Саурандағы археологиялық қазба жұмыстарының жүргізілуі диплом жұмысы
Жоспар - www.topreferat.com.kz
Кіріспе..............................................................................................................3
І тарау. Ұлы Жібек жолының бойындағы қуаты қала туралы деректер және археологиялық зерттеулердің жүргізілуі.
1.1.Сауран қаласы жайындағы алғашқы деректер, қала тарихы.......9
1.2.Сауранқала жұртындағы арехологиялық зерттеу жұмысының жүргізу тарихы.....................................................................................................18
ІІ – тарау. Саурандағы археологиялық қазба жұмыстарының жүргізілуі және зерттеулер барысынданда аршылған нысандар
2.1. Сауран қалашығы. Қаладағы кәріздік суландыру жүйесі...........24
2.2. «Мәдени мұра» бағдарламасы аясындағы археологияық зерттеулер медресе және айт мешітінің қазбасы........................................34
ІІІ Қорытынды.............................................................................................48
Сілтемелер....................................................................................................51
Пайдаланылған әдебиеттер.......................................................................55
Қосымшалар
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Жұмыс көлемі: 52 бет
Пәні: Соңғы қосылған дипломдық жұмыстар
-----------------------------------------------------------------------------------
ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ
Жоспар
Кіріспе..............................................................................................................3
І тарау. Ұлы Жібек жолының
1.1.Сауран қаласы жайындағы
1.2.Сауранқала жұртындағы арехологиялық
ІІ – тарау. Саурандағы археологиялық
2.1. Сауран қалашығы. Қаладағы кәріздік
2.2. «Мәдени мұра» бағдарламасы
ІІІ Қорытынды.............................................................................................48
Сілтемелер....................................................................................................51
Пайдаланылған әдебиеттер.......................................................................55
Қосымшалар
Кіріспе
Диплом жұмысының өзектілігі.
Қазақстанны ң жерінде қазақ халқының
Пайда болған қала – қоныстар көп
Сырын ішіне бүккен Сыр бойының
Қазақ хандығы заманында оңтүстіктегі
Сырдарияның ортаңғы ағысында орналасқан Сауранның
Елбасымыз Н.Ә. Назарбаевтың бастауымен жүзеге
Дипломдық жұмыстың тарихнамасы зерттелу деңгейі.
Ортағасырлық қалалардың қыр-сырын ашуға көптеген
Қазақстан археологиясына өз жұмыстарымен үлесін
Мемлекеттік «Мәдени мұра» бағдарламасы бойынша
Сауран қаласы туралы Х – ХІХ ғ.
Мерзімдік баспасөз беттерінде
Сауранның зерттелу тарихнамасында
Сонымен бірге осындай бірқатар
Дипломдық жұмыстың мақсат – міндеттері.
Біршама ареологиялық тұрғыдан зерттеліп келе
Осы орайда жұмыстың
Оңтүстік өңірде орналасып, Қазақ халқының
Саурандағы зерттеу жұмыстары кезінде
Мемлекеттік «Мәдени мұра» бағдарламасы аясындағы
Сауранның Қазақстан тарихында алатын орнын
Ортағасырлық қаланы зерттеудегі
Жүргізіліп жатқан археологиялық зерттеулереге қатысты
Саурандағы құпияға толы археологиялық нысандары және
Диплом жұмысының хронологиялық шегі:
Сауран қаласы құлап археологиялық жәдігер,
Алғашқы археологиялық зерттеулер басталған
Диплом жұмысының жаңалығы:
Орта ғасырлық Ұлы Жібек жолы
Саурандағы Археологиялық зерттеулер туралы
Сауранның архитектурасындағы ерекшеліктері жазылып, оларды
Диплом жұмысының сыннан өтуі:
Дипломдық жұмыс жазылу барысында
Дипломдық жұмыс педагогикалық маңызы:
Қазақ халқы тарихындағы қала
Дипломдық жұмыстың методологиялық
Дипломдық жұмыста алға қойлыған
Диплом жұмысының құрылымы:
«Сауран қала жұртындағы археологиялық зерттеулер»
І тарау. Ұлы Жібек жолының
1.1.Сауран қаласы жайындағы
Түркістан қаласының оңтүстігіне таман,
ХІІІ ғасырда Сауран Хорезм шахы Мухаммедтің
Кейінен Темір әлеулеті құлаған соң
XV ғасырдың 80 жылдарында қазақтың тұңғыш
Сауран қаласы сыр бойындағы өзге
Сауран талай сұрапыл
1598 жылы Абдолла ханның әскерлері
Бұл қала осындай қасіреттерді басынан кешіре
Қазақстан жеріндегі қалалар туралы деректер
ХІІІ ғасырдың ортасында Сауран
Сонымен бірге Сауранда білім беретін
«Ерте көктемде мен байғұс Сығанақтан
Сонымен қатар тағы көптеген
Қазақ хандығы тарихы құжаттарында Қасым
Сауран қорғаны жайлы деректің бір көзі «Шайбани-наме»
XV ғасырда жазылған «Анонима Искандера»
Тағы бір құнды дерек шераф ад
Бұл деректер Алтын орда тарихы
Васифи сонымен қатар қаланың аса
Сауран қалашығы жайында біршама мәлімет
Мамұд Қашқаридің «Түрік тілінің сөздігі»
Екі мың жылға жуық тарихы
Түркістан қаласына 50 шақырым
1866 ж. Түркістан оазисі арқылы
1867 ж. Императорлық Археологиялық комиссиясының тапсырмасы
Қаланың бекінісі қабырғалары туралы
Сауранды бақташылар, егіншілер мен саудагерлер
Кезінде Сауран қаласында атақты
Берік қорғаныс ғимараттары мол,азық –
Сауран қалашығын кім қиратқан
1.2.Сауран қала жұртындағы
Түркістан оазисіндегі археологиялық , архитектуралық ескерткіштерге
Алғаш рет 40 жылдары А.Н. Бернштам басқарған
Тарихы екі мың жылға
Қалалардың орнын анықтау археологиядағы
Ш. Уалиханов атындағы тарих, археология
1867 ж. Императорлық Археологиялық Комиссиясының
Лерхтың археологиялық экспедициясы алғашқы
Түркістан оазисіндегі әсіресе Сауран
1969 жылы Отырар археологиялық экспедициясы
1972 жылы Оңтүстік Қазақстан кешенді
1979 жылы Оңтүстік Қазақстан
Сонымен қатар барлау жұмыстары
1986 жылы Оңтүстік Қазақстан
1986 жылы Қазақ ССР ғылым академиясы тарих,
Ортағасырлық Сауран қаласында 1:10000 масштабты
1994 жылы шыққан Оңтүстік
1996 ж. Әл Фараби атындағы
1999 жылы мемлекеттік
Кеңестік кезеңдерде зерттеулер аз жетістікетерге
Сауран қала жұрты деген атпен
Кейінгі кездері Сауран
Жыл сайын «Мәдени мұра»
ІІ – тарау. Саурандағы археологиялық
2.1. Сауран қалашығы. Қаладағы кәріздік
Сауран қаласынан 3 шақырым жердегі
Соңғы жылдардың зерттеулерінде бұл көне
Көне қаланың аэрофота суреттерінің мәнін ашу,
Сауран қорған қалдықтары жобасында
Қабырғасының сыртын айналдыра тереңдігі
Орталық қаусырықтардың радиусы 1400 – 1600
Әрбір қоныстың үй -
Әсіресе Бау – бақша дақылдарын өсіретін
Алайда Қаратөбе қалашығынан табылған олжаларға
Соңғы жылдары Сауран
Цитадельдегі қазба ХІІ ғ
Ендігі жерде осы Сауран қалашығындағы
Сауран қала жұртын зерттегенде
Б.э.д. І мың жылдықтан
Қазіргі кезде Сауран қаласындағы
Сауран археологиялық комплексіндегі бірнеше компоненттер
Сауран барлық қалалар сияқты өзінің ішкі ерекшеліктерін көрсетеді.
Сауран қалашығының аумағы қорған қабырғаларымен қоршалған;
Ертедегі қала қоймасы Некропл аумағы (мешіт –
Қаланы барлық жағынан қарап тұрған қалалық
Қаланың маңындағы нысандар мен
Бұл Қаратөбе Саураның бұрынғы орны
Қаланы қоршаған қабырғалардың диаметрі
Қаланың ішкі қабырғаларының жақсы сақталғаны
Қалашықтың орталық бөлігі цитадельдің
Қазіргі кезде Қаратөбе қалашығынан жоғарыда
Қаратөбе қалашығының жоғарғы мәдени
Топографиялық көрінісіне қарап бұл қалашықтың
Жалпы бұл ортағасырлық ескерткіш археологиялық зерттеулер
Ортағасырлық Қазақстан жеріндегі қала
Міртөбе қалашығын Сауранға ұйымдастырған
Васифидің жазбасында Мір Араб
Суретерде кариздер дөңгелектер тізбектері
Кариз күрделі және орасан
Каризді суғару жүйесі орта
Бұқара хандығында кариздер Нұрат өңірінде қолданылған.
Суғару жүйесінің зерттелуіне
1986 – 1988 жылы В.А.Грошев
Ортағасырлық Сауран Қаратау
Сауран қалашығындағын сумен қамтамасыз
Тек белгілі - бір Орта
В.В. Бартолд болса Мерва, Феров және
Жалпы алғанда бұл ескерткіш
2.2. «Мәдени мұра» бағдарламасы
Қазақстан Республикасы Президентінің 2004 жылғы 13
2004 жылы мемлекеттік «Мәдени мұра»
2005 жылы мемлекеттік «Мәдени мұра»
Бесінші биік дуалдары қаланың
Ескерткіш халықаралық Орынбор -
Өзіне дейін ашылған және
Әлемге әйгілі Қожа Ахмет
Қалада бастапқы археологиялық жұмыстар
Аймақтағы құрылыс және келтіру
Климат жағдайы ұқсас көршілес аудандағы
Қала жұртында қандай
Қамал дуалдарының өзі –
Қазақстанда ортағасырлық қалалардың бекініс
Соңғы жылдардағы зерттеу жұмыстары
Қазіргі таңда «Сауран қала жұрты»
Мемлекеттік бағдарлама аясында ең
Шетелдегі ортағасырлық қала Сауранның
Алайда ол қаланың
Археологиялық қазба жұмыстарның
П.Пашино келтірген суретте,
Қазба барасында медресе
Медресе қарама – қарсы көшенің
Шығыстағы ортағасырық қала өмір ретінде
Қазіргі уақытта қасбеттің
Жалпы қазба кезінде медресе
2004 жылдан басталған Сауран мешітіндегі
Сауран мешітінің сотүстік бетінен
Мешітті қазу кезінде
Мешіт XV ғ. аяғында XVI
Орта ғасырдан бастап, осы күнге дейін мерекелік мешіттер әртүрлі
аталып келді. Соның ішінде шығыс әдебиеттерінде жиі қолданылатыны араб
жер» арабтың «мусалла» сөзінің синонимі деуге болады. Бұл атау
осындай шаралар да мұсалла, намазгахтарда өткізілетін болды. Тіпті, наурыз,
Нисадағы (XIII - ХІҮ ғғ.) намазгахтар дәл осындай жобада
төселген жол арқылы байланысады. Осы бас ғимараттың орнына салынған
қазбаның өлшемі 13,5x14,5 м., тереңдігі 1-1,2 м. Қазба барысында
Мешіттің үлкен порталы солтүстік шетінде орналасқан. Онымен жалғасатын үлкен
Бұл аршалған Айт мешіті
«Мәдени мұра» бағдарламасының міндеттері
Қожа Ахмет Яссауи атындағы Халықаралық
Археология ғылыми - зерттеу орталығы
2006 жылдың тамыз
Түркістан қаласының өңіріндегі «Әзірет Сұлтан»
Сауран қалашының топографиялық сызбасы
Қорытынды
Сауран қалашығын арехолгиялық тұрғыдан
2004 – 2005 жылдардағы
Осы орайда Сауранда
Сауран қаласын зерттеген және
Қазақстан Республикасының «Ескерткіштерді қорғау
Археологиялық, топографиялық және тарихи
Жалпы, Сауран кешені
Екі жыл бойы жүргізілген
«Бекіністің биіктігі мен мықтылығы
Қазақстанның туризм саласын дамытуға
Пайдаланылған әдебиеттер
1.К.Байпақов, А.Нұржанов Ұлы Жібек жолы
2. С. Жолдасов Шежірелі Оңтүстік
3. К.М. Байпақов «Қазақстанның ежелгі қалалары ЖШС
4. К.М. Байпақов, Е.А. Смағұлов Средневековие город
5. Байтанаев Древний Исфиджаб Шымкент -
6. Археология Казахстана Алматы «Өнер» 2006
7.Средиеевековые города Казахстана Алматы «Өнер» 2006
8. К.М. Байпақов, М. Елеуов Ортағасырлық
9. Туркистанский край в 1866
10. Қазақ мәдениеті энциклопедиялық
11. К.М. Байпақов Древные города
12. Смагулов Е.А. Очерки по истории археологии
13. Елеуов Мадияр Ескерусіз қалған
15. Изввлочение из писменних источников осредениевековых городах
16. Бурнашева Райхан Денежное
17. Грошев В.А. Древния ирриграция Юга Казахстана
19. Ержигитова А.А., Смагулов Е.А. Работы на
21. Акишев К.А. Вопросы археологий Казахстана. Алматы.
Мақалалар
1.Е.Смагулов Архитектура Саурана //Промышленость Казахстана №2 2006
2. Е.Смагулов А. Исламғалиұлы Сырдың
3. Д. Төлеев. Сауранның ашатын сыры көп//
4. К. Байпақов. Қазақ қалалары Сауран // Қазақ
5. К. Байпақов. Е. Смағұлов Сауран
6. Акишев К.А. Байпақов К.М. Кяризы Саурана //Вестник
7. Е. Смагулов. Сауранский археологический
8. Б. Тайжан. Сауран мешітіндегі
9. Айдарбекова Ә.Сауран // Қазақстан тарихы №8
10. Смагулов Е.А. Город Сауран перспективы, исследование,
11.К.Байпақов, Е.Смагулов, А. Ержигитова Устен Саурана
12. М.Елеуов Түркістан оазисіндегі археологиялық
