұлттық ойындарының зерттелу жайы.
1.2 Бастауыш мектептің оқу-тәрбие үрдісінде қазақтың ұлттық ойындарын пайдаланудың маңызы.
ІІ тарау. Дене шынықтыру сабақтарында ұлттық ойындарды пайдалану әдістемесі.
2.1 Дене шынықтыру сабақтарында ұлттық ойындарды ұйымдастырудың жолдары.
2.2. Озат мұғалімдердің іс – тәжірибесі.
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиет тізімі
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Жұмыс көлемі: 51 бет
Пәні: Соңғы қосылған дипломдық жұмыстар
-----------------------------------------------------------------------------------
ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ
МИНИСТРЛІГІ
Бастауыш мектептің дене шынықтыру сабақтарында ұлттық ойындарды пайдалану
Алматы, 2010
МАЗМҰНЫ
Кіріспе
І тарау. Бастауыш мектепте қазақтың ұлттық ойындарын пайдаланудың
Педагогика тарихында қазақтың ұлттық ойындарының зерттелу жайы.
1.2 Бастауыш мектептің оқу-тәрбие үрдісінде қазақтың ұлттық
ІІ тарау. Дене шынықтыру сабақтарында ұлттық ойындарды пайдалану
2.1 Дене шынықтыру сабақтарында ұлттық ойындарды ұйымдастырудың жолдары.
2.2. Озат мұғалімдердің іс – тәжірибесі.
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиет тізімі
Кіріспе
Халқымыздың тарихи – мәдени мұраларының түрлері сан алуан. Солардың
Қазақ халқы – материалдық мұраларға қоса мәдени қазыналарға да
Ұлттық қимыл – қозғалыс ойындары балалардың игеріп үлгерген қимыл
Сондықтан ойында үйренудің, күнделікті тұрмысқа пайдаланудың заманымызға сай ұрпақ
Дегенмен, мектеп тәжірибесінде ұлттық ойындарды дене тәрбиесінде жүйелі пайдалануда
Осы қайшылықты шешу мақсатында диплом жұмысымыздың тақырыбын “Бастауыш
Зерттеудің мақсаты. Қазақтың ұлттық ойындарының танымдық тәрбиелік мүмкіндіктерін
Зерттеу міндеті.
Ұлттық ойындардың бала тәрбиесіндегі маңызын ашу.
Бастауыш мектептің дене шынықтыру сабақтарында ұлттық ойындарды ұйымдастырудың жолдарын
Озат мұғалімдерді іс – тәжірибелерін жинақтау.
Зерттеу обьектісі: Бастауыш сыныптардағы оқу – тәрбие үрдісі.
Зерттеу пәні: Ұлттық ойындарды дене тәрбиесі сабақтарында пайдалану жолдары.
Зерттеу әдістері: Ғылыми – педагогикалық теориялық еңбектерді және озат
Диплом жұмысының құрылымы кіріспеден, 2 тараудан, қорытынды, әдебиеттер
І тарау. Бастауыш мектептің оқыту процесінде қазақтың ұлт ойындарын
Педагогика тарихында қазақтың ұлттық ойындарының зерттеу жайы.
Қазақ халқының бай және әртүрлі мәдени мұрасының арасында ең
Қазақтар ежелден – ақ осы ұлттық ойындарын
Ойындар арқылы көңіл көтеріп отырған бірде – бір халық
Қазақтар әртүрлі көңіл көтеретін ойындар өте жақсы көрген.
Сондықтан да олар өздерінің батылдыған, күштілігін және ептілігін дамытып
Мысалы: соғысу мақсатындағы ойын, “ аламыз бәйге” көп шоқпармен
1927 жылы академик В.В. Бартольдтың - “История культурной
1974 жылы баспадан шыққан Ә. Бүркітбаевтың “Қазақтың ат спорты”
Неғұрлым ересек балалардың өмірінен балалар үшін қызығылықты ойын бастауларды,
Қазақ халқы – ұлт ойындарына бай халықтардың бірі. Бірақ
Одан кейінгі деректерді біз италияндық И. Новокалеискийдің, италияндық Марко
Одан кейінгі кезеңде қазақ халқының бай этнографиялық материалдарын жинаған
Қазақтың ұлттық ойындары ерлікті, өжеттілікті, батылдылықты, шапшаңдықты, ептілікті, тапқырлықты,
Қазақтың ұлттық ойындары: көкпар, сайыс, күрес, теңге алу, қыз
Қазақ халқының ұлттық ойындары елдің өмірімен тығыз байланысты, оның
Қазақ халқының өмірінде ойын араласпаған бірді – бір тұрмыс
Қазақ халқының фольклорын, ұлт ойындарын жинаушы этнограф Ә. Диваев
Сонымен бірге Ә. Диваев мынаны атап көрсеткен: “
Қазақтың ұлт ойындарының көбі дер кезінде қағаз бетіне түсіп
Дегенмен, халық ойынының неше алуан түрлерін туғызып қана қойған
Белгілі педагог Н. К. Крупская өзінің “ Ұлт оқулығы”
Бізге осының өзі қазақ халқының ұлт ойындарына әдейіленіп айтқандай
Қазақтың ұлт ойындарының бірқыдыруы “ ойлануды қажет ететін ойындарға”
“ Тоғыз құмалақ” ойынының фотосуреті мен ойнау тәртібін қиғиз
Қазір бұл ойынның тарихы жайлы Н. Пантусовтың көрсеткенінен
Көрнекті ғалым Ғ. Мұсабаевтың этнографиялық зерттеулері нәтижесінде “ Тоғыз
Өйткені Н. Пантусов жоғарыда аталған еңбегінде дойбы ойыны қазақтарда
“ Мұнымен қоймай,” деп жазды Ғ. Мұсабаев –
Ғылыми зертеушілер Б. Төтенаев, Е. Сағындықов және басқалар өз
1.2 Бастауыш мектептің оқу-тәрбие үрдісінде қазақтың ұлттық
Қазақ халқының жылдар бойы атадан балаға жалғасып, қалыптасқан ұлттық
Ұлттық ойындар өзінің бастауын халықтық педагогиканың тұңғиығынан алады. Сәби
Баланың бойында ойлау, тапқырлық, шыдамдылық, ұйымдастырушылық, белсенділік
Бастауыш мектептердегі балалардың дене тәрбиесі процесінде қозғалмалы ойындарға жетекші
Ол бала денесінің дамуына және сауығуына жан – жақты
Қимыл – қозғалыс ойындары балалардың игеріп үлгерген қимыл дағдыларын
Қимыл – қозғалыс ойындары өзінің мазмұны мен формасы жағынан
Ойындардың ,әсіресе, халық ойындарының эстетикалық сипаты ойын бастаумен, әңгімелесумен,
Балаларға музыка ерекше эстетикалық ықпал жасайды: ол балаларды жігерлендіреді,
Музыканың қимыл ойындарына енгізілуі, ең алдымен, оның эстетикалық –
Сөйтіп, эмоционалды – сауықтыру, танып – білу және тәрбие
Қимыл – қозғалыс ойындарының сан қырлы тәрбиелік маңызы, олардың
Спорттық ойындар нышандары қолданыдатын ойындарға жатытындар – волейбол, баскетбол,
Сюжетті қимыл – қозғалыс ойындары шартты формада өмірлік немесе
Қазақтың ұлт ойындары тақырыпқа өте бай және әр алуан
Ұлт ойындары тақырыбына, мазмұнына, көздеген мақсатына байланысты, негізінен, үш
Ойын тегінде адам баласының ұжымдық шығармашылығы және орындалуы да
Ойынның тіл дамытудағы ролі ерекше. М. Горький айтқандай, бала
Сонымен, нақтылай айтсақ, ұлт ойындары, тіпті жалпы ойын атаулы,
Бастауыш мектепте дене тәрбие барысында баланың психологиялық, физиологиялық, ұлттық
Баланың мектепке дейінгі білім деңгейі, ұғымы, танымы еске алыну
Бастауыш мектепте берілетін дене шынықтыру бағыты, ондағы өткізілетін қимыл
Ойдың дамуы тіл арқылы жүзеге асатынын естен шығармай, дене
Баланың үздіксіз дамуына ескере қолайлы жағдай туғызу мақсатында, әр
Баланың бойынан үйлесімділік табу үшін, әр күнгі дене шынықтыру
Дене шынықтыруға бағытталған қимыл – қозғалыс ойындары, жаттығулар балаға
Дене шынықтыру сабағындағы қолданылатын құралдар ( қамшы, доп,
Бастауыш сыныпта дене шынықтыру сабағының мазмұнды болуы, оның шындық
Жоғарыдағы мәліметтерге сүйене отырып, төменгі мектеп оқушыларының дене тәрбие
Мотивациялық – қажеттілікті өтеуге ұмтылыс;
Мазмұндылық – арнайы ұғым – білім;
Процессуалды – біліктілік (ебдейлік), дағды.
Бастауыш мектеп оқушыларының дене тәрбиесі жүйесін жетілдірудің теориялық негіздері
П.Я. Гальпериннің оқушылардың ақыл – ой әреткетін кезеңдерге бөліп
Дене тәрбиесі – баланың дұрыс өсіп жетілуіне өте
Бастауыш мектептегі дене тәрбие сабақтарының маңызын арттыру үшін музыканың
Бастауыш мектепте дене тәпрбие сабағын арттыруды көздей отырып жаттығуға
Қазақтың ұлт ойындарының тағы бір ерекшелігі – оған өлең
Егер ойын барысында тақпақ, өлең жолдары кездеспесе,
Мақал – мәтелдер мен жұмбақтар, жаңылтпаштар орындалады. Қазақтың ұлт
Асық ойындары адамның жүйке жүйесін шыңдап, ұстамдылыққа, дәлділікке, тұрақтылыққа,
Әрбір оқушы өз денесін жан – жақты жетілдіру үшін
- денсаулықтарын нығайтып, денесін шынықтыру:
- жаттығулар мен ойындар туралы түсінік алып, олармен шұғылдану
- негізгі қимылдарды жасау техникасының дұрыс негізін қалап, балалардың
- қимыл салаларын жетілдіріп, дене құрылысын дұрыс қалыптастыру;
- өз денелерін дұрыс ұстап, жаттығуларды тез, әдемі,
- сабақтан тыс уақытта жаттығуларды ынталанып жасауға, спорт түрлеріне
Бұл мақсаттарға жетуде жеке дене тәрбиесі жүйесінің барлық түрлері
Сайып келгенде, жоғарыда аты аталған ойындар қазақ халқына еңбек
Қазақтың барлық халық ойындары белгілі бір айқын мақсатқа ие
Бұнымен қатар, көптеген халық ойындарын қазіргі заман педагогикасы талаптарына
Сосын ол ойын ережесін түсіндіруге ауысады: қағаз бетіне ойлаған
Балалармен жұмыс істеудің дәстүрлі түрлері халық ойындарымен үйлестірілген
Педагогтың оқушылар бос уақытын ұйымдастыруға қатысуы балаларға үздіксіз жұмыс
Үзілістердегі ойындар оқушының ұнамды, адамгершілікті қасиеттерін дәйекті тереңдетеді, әрі
Сабақаралық үзіліс олардың заңды жалғасы болып табылады және балалардың
Жоғарыда айтылған басқа да ойындардың елеулі тәрбиелік маңызы бар.
Сонымен, халық ойындары оқушылардың жан – жақты білім алуына
Тәрбие сағаттарында сынып жетекшісі оқушыларды адамгершілік тәрбиесінің әр саласына
Мектеп кештерінде ғана оқушылар өз білімдері мен шеберліктерін көрсетуге
Ертеңгіліктер мен кештер тәжірибесінде халық ойындарын жүйелі, дәйекті және
Біздің тәжірибеде ұлттық ойындарды тәрбие жұмыстарында , пайдалану 1-
Бастауыш сынып мұғалімдері тәрбие жоспарларына енгізілетін тәрбие сағаттары мен
ІІ тарау. Дене шынықтыру сабақтарында ұлттық ойындарды пайдалану әдістемесі.
2.1 Дене шынықтыру сабақтарында ұлттық ойындарды ұйымдастырудың жолдары.
Қазақ халқының жылдар бойы атадан балаға жалғасып, қалыптасқан ұлттық
Әрбір оқушы өз денесін жан – жақты жетілдіру үшін
- денсаулықтарын нығайтып, денесін шынықтыру:
- жаттығулар мен ойындар туралы түсінік алып, олармен шұғылдану
- негізгі қимылдарды жасау техникасының дұрыс негізін қалап, балалардың
- қимыл салаларын жетілдіріп, дене құрылысын дұрыс қалыптастыру;
- өз денелерін дұрыс ұстап, жаттығуларды тез, әдемі,
- сабақтан тыс уақытта жаттығуларды ынталанып жасауға, спорт түрлеріне
Бұл мақсаттарға жетуде жеке дене тәрбиесі жүйесінің барлық түрлері
Ойын дегеніміз жаттығу, ол арқылы бала өмірге әзірленеді. Мектеп
Мектептегі сабақ пен сабақтан тыс уақытта жүогізілетін тәрбие жұмыстарының
Төзімділік, шыдамдылық пен ұстамдылық өзін - өзі тежеу сияқты
Осы кезеңдерден жеке – жеке қарастырып көрейік. Әрбір ойын
Кіріспе бөлім. ( 5 минут). Бұл кіріспенің міндеті
Дайындық бөлім. ( 10 минут ). Мұнда оқушылардың
Негізгі бөлім. (25 минут). Бұл бөлімде оқшыларға қазақтың ұлттық
Қорытынды бөлім. Бұл бөлімде ойынды ойынды біртіндеп аяқтап,
Бастауыш сыныптарда денешынықтыру сабағы барысында қазақтың ұлттық
Жер, су, ауа
Кімнің астығы мол?
Саяхатшылар
Дүкен
Не өзгерді? Ойындарды баланың бос уаықттарында ойната отырып,
Ойын баланың жан серігі іспеттес. Қай бала болсын, ойынмен
а) бала ұстаған заттың өз орнында және гигиеналық талапқа
ә) баланың талабының қанағаттануы қажет;
б) мұғалімнің жеке басының үлгі - өнегесі, мәдениеттілігі, байсалдылығы,
в) балалар өмірінің бағдарламалық талапқа сай дұрыс ұйымдастырылуы;
Мұғалім сабақтан тыс уақытта ойын ойнауға жағдай туғызуымен қатар,
Дене тәрбиесі сабағында орындалатын қимыл – қозғалыс пен жаттығу
Қимыл жаттығуларды, ойындарды анық суреттеу, түсіндіру, әңгімелеу арқылы да
Бастауыш мектеп оқушысына түсінікті етіліп ана тілінде берілген нұсқаулар,
Спорттық қимыл – қозғалыстар мен жаттығу
Қырандарым қаз – қатар – “ қатарға тұр!”
Құрыңдаршы бір қатар – “ бір қатарға тұр!”
Оңға қарай бұрылып – “оңға бұрыл!”
Тізбек болып тізіліп – “ тізбекке тұр!”
Алға қарай басайық – “алға бас!”
Жылдамырақ ұшайық – “жүгір!” – деген халық өлеңдері негізінде
Балалар мұндай бұйрықты орындағанда, қыран құсқа ұқсап, оның ішкі
Бастауыш мектеп оқушыларының қимыл – қозғалыс дағдыларын қалыптастыру едәуір
Дене тәрбие барысында жаттығулар түсініксіз терминдармен көп баяндалса, баланың
Бұл жайлы М.И. Станкиннің мына маңызды тұжырымын ескерген жөн:
Яғни бастауыш мектеп оқушыларына қимыл – қозғалыс дағдысын үйретуде,
Оң қолыңмен қамшыны алға жоғары көтер.
Қамшыны алға бере, денелеріңді түзет.
Қолдарыңды екі жаққа жазыңдар.
Ақырындап төмен түсіріңдер деген сияқты нұсқаулар беруіне болады. Екінші
Осындай тәсілден соң, бала жаттығуды қалай, қандай ретпен орындау
Қимыл – қозғалыс әрекеттерді, елестету жаттығуларды жеңіл орындауын, жаттығу
Оқушы ана тілінде түсінікті және таныс қимыл жаттығуды сөзбен
Дене тәрбиесі сабағында қимыл жаттығуларды үйрету сөзбен және сол
Бастауыш мектеп оқушыларының психологиялық ерекшелігін ескере отырып, қимыл
Бастауыш мектеп оқушыларының дене тәрбие сабағында қимыл – қозғалыс
2.2. Озат мұғалімдердің іс – тәжірибесі.
Біз баланы тәрбиелеу үрдісінде дене тәрбиесінің маңызын арттыру қажеттігіне
Сабақ сапасын арттырудағы тағы бір жолы – сабақта қолданылатын
Әрбір бала өз еңбегін іс жүзінде қолданғысы келеді. Сөйтіп
Біздің ұсынып отырған бағдарламамыздағы тағы бір ерекшеліктерге көңіл аударайық:
“ Қан сонар” ойынына жетпей тұрып, балалар жеке бөле
Қорыта айтқанда, бүгінгі мектеп жағдайында дене тәрбиесі сабақтарында ұлттық
Озат мұғалімдердің іс-тәжірибесін жинақтай отырып, төмендегі сабақ үлгілерін
1 – ші сабақ.
Кіріспе сабақ: Оқушыларды еденге малдас құрып, немесе тізерлеп, жүрелеп
Бүгінгі күнгі балалар сүйіп, қызығушылықпен қатысатын шығыс жекпе –
Алдағы сабақ барысында, тек белбеу байлап келген оқушы сабаққа
Белді белбеумен буғанда, оқушыға ерекше бір сезім пайда болады,
Жаттығудың құралы ретінде пайдаланылады;
Ата – бабамыз қандай істі болсын белді буып кіріскен
Саптағы жаттығу элементтері: “ сапқа тұр!”, “Түзел!”,
Мынадай жалпы дене жаттығуларын істеп үйрену : Бастапқы жағдай
БЖНТ: 1. Қол алға
2. Қол жанымызға
3. Алға
4. БЖ
БЖНТ 1. Алға еңкей, қол аяқ ұшына
2. Отыр, қол алға
3. Тұр қол жанымызға
4. БЖ
Қимыл – қозғалыс ойыны: “ Ақтерек көктерек” ойнату.
Сабақты аяқтай отырып, үйге тапсырма: “ Оңға бұрыл!”,
2- 3 – ші сабақтар.
Белбеумен жаттығуды орындау және “Кім жылдам” деген ойын ойнау.
Медитация жүйесін жасау.
Саптағы жаттығу: бүгін өткен сабақтағы “Сапқа тұр!”, “Түзел!”,
Жалпы дайындау жаттығуды ( ЖДЖ
БЖ: аяқты иықпен тең етіп ашып, белбеудің екі
І.
2. Белбеу жоғары, аяқ ұшында тұрып аспанға созылу
3. Алға.
4. БЖ жаттығу асықпай орындалады.
ІІ.
1. Белбеу алға, жоғары
2. Артқа иіле, оғ аяқ артқа
3. Аяқ орнына, түзуленеміз
4. БЖ
ІІІ.
1. Отырып белбеу алға
2. Тұрып еңкей белбеу төмен
3. Отыру
4. БЖ
Топты екіге бөле белбеуді қолдану арқылы “Кім жылдам”
Сабақтың соңында: белбеуді белге байлатып, “Белбеу” деген би
Үйге тапсырма: Белбеудің қалай байланатынын үйрену және жаттығуды қайталау,
4- 5 – сабақтар.
Медитация немесе намаз жүйесін орындау.
Залдың ішін айнала жүгірту, жүру және белбеумен секіре қимылын
ЖДЖ өткен жаттығуды қайталап, орындау барысында, қимыл – қозғалыстың
Жаңа жаттығу:І. БЖ: аяқ иықпен
1. Оң аяқты сілтей көтеріп, оны сол қолға тигізу;
2. БЖ.
3. Сол аяқты сілтей көтеріп, оң қолға жеткізу;
4. БЖ.
ІІ. Қолдағы белбеуді алға көтеріп, кіндіктен төмен ұстау;
1.Оң аяқтың тізесін бүге көтеріп, белбеуден өткізу;
2. кері өз орнына
3.Сол жаттығуды сол аяқпен орындау.
4. БЖ.
Өрмелеу: Сатыға өрмелеп, қайта түсуге арналған эстафете ойыны. Екі
Сабақты қорыта келе саптағы жаттығулар “ Оңға бұрыл!”,
Қамшының сабы әр оқушының білегінің ұзындығымен тең, ұшы
6- 7 – ші сабақ
Сабақтың кіріспесі: “Балалар, белбеу бар, қамшы бар, енді бізге
Саптағы жаттығу: “ Кері бұрыл!” , “Алға бас!”
ЖДЖ БЖ сол қол белбеуде,
1. қамшы алға,
2. жоғары,
3. алға,
4. БЖ
Осы жаттығуды келесі сол қолға ауыстыра орындайды.
Көкпар биіндегі бір орында тұрып билеуді, ат шабысын салу
Құнан жарысын: екі топқа бөліне, кәдімгі қазақ тойындағыдай, ипподромдағыдай
8 – 9 – ші сабақтар
Жоғарыдағы жаттығуларды оқтау мен сабауды пайдаланып өткізу.
Таяқ жүгірту ойынын ойнау.
10 – 11 – ші сабақтар
Жоғарыдағы саптағы жаттығуларды дененің дұрыс өсуі үшін кеудені тік,
12 – 13 – ші сабақтар
Жоғарыдағы ЖДЖ таяқшамен орындау және осы таяқшаны қолдану арқылы
14 – 15 – ші сабақтар
Күрес сабағын өткенде ЖДЖ жұптасын орындау, сабақ басында еденге
Мұндай өтілген сабақтарды ұлттық ерекше жаттығулар баланың табиғатына, түсінігіне
Ұлттық ойындардың тәрбиелік мәні педагогикалық нысаналы басшылығымен қамтамасыз
Белгілі бір жаттығуды өз беттерімен орындаған кезде балалардың барлығының
Жоғарыда көрсетілген тапсырмалар пайдаланылатын үйрету методикасы балада оның оларға
Қорытынды
Бастауыш мектептегі оқу тәрбие процесінде ойынның алатын орны, оның
Қазақ халқының тарихында орын алған ұлттық ойындардың тарихын және
Ойынның баланың дамуына жасайтын психологиялық және тәрбиелік ықпалын жете
Басатауыш мектептегі кейбір мұғалімдер ұлттық және дидактикалық ойындарды қолданудың
Соның салдарынан ойын тартымсыз, қызықсыз болып, балаларды жалықтырып жібереді.
Бүгінгі таңда тұрған мақсат – бастауыш сыныптарда өтетін жеке
Әртүрлі ойындардың және жеке пәндердің ерекшеліктеріне орай оларды
Дене тәрбиесі сабағында ұлттық ойындарды шебер қолданып жүрген
Бастауыш мектеп мұғалімдері үшін ойынның маңызы
Болашақ бастауыш мектеп мұғалімдерін даярлауды ұлттық және дидактикалық ойындар
Қолданылған әдебиеттер
Ақшораев А. Тоғызқұмалақ. Алматы. 1979.
Алдабергенов А. Қозғалмалы ойындар. “Бастауыш мектеп”, 1993,№11.
Бержанов К. , Мусин С. Педагогика тарихы. Алматы. “Мектеп”,
Бүркітбаев Ә. Спорттың ұлттық түрлері мен оның тәрбиелік мәні.
Бүркітбаев Ә. Қазақтың ат спорты. Алматы. 1974.
Бекбатчаев Т. Применения традиционных казахских народных игр и упражнений
Долданова С. ойын элементі оқушының белсенділігін арттырады. Алматы. 1973ж.
Жарықбаев .Қазақ ағартушылар жастарды тәрбиелеу туралы. Алматы. 1965.
Жұмағожина Р. Балалар ойыны тәрбие құралы. “Бастауыш мектеп”, 1993,
Рахимқұлов. Тоғыз құмалақ. Алматы. 1957ж.
Қоянбаев Р. Білім беру және оқыту теориясы Алматы 1990ж.
Тәнікеев Қазақтың ұлт – спорт ойындары. Алматы 1957ж.
Төтенаев Б. Қазақтың ұлттық ойындары. Алматы. 1987ж.
К.Д. Ушинский, Балаларды тәрбиелеу және оқыту жөнінде таңдамалы пікірлері.
Молдагаринов А. Қазақтың балалар ойындары. Алматы. “Жалын” 1987.
Сағындықов Е. Ұлттық ойындардытәрбие жұмыстарында қолдану. “Қазақстан мектебі”,
Сағындықов Е. Ойын – тәрбие құралы. “Білім және еңбек”,
Сағындықов Е. Халық ойындарының балаларды тәрбиелеудегі ролі. “Қазақстан мектебі”,
10
