Туберкулез дертіне шалдыққан адамдармен жүргізетін әлеуметтік жұмыстар диплом жұмысы
МАЗМҰНЫ - www.topreferat.com.kz
КІРІСПЕ.........................................................................................................................3
1 ТУБЕРКУЛЕЗ ДЕРТІНЕ ШАЛДЫҚҚАН АДАМДАРДЫҢ ӘЛЕУМЕТТІК МЕДИЦИНАЛЫҚ СТАТУСЫ.............................................................................5
Ерте кезде туберкулез дертіне шалдыққан адамдардың әлеуметтік-медициналық статусы.........................................................................................5
Қазіргі кезде туберкулез құрбандарының статусы........................................10
2 ӘЛЕУМЕТТІК-МЕДИЦИНАЛЫҚ КӨМЕКТІҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ...............24
2.1 Азaмaттapдың жекелеген санаттарына медициналық және медициналық- әлеуметтік көмек көрсетудің ерекшеліктерi мен олардың қамтамасыз етiлуі, науқастарға көрсететін әлеуметтік көмектің жайы...............................................24
2.2 Шығыс Қазақстан облысында туберкулез дертіне шалдыққан адамдардың өмір сапасын жақсарту мақсатында жүргізілген іс-тәжірибе..................33
ҚОРЫТЫНДЫ...........................................................................................................42
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР.............................................................................44 ҚОСЫМША................................................................................................................47
КІРІСПЕ
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Жұмыс көлемі: 50 бет
Пәні: Соңғы қосылған дипломдық жұмыстар
-----------------------------------------------------------------------------------
ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ
ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
"Әлеуметтік жумыс" кафедрасы
мамандық
"Әлеуметтік жұмыс"
ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС
Туберкулез дертіне шалдыққан адамдармен жүргізетін әлеуметтік жұмыстар.
Ғылыми жетекші,
п.ғ.к.доцент
"____ " _______________ 20__
Жұмыс қорғауға жіберілді,
кафедра меңгерушісі,
п.ғ.к,доцент
"_____"________________20__
Норма бақылаушы
" _____"_______________20__
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ.........................................................................................................................3
1 ТУБЕРКУЛЕЗ ДЕРТІНЕ ШАЛДЫҚҚАН АДАМДАРДЫҢ ӘЛЕУМЕТТІК МЕДИЦИНАЛЫҚ СТАТУСЫ.............................................................................5
Ерте кезде туберкулез дертіне шалдыққан адамдардың әлеуметтік-медициналық статусы.........................................................................................5
Қазіргі кезде туберкулез құрбандарының статусы........................................10
2 ӘЛЕУМЕТТІК-МЕДИЦИНАЛЫҚ КӨМЕКТІҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ...............24
2.1 Азaмaттapдың жекелеген санаттарына медициналық және медициналық- әлеуметтік көмек
2.2 Шығыс Қазақстан облысында туберкулез дертіне шалдыққан адамдардың өмір
ҚОРЫТЫНДЫ...........................................................................................................42
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР.............................................................................44 ҚОСЫМША................................................................................................................47
КІРІСПЕ
Табыстарға жетуге халқымыздың әл-ауқатының жыл сайын жақсара түсуінің, санитариялық
Міне, сондықтан денсаулық сақтау қызметкерлерінің алдына елімізде таяу жылдарда
Өзектілігі: Туберкулез ауруы қазіргі кезде ұлттық мәселелердің бірі болып,
XX ғасырда Ресейде және Қазақстан Республикасында өкпе құрт науқастарымен
Зерттеу объектісі: Туберкулез дертіне шалдыққан адамдар
Зерттеу пәні: Туберкулез ауруына шалдыққан адамдарды әлеуметтік медициналық
Мақсаты: Туберкулезбен ауыратын науқастарға эеуметтік-медициналық көмек қажеттілігін анықтау.
Міндеттері.
- аурудың пайда болу себептері мен оның тигізетін қасіретінің
- қазіргі қоғамдағы туберкулез ауруларының әлеуметтік медициналық статусын қарастыру;
- туберкулез дертіне шалдыққан адамдар өмірінің медициналық-әлеуметтік сапасын
Зерттеу болжамы: Егер де әрбір туберкулез дертіне шалдыққан ауруға
Зерттеу әдістері: анкета, әңгіме, бақылау;
Зерттеу базасы: Шығыс Қазақстан Облыстық туберкулезге қарсы диспансерінің хирургия
1. ТУБЕРКУЛЕЗ ДЕРТІНЕ ШАЛДЫҚҚАН АДАМДАРДЫҢ ӘЛЕУМЕТТІК МЕДИЦИНАЛЫҚ СТАТУСЫ
Ерте кезде туберкулезге шалдыққан адамдардың әлкеуметтік-медициналық статусы
Туберкулез — адам баласына ерте заманнан кесел болып келе
Туберкулез ауруы жөніндегі алғашқы еңбек медицинаның атасы саналатын Гиппократ
Батыс және Орталық Европа елдерінде туберкулез ауруын емдеушілер корольдер
Атақты неміс ғалымы Роберт Кох 1882 жылы Берлин академиясында
Гейдельберг маңынан табылған, біздің жыл санауымыздан 5000 жыл бұрын
Бұл ауру жайлы қызықты деректерді атақты тәжік ғалымы Абу-али-Ибн-Сина
Туберкулез ауруы жайында медициналық ғылымның дами түсуіне
Көптеген мұрағаттардағы құжаттар туберкулез ауруының бұрынғы патшалық Россия территорнясында
Аурулардың басым көпшілігі шаруалар, жұмысшылар мен солдаттар арасында болды.
Туберкулез ауыруынан өлім де көп болды. Дарындары шарықтап тұрған
Батысымыздағы халықтармен қарым-қатынаста болған оқымысты азаматтарымыз бұл кеселге жиірек
Абайдың Әбіш пен Мағаш - екі баласының, Шоқан Уәлихановтың
Қайырымдылықтың тамыры ежелгі болғандықтан, ерте заманнан бері қарай атақты
Әсіресе, қазақ даласында өмір сүрген Әл-Фараби, Ж.Баласағұн, А.Иассауи, М.Дулати
Түркі әлемінің ұлы ойшылы көрнекті философ Әбу Насыр әл-Фараби,
Сондықтан әл-Фарабидің негізгі әлеуметтік тұжырымдамасы гуманизм принципіне сүйенген деген
Ал педагогикалық көзқарастарында имандылық идеяларымен танымал болған Жүсіп Баласағұн
Әйгілі "Құтты білік" дастанында оның айқын көрінетін тұстары кедейлерге,
Сол сияқты қазақтың ұлы ойшылдары Абай, Шоқан, Алтынсарин, Шәкерім
Шоқан Уәлиханов қазақ даласында жүргізілуге тиісті саяси реформа халықтың
Сондай- ақ Ш. Құдайбердіұлы, С.Торайғыров, Ә.Бөкейханов, М.Дулатов, А.Байтұрсынов, Ж.Аймауытов,
Қазақстанда мемлекеттік көлемде туберкулез ауруына қарсы жоспарлы түрде күресу
Ең алғашқы туберкулез диспансері 1922 жылы Қазақстанның сол кездегі
Мысалы әлемдік ақпаратқа жүгінсек, дүние жүзінде 8 миллион адам
Бұл туберкулез мекемелерін ашуға белсене ат салысқан, Қазақстанда бұл
Әсіресе, бұл дерт Қазақстан, Әзірбайжан, Тәжікстан секілді әлеуметтік жағдайы
Міне осы 1963 жылдан бастап туберкулезге қарсы күрес Қазақстанда
Міне сол кезеңдері республикамызда туберкулез ауруымен күресті ұйымдастыру жолында
Бір өкініштісі, 80-жылдары Кеңес Одағы «біз құрт ауруын 100
Әлбетте жасыратыны жок, еліміз тәуелсіздігін алған өтпелі жылдарда туберкулез
Сонымен, адамға ерте кезден-ақ кесел болып жабысқан індетке бастапқыда
Қазіргі кезде туберкулез дертіне шалдыққан адамдардың медициналық-әлеуметтік
XXI - ғасырлардың басы туберкулез ауруының белең алуымен
Адам өзін қаншалықты жетілдім, ой-өрісім дамыды дегенімен, көбінесе ол
Әрине бүгінгі күні медицина мекемелерінің заман талабына сай жабдықталғаны
Ал соңғы 15 жылда Қазақстан тұрғындарына дәл осы тажал
Осындай туберкулезге қарсы жаппай күрестің нәтижесінде, 1994 жылы Қазақстанда
Оның ең басты себебі — халықтың әл-ауқатының нашарлап, тояттап
құрсақ жүретін, тазалықты сақтамай, өз денсаулығын күтінбейтіндер жиі ұшырайды.
зейнеткерлердің, студенттердің, жұмыссыздардың, қаңғыбастар мен қайыршылардың, нәрестелі болған аналарлың,
Туберкулездің ушығып, халықтық қасіретке айналуының тағы бір үлкен себебі
Аурды емдеу мен зерттеудің және анықтаудың жолдары ғылыми тұрғыда
2004 жылғы 28 маусымдағы N 510 бұйрығы бекітілді Туберкулезге
Қазіргі кезде елімізде 32 санаторий бар. Оның 22-сі балар
Санаторий Қазақстан Республикасының Конституциясына, нормативтік құқықтық актілерге сәйкес жұмыс
Әрине, мұндай жағдай жалғыз Қазақстанда ғана емес, дүние жүзінде
Бұл қатерлі дерт, яғни әлеуметтік маңызға ие болған құрт
Мысалы, біздің елімізде әрбір 100 мың тұрғынға шаққанда, орта
Қысқасы, қазіргі уақытта елімізде туберкулез ауруына шалдыққан 80 мыңдай
Ал жас шамасына келер болсақ, төмендегідей көрсеткішті көруге болады.
Міне осындай жанды күйзелткен осынау қатерлі құрт ауруына
Сондай-ақ, өткен жылдарда қаржы тапшылығынан түрмеде отырғандарға амнистия жарияланған
Ал енді оған тосқауыл қою үшін алдымен экономикамыз жақсарып,
Туберкулездің таралу деңгейі соңғы кездері эпидемияның басталу қауіпін көрсетеді.
Қазіргі егеменді Қазақстанда қайырымдылық, әсіресе әлеуметтік жәрдем көрсету
Егемендік алған елімізге белгілі реформалар басталған кезеңде, республика жаңа
Нарықтық экономикаға бет алған алғашқы жылдары елімізде жұмыс орындарының
Әрине уақыт өте келе елбасымыз Н.Ә.Назарбаевтың жүргізген саясатының арқасында
Оған мысал ретінде, бұрынғы кеңестік жүйенің құрамында болған Орта
Әрине атап айтар болсақ, бүгінгі күнге дейінгі Қазақстан Республикасы
Сөйтіп қайырымдылық, жәрдем беру әлеуметтік саясаттың бір саласы тұрғысында
Қазақстан Республикасының ата заңында түгел бір бөлім " адам
Балалар құқықтарын қорғау комитетінің бірінші алқа отырысында Елбасының 2006
Әрине бұл комитет функцияларының бірі балалар құқықтарын қорғау саласында
Әрине осы балалар денсаулығы мен құқықтарын қорғау мәселелерімен айналысатын
Жалпы алғанда осы елімізде өз жұмысын атқарып отырған түрлі
Әрине әр кезеңде де туберкулезге шалдыққан науқастарға көрсетілетін
Еліміздегі қоғамдық және ұлттық келелі мәселелерді шешу мақсатында оған
Рухани қорлар "Шапағат", "Иман", "Қазығұрт", Қазақстан Мұсылман Орта Азия
"Қазығүрт", "Арыс", "Фатима ", "Қоныс" қорлары да белгілі дәрежеде
Сонымен қатар еліміздегі шыққан мүгедек, науқас жандарды әлеуметтік жағынан
Қазіргі кезде денсаулық сақтау саласының жекелеген бағыттары бойынша Қазақстан
Жалпы алғанда, денсаулық сақтау саласындағы бюджеттік саясат халықтың салауатты
Еліміздегі әсіресе үкiметтiк емес ұйымдардың туберкулез ауруына шалдыққан науқастарды
Yкiметтiк емес ұйымдар (YЕҰ) әлеуметтiк мәнi бар шын мәнiнде
түрлi бағдарламаларды, оның iшiнде науқастарға тiкелей немесе
жанама бағытталған бағдарламаларды iске асырумен айналысады.
YЕҰ қайырымдылық жасау, халықтың мұқтаж топтарына, әсіресе осы науқас
Олар Қазақстанда әлеуметтiк реформаларды енгiзуге бағытталған жұмыстарға келiсiмдер және
Әрине осы аталмыш түрлі үкіметтік емес ұйымдардың баршасын толғандырып
Бұл көрсеткішке назар аударар болсақ, бұл тек осындай
Әрине еліміздегі туберкулез ауруына шалдыққан науқастарды әлеуметтік жағынан қолдау
Әрине бұл қор БҰҰ-ның ЮНИСЕФ балалар қорымен бірлесе отырып,
Сонымен қатар елімізде бұдан басқа да түрлі қоғамдардың жұмыс
Мүгедектердің «Кеңес» қоғамдық бірлестігі негізінен мүгедек балаларды қамқорлыққа алу
«Special Olympics Kazakhstan» мүгедек балаларға арналған спорт қауымдастығы
Ал «Теңбе-тең» атты келесі бір қоғамдық ұйымы СПИД,
«Эльдани» – балалар қайырымдылық қорының біздің елімізде атқарып отырған
Алматы қаласында ұйымдастырылған «Денсаулық зор байлық» қоғамдық орталығының көздеген
«Жас ұрпақ» – өз атынан айқын болғанындай бұл балалар
Әрине осы қорлардың қай-қайсысын алсақ та барлығының көздеген түпкі
Сонымен қатар, ортамерзімдік басым бағыттары бюджет шығындарының анықталғаны: білім
Әрине осы көзделген межеге жету біздің алдымызға көптеген келелі
Шығыс Қазақстанда әлеуметтік жұмыстар тарихы енді қалыптасып жатыр, жоғарғы
Сонымен, қорытындылай келе, қазіргі қоғамда туберкулез дертіне әлуметтік экономиканың,
АҒЗАНЫҢ ҚОРҒАНЫС ҚАБІЛЕТІНІҢ ТӨМЕНДЕУІНЕ ӘСЕР ЕТЕТІН ФАКТОРЛАР
ӘЛЕУМЕТТІК
ТҰЛҒАЛЫҚ
ЖҰМЫССЫЗДЫҚ
ТҰРМЫС ДЕҢГЕЙІНІҢ ТӨМЕНДІГІ
қАРАЖАТТЫҢ ЖОҚТЫҒЫ
ІШІМДІК
СПИД ЕСІРТКІ
ШЫЛЫМ ШЕГУ
Сызба 1.1 Ағзаның қорғаныс қабілетінің төмендеуіне әсер ететін
2. ӘЛЕУМЕТТІК- МЕДИЦИНАЛЫҚ КӨМЕКТІҢ ЕРЕШЕЛІКТЕРІ
2.1 Азaмaттapдың жекелеген санаттарына медициналық және
медициналық-әлеуметтік көмек көрсетудің ерекшеліктерi мен олардың қамтамасыз
2007 жылғы 11 қаңтардағы толықтыруларымен шыққан «Азаматтардың
- Азаматтар айналасындағыларға қауіп төндіретін жұқпалы аурулардың таралуының алдын
- Стационарлық және амбулаториялық емделудегі адамдар медициналық ұйымдардың қолданыстағы
- Қазақстан Республикасының азаматтары Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес профилактикалық
- Жүкті әйелдер жүктіліктің он екі аптасына дейінгі мерзімде
- Қазақстан Республикасының азаматтары өз денсаулығын сақтаудың қамын жасауға
Алайда, мұнда азаматтар өздеріне тиесілі психологиялық және әлеуметтік қолдауға
Сонымен қатар осынау нормативті-құқықтық актілердің бірі болып табылатын осы
Яғни айналасындағыларға қауіп төндіретін аурулары бар азаматтар медициналық ұйымдардың
Әрине айналасындағыларға қауіп төндіретін аурулардан зардап шегетін азаматтарды
Әр уақытта да айналасындағыларға қауіп төндіретін аурулары бар және
Ал осы заңнаманың негізінде 22-бап бойынша туберкулезбен ауыратын науқастарға
Туберкулезбен ауыратындар міндетті медициналық байқауға алынуға және емделуге тиіс,
Егемендік алған еліміздің алғашқы сонау ХХ ғасырдың 90-шы жылдарындағы
Әрине, сол тәуелсіздіктің алғашқы кезеңі барша халқымыз үшін, оның
Сөйтіп, 1990-2000 жылдары ауылдағы денсаулық сақтау жүйесiнiң жеткiлiксiз деңгейде
2002 жылға қарай барлық елдi мекендер медициналық қызметкерлермен немесе
Жалпы бұл орта мерзімдік қаржы саясатын әзірлеу мына мақсаттарға
- алдағы үш жыл мерзімге бар ресурстардың көлемін анықтау;
- Қарағанды облысы әкімшілігінің қаржы стратегиясын бекіту және оның
Ал енді облыстың әлеуметтік-экономикалық жағдайының дамуын талдап және 2006-2008
Сонау 2004 жылға арналған ауылды өркендету жөніндегі негізгі
Ал аз қамтылған азаматтар санының азюына байланысты атаулы әлеуметтік
Әр уақытта да денсаулық сақтау саласында ұсынылатын медициналық-әлеуметтік қызметтер
Денсаулық сақтау объектілерінің стандарттарын әзірлеу кезінде талаптарға 52пайызға сәйкес
Әр бір ауылдық жерлерде туберкулезбен ауыратын адамдарға қолдау көрсету
Ал Шығыс Қазақстан облысы бойынша соңғы жылдарлдағы қаржыландыру көлемі
Кесте 1.
Шығыс Қазақстан облысы бойынша қаржыландыру көлемі.
Аумақ/жылдар 2004 2005 2006
Облыс бойынша 816848000,0 873363000,0 957786000,0
Орындалуы 99,8% 100% 99,9%
Өскемен қаласы 271408000,0 274063000,0 298611000,0
Орындалуы 100% 100% 99,9%
Міне соңғы уақытта жалпы халыққа бастапқы медициналық-әлеуметтік көмектi жақсарту
Дегенмен әсiресе, мемлекеттiк секторда медициналық-әлеуметтік қызмет көрсету сапасы бұрынғыша
Кесте 2.
Шығыс Қазақстан облысы бойынша туберкулез көрсеткіші.
Көрсеткіштер. 2004 2005 2006 2007ж. І кв.
Негізгі көрсеткіш 360 388 383 112
100 мың адамға шаққанда 118,4 128,8 128,0 37,3
Қайтыс болғаны 88 69 78 25
100 мың адамға шаққанда 28,9 22,9 26,1 8,3
балалар 7 18 14 4,4
100 мың адамға шаққанда 12,2 34,0 27,2 7,8
Жасөспірісмдер 10 20 19 7
100 мың адамға шаққанда 61,6 121,1 114,0 42,0
Ақылы медициналық көмек пен кепiлдi көлемi арасында дәл айырмасы
Ал соңғы жылдары қабылданған шаралар денсаулық сақтау жүйесiн дамытуды
Өйткені осы жыл сайынғы халқына арнаған жолдауларында экономикалық жағынан
Сөйтіп әлеуметтік көмектің жыл сайын артып отырғаны, халық сенім
Әрине, дәл қазір бұл ауруды емдеудің өзіндік жолы бар.
Жалпы алғанда негізінен қатерлі аурудың алдын алу мен науқастарға
Міне осыған орай халықтың денсаулық сақтау қызметтерiне қол жетiмдiлiгiн
- халыққа тегiн көрсетiлетiн медициналық көмектiң кепiлдi көлемiнiң
орындалуын қамтамасыз ету;
- медицина қызметкерлерін ауылдық жерде жұмыс істеуге тарту жөнінде
- әсiресе ауылдық жерде аурулардың алдын алуға бағдарланған бастапқы
медициналық-санитариялық көмектi, сондай-ақ бiрiншi кезекте - халықтың
әлеуметтiк осал топтары үшін медициналық көмектiң жаңа ұйымдық нысандарын
- қалалық және ауылдық жерлер бөлiнiсiнде әйелдердiң акушер-гинекологтармен, акушеркалармен
- өмiрлiк маңызы зор дәрiлiк заттардың айналымына мемлекеттiк
бақылауды күшейту және дәрiлiк заттардың құнын арзандату мақсатымен
отандық фармацевтика өнеркәсiбiн дамыту;
- туберкулезбен, қаны аздықпен және басқа да әлеуметтiк маңызы
аурулармен күрес жүргiзу тиiмдiлiгiн арттыру;
- бұқаралық ақпарат құралдарын пайдалана отырып салауатты өмiр салтын
насихаттауды күшейту;
- омыраумен тамақтандырудың кеңейтiлген бағдарламаларын iске асыру,
сондай-ақ қатерлі дерттен, тыныс жолдарының вирустық және iшек инфекцияларының,
- аналар өлiмiн азайту жөнiнде шаралар қабылдау;
- отбасын жоспарлау жүйесiн одан әрi жетiлдiру жөнiнде шаралар
- денсаулық сақтаудың мемлекеттiк емес секторын одан әрi дамыту
Темір тордың арғы жағында да, еркіндіктегідей болмаса да, өзіндік
Әрине осы мекемеден ай сайын он адам сауығып шығып
Қорыта айтқанда, мемлекет тарапынан азаматтардың жекелеген санаттарына медициналық және
2.2 Шығыс Қазақстан облысында туберкулез дертіне шалдыққан адамдардың өмір
Шығыс Қазақстан обысында туберкулез мәселесін шешу үшін, алдын алу
Шығыс Қазақстан обылысындағы Облыстық туберкулезге қарсы диспансердегі аурудың өмір
Шығыс Қазақстан облысындағы облыстық туберкулезге қарсы диспансердің хирургия
Оның негізгі мақсаты:
әлеуметтік қызметкердің, дәрігердің және туберкулезге шалдыққан адамның арасында дұрыс
әлеуметтік қызметкер мен дәрігердің көмегімен туберкулезге шалдыққан адамға құпия
әлеуметтік қызметкер тарапынан қолдау жасау;
емдеу мерзімінің ұзақ болуына байланысты емделушіні әлеуметтік психологиялық қолдау
Осы мақсаттар негізінде келесі міндеттерді алға қойдық:
әлеуметтік қызметкер ауруға шалдыққан адамдардың психологиялық ерекшеліктерін ескере отрып,
аурудың отбасымен.
Шығыс Қазақстан облысындағы Облыстық Туберкулезге қарсы Диспансердің хирургия бөлімшесінде
Респонденттер сауалнамаға жауап беру барысында хирургия бөлімінің меңгерушісі сауалнаманы
Зерттеудің келесі бөлімі жүргізілген жұмыстың нәтижелерін көру. Ауырғандар жынысы
Бір ерекшелігі, әйелдер арасындағы көп орынды зейнеткерлер құрайды (38,6%),
Отбасы жағдайына байланысты нәтижелер – аурулардың 1/2 –і (52,9%)ерлер
Отбасылық бюджеттің 60-100%-ы тамақтануға кеткенмен де зерттелушілердің 1/3-і өзінің
Аурулардың тұратын жерінің сапалылық көрсеткіші көбенесе ауа айналымы нашар
жас ерекшелік, жыныстық фактор, әсіресе 20-59 жас аралығындағы еркектер;
білімнің төмен деңгейі;
әлеуметтік статус және еңбек ету деңгейі;
қанағаттандырмайтын материалдық қамсыздандыру;
дұрыс тамақтанбау;
ішімдік пайдалану;
тұрмыстық және санитарлық жағдайлардың нашарлығы.
Медико-әлеуметтік ерекшеліктерді зерттеу барысында өкпе туберкулезімен ауыратын адамды былай
Алайда, зерттеу жұмысының негізгі мақсаты ауру адамның өмір сапасына
1-қосымшада көрсетілгендей ауру адамдар арасындағы айырмашылық көбіне адамның тәуелсіздік
Аздаған болса да көзге көрініп тұрған айырмашылық – науқас
Қоғамдық жұмыс және қоршаған ортаға қарым-қатынасы жағынан да туберкулезге
Қаражат жағынан қанағаттанбаушылық та аурулар тарапынан көрінеді (41,7%және 60,3%).
Тұрған үй, тұрмыстық шарттарды қарастыру барысында тұрмыстық жағдайы жақсы
Адамның білім деңгейі оның тәуелсіздігіне көп әсерін тигізеді. Неғұрлым
Туберкулезбен ауыратын адамның өмір сапасына жақындарының қарым-қатынасы да әсер
Алынған нәтижелер негізінде жұмысымыздың келесі сатысы аурулардың өмір сапасының
Фтиза-мектеп жоспары:
Ауруға шалдыққан адамның емделіп шығатындығына сенімін арттыру.
Әлеуметтік көмектің маңызды шарттарын түсіндіру.
Қоршаған орта және мен тақырыбында әңгіме (дөңгелек стол).
Өмірге деген белсенділігін арттыру.
Дәрігердің комплексті дәрілік бағдарламасы жайында ақпарат беруі.
Демалысты жоспарлау үлгісін жасау (тренинг).
Ауруға шалдыққан адамдардың отбасыларына әлеуметтік психологиялық қолдау көрсету.
Имаммен кездесу (руханилылық деңгейін көтеру).
Еңбекпен қамтамасыз ету мекемесіне тіркеуге тұруға бағыттау.
Дұрыс бағыт беру арқылы әлеуметтік мәселесін шешу.
Бұл жұмыстардың барлығы дерлік әңгіме әдістемесі түрінде болды.
Жоғарыдағы жоспар негізінде келесідей жұмыстар жүргізілді. Ауруға шалдыққан адамдардың
Әлеуметтік көмек қажет ететін адамдардың бет бейнесі, ішкі мәні,
Дөңгелек стол өткізу барысында ауруға шалдыққан адамдардың қоршаған ортаға
Комплексті дәрілік бағдарламасы және дәрі-дәрмекті уақытында қабылдаудың маңызы жайында
Аурулардың демалысын жоспарлау үлгісін тренинг түрінде әрбір адамның ой-пікірін
Отбасымен жүргізілетін әлеуметтік жұмыс іс-әрекеттің ерекше түрі болып табылады.
Руханилылық деңгейін көтеру барысында Имамның қатысуымен имандылық сабақтары да
Туберкулез дертіне шалдыққан адам қоғамнан қол үзіп қалмау шарасы
Әлеуметтік жұмыс арнайы қызметтің бір түрі болып табылады. Оның
Бір ай көлемінде жүргізілген жұмыстар нәтижесін анықтау мақсатында өмір
Кесте 3
Фтиза-мектеп нәтижелері.
№ Сұрақтар Дейін% Кейін%
1 Қоршаған ортаға қарым-қатынасы. 46,1 50,0
2 Тәуелсіздік деңгейі 49,5 56,4
3 Психикалық денсаулық 52,6 60,1
4 Физиологиялық денсаулық 54,2 62,3
5 Демалысты ұйымдастыру 42,3 58,4
6 Руханилылық деңгейі 53,9 60,1
7 Жұмысқа ынтасы 44,0 45,1
8 Белсенділігі 52,8 53,1
9 Отбасының теріс қарым-қатынасы 58,6 40,4
3-кесте негізінде құрылған диаграммада көрсетілгендей дертке шалдыққан адаммның қоршаған
Ауру адамдар арасындағы айырмашылық көбіне адамның тәуелсіздік деңгейінде көрінеді.
Әлеуметтік жұмыстың міндеті жеке адамның психикалық денсаулығын қалыпқа келтіруге
Кейбір көрсеткіштер айтарлықтай көтерілгенімен науқастың жұмысқа ынтасы (45,1%) мен
Өмірдегі түрлі жағдайлар әлеуметтік қызметкерден ұдайы психотерапевтік көмек көрсетуді
1. Өзара көмек.
2. Өмірде кездейсоқ кездесетін күрделі мәселелерді шешуге көмек. Бұл
3. Психозды жеңуде жеке көмек, бұл деңгейдегі ауытқулар психоматиканың
Туберкулез дертіне шалдыққан адамдармен қарым-қатынастағы мамандарға тәжірибелік ұсыныстар беріледі.
Тубекулез дертіне шалдыққандардың санын азайту жолдарының моделін пайдалану(қосымша 4).
Туберкулез дертіне шалдыққан адамдардың ауруға шалдыққан кезде әлеуметтік байланыстары
Туберкулез дертіне шалдыққан адамдармен қарым-қатынастағы мамандарға тубекулез дертіне шалдыққан
Ауруға бейімделу деңгейін және қажеттіліктеріне сай функцияларының орындалуын айқындау
Психоәлеуметтік қызмет көрсетуді ұйымдастыру (психоәлеуметтік коррекция кабинет ашу, ауруларды
Сонымен, қорыта келгенде, туберкулезге шалдыққан адамдардың өмір сапасына келесі
ҚОРЫТЫНДЫ
Зерттеу жұмысының туберкулезбен ауыратын нуқастарға әлеуметтік медициналық қажеттілігін анықтау
Дипломдық жұмыста туберкулез дертіне шалдыққан адамдардың әлеуметтік медициналық өмір
Туберкулез дертіне шалдыққан адамның өмір сапасы сау адаммен салыстырғанда
Ауру адамдар арасындағы айырмашылық көбіне адамның тәуелсіздік деңгейінде көрінеді.
Әлеуметтік жұмыстың міндеті жеке адамның психикалық денсаулығын қалыпқа келтіруге
Кейбір көрсеткіштер айтарлықтай көтерілгенімен науқастың жұмысқа ынтасы мен белсенділік
Зерттеу жұмысын болжағанымыздай алдыға қойылған міндеттерді орындай келе әрбір
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
Қазақстан Республикасының Конституциясы.-Алматы: Жеті жарғы.-2005.-186б.
Қазақстан Республикасы Заңы. Туберкулездің жұқпалы түрімен ауыратын азаматтарды мәжбүрлі
Абағанов Б. Туберкулез әлеуметтік дерт./Дидар.1999 - 11желтоқсан-14б.
Ажетова Ж.Р. Туберкулезбен науқас жасөспірім қыз балалардың пубертаттық кезеңінің
Аймахан Қ. Туберкулез әлеуметтік індет./Алматы ақшамы.2000-24наурыз
Ақтаев С. Өкпе ауруынан қайтсек құтыламыз? // Қазақ тарихы.2002.
Айқынайын А. Сөз сүлдесіл туралы.// Заң. 2000 - 26қаңтар-14б.
Албагова И.Ф. Введение в специальность социальная работа.// М.,Наука,1997 -
Ахметұлы Т. Індет жаппай жалмап барады: [Семей облыстық өкпе
Антология социальной работы / Сост. М.В.Фирсов:В 5т
Әділғожин С. Туберкулез - әлеуметтік кесел.//Семей таңы, 1998-10тамыз.
Әлиев М. Туберкулез дертін емдеудің дәрілік бағдарламасы бағдарламасы хақында:
Бақтажаров С. Туберкулез ұлттық індетке айналмасын/Егемен Қазақстан 2003-13қараша-3б.
Ғабдуллина Қ. Социология. Учебник.-Тараз.-1999.-370б.
Герасименко В.Г. Өкпе туберкулезінің алдын алатын жабдықтар/Денсаулық,2002, №2-Б.31
Гнездилова Е.В. Ориентирование больных туберкулезом на излечение с помощью
Демеуова М.Е. Қайырымдылық - әлеуметтік институт ретінде: Социология ғылымдарының
Елеусіз Ш. Денсаулық сақтаудың денсаулығы нашар.//Алтын орда,2001, №1-7б.
Жансеитова М. Қурт аурудан сақтаныңыздар//Студент,2002,№21-22маусым-4б.
Жетібаев К. Суйек буын туберкулезі//Денсаулық,2002,№1-5б.
Жолымбетов Қ. Туберкулезге тосқауыл қойылды.//Егемен Қазақсатан,1998,29мамыр-5б.
Закариянова Н. Туберкулездің алдын алу /Дидар,1998.
Исмаилов Ш. Туберкулезден әлемде 70млн. адам өлуі мүмкін//Жас Алаш,
Исмаилов Ш. туберкулезді анықтаудың тың әдісі./ Денсаулық,1998, №3, 12-б.
Каликов Т. Туберкулез және онымен күресу жолдары//Алматы: ҚазССР, Білім
Ксенофонтова Л. Туберкулез - әлеуметтік кесел.//Семей таңы,1998,№6-12тамыз-8б.
Қазақстан Республикасы 1991-2001 статистикалық жинақ.//Алматы: Қазстатақпарат.2002-432б.
Қайыркенова А. "Сосна" санаторийі //Семей таңы 1998,30сәуір.
Қамбаров Қ. Өткенжылы 7215 адам көз жұмды.//Түркістан 1998, 11-17наурыз.
Мәскеев Қ. Туберкулез - өтекүрделі мәселе// Денсаулық,2001, №12-2-3б.
Сәрсенова Ж. Тәңірбергенова Г. Әлеуметтану.-2000.-Б.79
Социология. Жоғары оқу орнындарының студенттеріне арналған оқулық.-Алматы.-2002.-222б.
Ташимова С.А. Өкпе туберкулезімен зардап шегетін науқастардың химиятерапиясын емдеудегі
Шығыс Қазақстан облысы 1995-2005 // Өскемен обл.стат. басқармасы. 2006-40б.
Қосымша 1.
Респонденттердің жалпы сипаттамасы.
Критерийлері Сау адамдар
Науқас адамдар
Жас ерекшелігі 19-ға дейін 1 15
20-29 3 14
30-39 7 12
40-49 5 9
50-59 2 10
60-69 1 4
Жынысы әр адам 10 41
әйел адам 8 23
Білімі
Орта 7 37
Орта арнайы 6 18
Жоғары 5 9
Әлеуметтік жағдайы
Жұмысшы 3 14
Қызметкер 3 6
Оқушы 2 8
Комерц.структүра жұмысшысы 1
3
Жұмыссыз 3 18
Зейнеткер 3 11
Мүгедек 3 1
Отбасылық жағдайы
Басы бос 5 17
Үйленген 6 20
Айырылысқан 4 13
Жесір 3 11
Қосымша 2.
Өмір сапасының критерийлерін құраушы компонентері.
Критерийлері
Физикалық денсаулық
(PHYS)
күш, энергия, шаршау (ENERGY), ұйқы, демалу (SLEEP)
Психологиялық жағдай
(PSYCH)
жағымды эмоциялар (PFEEL), білім алу
мүмкүндігі (THINK), өзін-өзі бағалау
(ESTEEM), сырқы түрі (BODY),
уайым (NEGNOT)
Тәуелсіздік деңгейі
(INDER)
белсенділік (ACTIV),
жұмысқа қабілеті (WORK),
Қоғамдық өмір
(SOCREL)
дәрі-дәрмекке тәуелділігі (MENDNOT)
жеке қарым-қатынастар (RELAT),
әлеуметтік қолдау (SUPP),
қоршаған орта(ENVIR)
тұрмыс(HOME), материалдық
қамсыздандырылу(FINAN), ақпараттың
қолжетімділігі, білім алу және квалификация
(INFORM), бос уақытын
ұйымдастыру(LEISUR),
экология, шу, климат және т.б.(PHYENV),
Руханилылық(SPIRIT)
транспорт қолжетімділігі(TRANSP).
жеке ұғым, дін (SPIRIT)
Қосымша 3.
Сауалнама сұрақтары:
Физиологиялық жағынан өзіңізді қалай сезінесіз?
а. Жиі шаршаймын, шаршамаймын.
б. Өзімді жайсыз сезінемін.
в. Жақсы ұйықтаймын, демаламын.
Психологиялық жағдайыңыз қандай?
а. Жағымды эмоциялар көп.
б. Өзімді жоғары бағалаймын.
в. Жиі уайымдаймын.
г. Білім алуға мүмкіндігім бар.
Тәуелділік деңгейіңіз қандай?
а. Қозғалмалымын.
б. Күнде белсендімін.
в. Жұмысқа қабілетім бар.
г. Дәрімен емделуге тәуелдімін.
Қоғамдық өмір.
а. Жеке қарым-қатынасым жақсы.
б. Әлеуметтік қолдауға сүйенемін.
в. Жыныстық қатынас белсенділігі.
Қоршаған ортаға қарым-қатынасыңыз қандай?
а. Тұрмыстық жағдайым жақсы.
б. Материалдық жағдайым қамтамасыз етілгенмін.
в. Әлеуметтік және медициналық қамсыздандару сапалы және қолжетімді.
г. Транспортым бар.
6. Руханилылық.
а. Дінге сенемін.
Қосымша 4.
Тубекулез дертіне шалдыққандардың санын азайту жолдарының моделі
ТУБЕРКУЛЕЗГЕ ШАЛДЫҚҚАНДАР САНЫНЫҢ АЗАЮЫ
психологиялық
әлеуметтік
медициналық
құқықтық
ақпараттық
ӘЛЕУМЕТТІК ҚЫЗМЕТ
ЖҰМЫССЫЗДЫҚ
ТҰРМЫС ДЕҢГЕЙІНІҢ ТӨМЕНДІГІ
қАРАЖАТТЫҢ ЖОҚТЫҒЫ
ІШІМДІК
АҚТҚ/ЖҚТБ
ЕСІРТКІ
ШЫЛЫМ ШЕГУ
ӘЛЕУМЕТТІК
ТҰЛҒАЛЫҚ
АҒЗАНЫҢ ҚОРҒАНЫС ҚАБІЛЕТІНІҢ ТӨМЕНДЕУІНЕ ӘСЕР ЕТЕТІНФАКТОРЛАР
4
