Қазақстанда дидактиканаң дамуы курстық жұмыс
МАЗМҰНЫ
І Кіріспе.................................3-4
II.Негізгі бөлім..............5-19
2.1 Дидактика туралы түсінік..............5-8
2.2 Дидактиканың қалыптасуы мен дамуы.....9-13
2.3 Қазақстандағы дидактиканың дамуы........14-19
ІІІ. Қорытынды............20-21
IV.Пайдаланылған әдебиеттер............22
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Жұмыс көлемі: 21 бет
Пәні: Соңғы қосылған курстық жұмыстар
-----------------------------------------------------------------------------------
КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ
МАЗМҰНЫ
І Кіріспе.................................3-4
II.Негізгі бөлім..............5-19
2.1 Дидактика туралы түсінік..............5-8
2.2 Дидактиканың қалыптасуы мен дамуы.....9-13
2.3 Қазақстандағы дидактиканың дамуы........14-19
ІІІ. Қорытынды............20-21
IV.Пайдаланылған әдебиеттер............22
Кіріспе
Тақырыптын өзектілігі: "Дидактика" - бұл ежелгі грек сөзі, яғни
Әл-Фараби оқыту дегеніміз - үйрету, дағдыландыру, әрекеттендіру дейді. Оқыту-
Көбіне оқыту деп мұғалім мен оқушының бірлескен, мақсатқа жетуге
"Оқыту - үйрету және білім алу" деген парадигманың ұзақ
Демек, оқыту дегеніміз - оқушылардың ғылыми білім, іскерлік, дағдыларды
• Оқушылардың танымдық белсенділігін ынталандыру.
• Оқушылардың ғылыми білім, іскерлік, дағдыларды меңгеруіне керекті
• Ақыл-ойды, ұғымталдықты, қабілетті, дарындылықты дамыту.
Осы процесте оқушылар ғылыми білімдер алып, іс-әрекет жасауға үйреніп,
Білім беру деп - табиғат және қоғам жайында ғылымда
Дидактика "Нені оқыту керек?", "Қалай оқыту керек?" деген пкір
Осы сұрақтарға жауап беру үшін дидактика үздік педагоги калық
Әрбір мұғалім дидактиканы білу керек, өйткені мектептін, алдында тұрған
2. Дидактиканың пайда больш дамуы. Оқыту теориясының негізін қалаушылар:Я.А.Коменский,
Дидактиканың негізін салушы чех педагогы Ян Амос Коменский (1592-1670).
Курстық жұмыстың мақсаты: Дидактика туралы жалпы түсінік бере отырып,
Зерттеу міндеттері:
Қазақстандағы дидактиканын даму тарихын
Дидактиканын мәні мен маңызын
Дидактиканын әдістері мен формаларын нактылау
Зерттеу әдістері
2.1 Дидактика туралы түсінік
"Дидактика" - бұл ежелгі грек сөзі, яғни didasko -
Әл-Фараби оқыту дегеніміз - үйрету, дағдыландыру, әрекеттендіру дейді. Оқыту
Көбіне оқыту деп мұғалім мен оқушының бірлескен, мақсатқа жетуге
Демек, оқыту дегеніміз - оқушылардың ғылыми білім, іскерлік, дағдыларды
Оқыту процесі - екі жақты процесс болғандықтан, мұғалім мен
Оқушылардың танымдық белсенділігін ынталандыру.
Оқушылардың ғылыми білім, іскерлік, дағдыларды меңгеруіне керекті оқу-танымдық іс-әрекетті
Ақыл-ойды, ұғымталдықты, қабілетті, дарындылықты дамыту.
Осы процесте оқушылар ғылыми білімдер алып, іс-әрекет жасауға үйреніп,
Дидактика ұғымын ғылыми айналымға алғаш енгізген неміс педагогы Вольфганг
Қазіргі түсінік бойынша, дидактика - білім беру мен оқыту
Зерттеу пәні аясына байланысты жалпы және жеке дидактикалар айқындалады.
Дидактика әрі теориялық, әрі қолданбалы ғылым болғандықтан ғылыми-теориялық және
Дидактика педагогиканың жалпы категорияларын (тәрбие, педагогтік іс-әрекет, білім беру)
Оқыту - оқушыны білімдендіру, тәрбиелеу, дамыту мақсатына бағытталған алдын-ала
Оқыту мазмұны - өкімет арнайы таңдап анықтаған белгілі салада
Оқыту процесінің мәні, оның ерекшеліктері мен қызметі Оқыту
Оқытудың психологиялық, педагогикалық ерекше-ліктеріне назар аударайық. Оқыту - мақсатты
Оқыту - таным процесі. Танымның ерекшелігі оқушыда білімге деген
Оқытудың міндеті - оқушыны айнала ортамен (табиғат, қоғам) және
Оқытуда ғылым негіздерін оқып үйренудің өзі, ғылым тарихымен, оның
Оқыту - даму негізі. Педагогикалық процесс өзіне тән негізгі
Баланың өзіндік дамуына әсер ететін негізгі фактор-дың бірі -
Оқушының жалпы психикалық дамуы - мектептегі оқу мен оның
Оқыту - екі жақты процесс. Оқыту оқушы мен мұғалім-нің
Оқыту - жоспарлы процесс. Мұғалім оқушылардың жалпы рухани дамуын
Сөйтіп, оқыту процесі оқушылардың жас ерекшелік-терінің сәйкестігін ескере отырып,
Оқыту - бұл күрделі процесс. Ол тұлғаға білім беру,
Екінші қызметі - тәрбиелеу. Оқыту барысында оқушыларды теориялық білімдер
Үшінші қызметі - дамыту. Оқыту барысында оқушы-ларға білім беру,
2.2 Дидактиканың қалыптасуы мен дамуы
Дидактиканың негізін салушы чех педагогы Ян Амос Коменский (1592-1670).
Олар:
оқушыларды мектепке белгілі бір уақытта қабылдау, сабақ аяқталмай, ешкімді
оқушыларды сыныптарға бөлу;
әр сыныпқа бір бөлме беру;
күніне 4 сабақ өткізу;
әрбір сағатта істелетін жұмыстарды жоспарлау;
қоңыраудық соғылуы;
тәртіп;
бір сабақтың ұзақтығы бір сағаттан аспау керек;
сабақты күзде бастау.
Мұғалім оқушыларға жаңа білімдерді түсіндіреді, жаттығулар орындатады. Бұл қазіргі
Оның оқыту мен бала өмірінің байланысы, бала табиғатын зерттеу,
Ұлы орыс педагогы Константин Дмитриевич Ушинский (1824-1870 жж.) басқа
Халық шығармашылығы - ертегілер, мақал-мәтелдер, жұмбақтар білімділікке көмектеседі. Зейінді
Оның негізгі идеялары:
Сабақ үстінде оқушылармен жақсы қарым-қатынаста болу. Маңызды міндет -
Қысым жасамай оқыту. Ынтымаңтастық педагогикасының бір принципі - оқушыларды
еендіру.
Қиын мақсат қою идеясы. Жаңашылдар сабақтарының дәстүрліден айырмашылығы -
Тірек идеясы. Жаңашыл мұғалімдер пәндік, сөздік ақпараттарра алуан түрлі
Өз еркімен тандау идеясы. Владимир Федорович Шаталов оқушыларға көп
Озу идеясы сабақта, алдаөтетін тақырыптарға уақыт беріледі.
Ірі блоктар идеясы.0қулықтың 3-4т арауы бір сабақта оқылады
Өзін-өзі талдау идеясы. Шалва Александрович Амонашвили балаларды өздерінің іс-әрекеттерін
Сыныптағы ақыл-ой жұмысы. Шығармашылықпен жұмыс істейтін мұғалімдердің сыныпта білімге
Жеке тұлғалық тұрғы. Жаңашыл мұғалімдердің сабағында әр оқушы өзін
Оқыту процесінің негізгі құрамдық бөліктері. Дидактика тарихында оқыту мақсаты
Қазіргі оқыту мақсаты білім туралы мемлекеттік құжаттарда белгіленген. Ол
Оқу материалын меңгертудің әрбір кезеңінде мұғалім өзінің алдына 4
Олар:
оқушыны оқу материалымен таныстыру және оны бірінші рет бекіту;
оқығанды еске түсірту, іс жүзінде репродуктивтік және продуктивтік деңгейде
білім және іскерлікті қолдану арқылы жүйелеу
білім, іскерлікті бақылау және есепке алу
Оқыту мазмұны - оқыту процесінде оқушы меңгеретін ғылыми білімдер,
Оқыту процесінің бастапқы кезеңінде мұғалім оқушыларды оқу материалдарымен және
Бкінші кезенде оқу материалы қайталанады және оқушылар маған білімдерін
Үшінші кезеиде мұғалім оқушылардың тәжірибелік жұмыстарын ұйымдастырады, сол арқылы
Бұл кезеңдегі оқыту нәтижесінің көрсеткіші:
оқушылардың мәселелерді өз бетімен шешуі;
білімді түрлі жағдайларда қолдана білуі.
Оқыту процесін кезеңдерге бөлу, талдау оның ерекшеліктерін анықтауға мүмкіндік
Іс-әрекет субъектілерінің жақсы қарым-қатынасы оқытудық нәтижелерін көтерудің негізгі жолдарының
Оқытушы іс-әрекеті. Оқыту - оқыту процесінің негізгі бөліктерінің бірі.
Оқытушы:
оқу ақпараттарын іріктейді, жүйелейді, бөліктерге бөледі және оқушыларға ұсынады.
осы ақпараттарды үйретеді, меңгертеді, олармен істелетін жұмыс әдістерін белгілейді.
әрбір оқушының білімдер жүйесін меңгеруін және оларды оқу- өндірістік
оқушылардың оқу-танымдық іс-әрекетіне басшылық етеді.
оқытушы оқушылардың белсенділігін және саналылығын ынталандырады, білімнің және оқу
Оқушының оқу-танымдық іс-әрекеті. Оқу мазмұны және мәнін зерттеген бихевиоризм,
Оқу - оқушылардың танымдық іс-әрекеті. Оқушының оқыту процесіндегі іс-әрекеті
Оқу іс-әрекетінің өнімдері - білімдерде, іс-әрекетте, рухани өмірде, қоғамдық
2.3 Қазақстандағы дидактиканың дамуы
Дидактика және жеке әдістемелер. Қазақстанда дидактика мен жеке пән
Ол орыс тілі мен қазақ тілінің айырмашылықтарын анықтады. Оқыту
1879 жылы оқу құралы "Қырғыз хрестоматиясы" шықты. Бұл бірінші,
1912 жылы тұңғыш рет "Әліппе" жазды, ол халықты сауаттандырудың
Жүсіпбек Аймауытов (1890-1931 жж.)- "Тәрбиеге жетекші" (1924) деген еңбегінде
Ж. Аймауытов баланың ақылын, сезімін, ерік-жігерін, мінезін тәрбиелеу керектігін
Мағжан Жұмабаев (1893-1938 жж.)- Ол зейінді тәрбиелеу жолдарын көрсетті.
мұғалімнің қатты сөйлеуі;
суреттердің бояуының ашықтығы;
әсердің күштілігі;
затты көрсету, суретін салдыру, балшықтан сол затты жасату.
Баланың ойын бөлетін сабаққа қатысы жоқ заттар, мұғалімнен қорқу,
М.Жұмабаев сабақтарды түрлендіруді, әсерді жаңалауды, оқуды енді бастаған балаларды
Сонымен дидактика бойынша көптеген зерттеу жұмыстары жүргізілді. Бұл жұмыстар
Олар:
І-ХІ сыныптарға арналған жаңа оқулықтарды жазуды бітіріп, оларды мектепке
аз комплектілі мектептердегі, мектепке дейінгі мекемелердегі оқу процесін жетілдіру;
білімдік процеске жаңа технологиялар енгізу;
мектептерді комьютрлендіруді 2002 жылы аяқтау;
мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарды жасауды аяқтау, оларды кезең-кезеңмен мектептерге
ерекше дарынды балаларды оқыту бағдарламаларын ғылыми негіздеу;
білім беруді ізгілендірудің ғылыми әдістерін жасау.
Оқыту процесінде кездесетін қарама-қайшылықтарды шешу — оқыту процесінің қозғаушы
Мысалы, ынтымақтастың педагогикасы дәстүрлі педагогиканың кемшіліктерімен күресіп, ондағы көптеген
Мұғалімнің оқушының намысына тиіп, дөрекілік, ұстамсыздық көрсетуі.
Бағаны дұрыс қоймау.
Мұғалімнің сабақты қызықсыз өткізуі.
Үй тапсырмасын орындамау.
Сабаққа қатыспау.
Білім, іскерлік, дағды. Білім - адамзаттың жинақтаған тәжірибесі, заттар
Білімді жеке адамның игілігіне айналыру үшін оны ойлау операциясы,
Әл Фараби "Бақытты болу, кәмелетке келу, қоғамдық тіршілікті жақсарту
Аталған белгілер ақыл-ой сапаларын қалыптастырады. Олар: белсенділік, өздік, өнімділік,
Білім өздік жұмыс және сабақтан тыс шығармашылық іс-әрекетте қолданылады,
Ой тұрақтылығы дегеніміз - ойдық маңызды, оқу материалдарына тоқталуы,
Психология және дидактика тәжірибесі оқу бағдарламаларына өте маңызды оқу
Олар:
• арнайы іскерлік;
• оқу жұмысын тиімді ұйымдастыру іскерлігі;
• ақыл-ой іскерлігі.
Білім мазмұнын жетілдіру әр түрлі білімді қолдануға керекті іскерліктерді
Олар:
білімнің толықтығы - оқу материалдарын түсіну үшін танымдық іс-әрекетті
білімнің түсініктілігі - оқушылардың өз бетімен ізденіп ақыл ойын
білімнің әрекеттілігі - жаңа білім алу үшін оқушыға бұрынғы
Оқытудық тәрбиелік қызметі - оқытудық тәрбилік ықпалы жайындағы идея
И.Ф.Гербарт оқыту - адамгершілік тәрбиесінсіз мақсатсыз құрал деп тұжырымдады.Әлемнің
Қорытынды
Дидактика –білім беру,оқыту,тәрбиелеу теориясы; педагогиканың үйренушілерге білімді, машық
.
Дидактика ежелгі Грекияда жас ұрпақты «оқыту-үйрету» тәжірибесінің негізінде пайда
Қазақстанда дидактикалық ой философиялық, әлеуметтік, этникалық, әдеби шығармалар арқылы
Қазақ әдебиеті тарихында «жыраулық поэзия» деп аталатын Асан Қайғыдан
Қазіргі заманғы дидактика ғылымы білім беру теориясы болып
Пайдаланылған әдебиеттер
Құрманалина Ш. Педагогика
Педагогикалық энциклопедия. М. 1968
Жұмабаев М. Педагогика
Қоянбаев Ж. Қоянбаев Р. Педагогика
Сағындықұлы Е. Педагогика Алматы 1999
Харламов И. П. Педагогика 1990
Педагогика тағылымдары Алматы. 1993
Берікұлы Н. Ақтөбе 2004
C.Әбенбаев, Ж.Әбиев «Педагогика» Астана 2009
С.Бабаев, Ж.Әбиев, А. Құдиярова Дарын, Алматы 2004
Т.Сабыров «Оқыту теориясы» Алматы 1998
21
