Маңқа курстық жұмыс
Жоспар
Кіріспе..................
Әдебиетке шолу.............
Негізгі бөлім. Маңқа .........
Маңқаның патогенезі, ауру эпизоотологиясы....................
Маңқаның белгілері.......................
Сойғаннан кейінгі диагноз...........
Дифференциальдық диагноз..........
Алдын-алу,емдеу шаралары.........
өлекседегі өзгерістер.....................
Жарып сою хаттамасы.......................
3.1 Сыртқы қарау кезіндегі өзгерістер................
3.2 Ішкі қарау кезіндегі өзгерістер.......................
3.3 Патаанатомиялық диагноз..............
3.4 Қорытынды...................
Қорытынды......................
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі......................
Қосымшалар.....................
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Жұмыс көлемі: 23 бет
Пәні: Соңғы қосылған курстық жұмыстар
-----------------------------------------------------------------------------------
КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ
Кіріспе..........................................................................................
Әдебиетке шолу...................................................................
Негізгі бөлім. Маңқа ...............................................................
Маңқаның патогенезі, ауру эпизоотологиясы....................
Маңқаның белгілері...........................................................
Сойғаннан кейінгі диагноз...............................................
Дифференциальдық диагноз..............................................
Алдын-алу,емдеу шаралары.............................................
өлекседегі өзгерістер.........................................................
Жарып сою хаттамасы...........................................................
3.1 Сыртқы қарау кезіндегі өзгерістер..................................
3.2 Ішкі қарау кезіндегі өзгерістер.........................................
3.3 Патаанатомиялық диагноз..................................................
3.4 Қорытынды.........................................................................
Қорытынды............................................................................
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі........................................
Қосымшалар...........................................................................
Кіріспе
Мал шаруашылығы халқымыздың ата кәсібі, республика саласының басты бір
Жылқының орны қазақ халқы үшін өте бөлек. Сонымен қатар
Сондықтан негізгі басты мақсат – осы түлікті өсіру, өркендету
Маңқа (malleus) – көп жағдайда созылмалы өтетін дара тұяқтылардың
Маңқа жылқының , есек пен қашырдың әдетте ұзаққа созылатын,
Курстық жұмыстың мақсаты , аурудың дамуын,белгілерін, алдын-алу шараларын қарастыру
Жалпы жылқыда кездесетін осы ауру туралы жалпы мәліметтер жинақтау.
Маңқа жылқы шаруашылығына орасан зор зиян келтіреді., сонымен қатар
Ι Әдебиетке шолу
И.В Фоминнің (2000) деректері бойынша жаңа әдіс ойлап табылған,ELISA
Вариант, периплазмоздық, инвазиялысеродииогностикаға арналған, В енді В saballi
Каппа- коэффициенттің реакциясымен байланысының мәні комплимент (РСК) және
//j. veter. Diagnostic Investig- 2000-vol 12 N1-P Н.И
Анализ жүргізудін нәтижесінде алынған капсулярлы фракциялардың қасиеттері бірінші 2
// Журн.микробиологин,эпидемнологин и иммунобиологин-2002.№ 6 6-б.
Х.Е. Қашағановтың (1978) деректеріне сүйенсек ауру малдың еті мен
Ауру және жанасқан құрал жабдықтардың бәрі күйдіргіш натрдың 4
Т.Сайдуллиннің (1999) мәліметі бойынша маңқаға қарсы қалыптасқан иммунитеттің бірқатар
Д.Ф.Осидзенің (1987) деректеріне сүйенсек маңқаның қоздырушысы pseudomonas mollei –түзү
Ауасы бағалы жағдайда 1-5 % глицерин қосылған қарапайымқоректік ортадада
В.М Лекареваның (1957) мәліметі бойынша маңқа қоздырушысының төзімділігі- ауру
В.Г Гавришаның (1999) деректерінде сүйенсек маңқаның клиникалық белгілерін алғаш
Х.И: Гельман мен О.И. Кальнинг 1891 жылы жасап шығарған
Өткен уақыттарда маңқа жер шарының көптеген елдерінде кең таралған
А.В. Жаровтың (2003) мәліметтеріне сүйенсек маңқада негізгі анатомиялық
Продуктивтіде эпитемиальди клеткалармен және байланыстырушы ұлпалар болып табылады.
И.И: Колюженнің Мәліметі бойынша маңқа кезінде
Ақ қан түйіршіктерінің өзгерістерін тек бірнеше рет қайтара тексеру
А.Д. Третьяковтың (1998)Мәліметі бойынша қораны немесе ауланы, маңқамен ауырған
Көңді төсегішті және азық қалдықтарын дезинфекциялап, өртеу қажет. Аланды
Аланды толық дезинфекциялағаннан кеиін әкті ерітіндімен өңдейді.
В.Н.Сайталидиннің мәліметі бойынша аллергиялық әдіс қарапайым әрі жай диагностикада,
ΙΙ Негізгі болім
2.1. Маңқаның ауруының патогенезі мен эпизоотологиясы
Маңқа қоздырушысы организмге енгенен кейін сөл жолдарымен қанға
Ауру малдың жалпы жағдайы оның қанына түскен қоздырушының уыттылығына
Маңқа індетті әсіресе жылқыға, есекке, қашарға және кәрі қашарға
Маңқаның жылдың қай мезгілінде болса кездеседі беруі мүмкін. Бірақ
Індеттің көзі – ауру қоздырғышын танау шырынымен шығаратын ауру
Организмге енген маңқа бактериялары алдымен лимфа жолдары арқылы қанға
Маңқа тұрақты тараған аймақта ауру көп малда сырт белгілерінсіз
Қазіргі уақытта ауру тек қана Азия континентінің кейбір елдерінде
2.2. Маңқаның белгілері
аурудың бастапқы кезінде патологиялық процесс тек ішкі мүшелерде дамып,
Аурудлың жасырын кезеңі 3 күннен 3 аптаға дейін созылады.
Маңқаның жіті түрімен ауырған жылқы денесінің ыстығы 41-42 градусқа
Маңқаның жіті түрінде көбнесе өкпн, ал кейде санның ішкі
Маңқаның созылмалы түрі ауырған жылқылардың көбінде кездеседі. Малдың ыстығы
Маңқаның жасырын латентті түрі аурцу тұрақты таралған аймақтарда кездеседі.
Ауру жыртқыш жануарлардажіті түрінде өтеді . алдымен олар ақсайды,
2.3 Сарғайғаннан кейінгі диагноз
Клиникалық белгілері жіті өткенде ауру белгілерін ажырату қиын емес.
Маңқаның аллергиялық диагностикасы үшің маллейн пайдаланады. Көз сынамасы (көзді
Маңқа індеті күдігі бар жылқының сау көзіне қайнатылып ,
Егер жылқының көз ауруы болса, маллейнді тері астына 1
Маңқаны серологиялық әдіспен анықтау үшін РСК қолданылады. Ал
Күмәнді реакция кезінде тері сәл ғана ісініп, денесінің температурасы
Егер, маллейн жіберілген жерде терінің қабынуы байқалмаса , не
Жалпы тері астына жіберілген маллейн 95 №ауру малды анықтайды.
Теріде ұстағанда ыссы, ауыртпалы тығыз ісік пайда болса реакция
Комплемент байланыстыру реакциясымен маллейнге оң оң реакция берген малдың
2.4 . Дифференциальды диагноз
Маңқа негізінен кеңсірікті зақымдаса, оны сақаудан айыра білу керек.
Мандай, сақау, мұрын мен қосалқы қуыстарының кілегейлі қабықтарының созылмалы
2.5 Алдын-алу және емдеу шаралары
Негізінен маңқамен ауырған малдарды емдеуге тиым салынады.
Маңқаға қарсы әлі күнге дейін нақты ем жоқ. Аурудың
Аурудан арылу үшін ауру байқалған шаруашылықтанкарантин жарияланады. Бұл кезде
Маңқа індеті бар шаруашылықтың жылқысы маллеинизация жүргізілгеннен кейін 4
Бірінші топтағы жылқыны апарып, ішін жармастан көміп тастайды. Екінші
Төртінші топтағы жылқы екі рет маллейнмен зерттеледі. Бұдан ауру
Маңқа жылқы тұрған қора мал дәрігерінің нұсқауы бойынша дер
Маңқа індеті білінген соң жақын жердегі адам дәрігеріне хабар
Ең соңғы ауру жылқы бөлініп шығарылған соң 45 күннен
Маңқаға бейім малдардың барлығын басқа шаруашылықтарға жібереді де, жарыстарға
Егер шаруашылықта маңқа біліне қалса, шаруашылықты сау емес деп
2.6 Өлекседегі өзгерістер
Жануарлардың өлекселері арық болады. Маңқадан өлген малдың өлексесін жарып
ΙΙΙ Жарып сою хаттамасы
Өлексені жарып сою: жылқы
Жалған аты: Құлагер.№ 1
Иесі: Хатауов Б.А
Жарып сойылған күні: 07.09.09
БҚО. Қаратөбе ауданы, Ханыкөл ауылында. Мал дәрігері Бейісов Ж.Ш
Анамнез: жылқының дене қызуы көтеріліп, тыныс алуы жиілеп, қатты
Клиникалық белгілері: Дене температурасы 41-42 0- қа жоғарылаған ,
3.1. Сыртқы қарау кезіндегі өзгерістер
Негізгі белгілері:
Өлік: жылқы тұқымы; етті бағыттағы
Жасы: 4, малдың түсі ; құла
Белгілері: 1,50, 450 кг, тығыз, арықтаған.
Өліктегі өзгерістер:
өлік сірескн,денесі салқынедаған
денеде түрлі ойық жаралары бар
теріде ойық жаралар болады, бірақ тұяқ пен мүйізде өзгеріс
органдардың зақымданған
Арнайы бөлім
қасаң қабықтар қызарады
саңылаулар байқалынады
теріде ойық жаралар болады, бірақ тұяқ пен мүйізде өзгеріс
тері асты кличаткасы сөл тамырлары жуандайды
бұлшық еттері мен сінірлерде өзгерістер болмайды
сүйекпен буында өзгеріс болмайды
лимфа түйіндері өзгерген, өлі еттенген ошақтар мен әк тұздарышөккен
сүт бездері ісінген.
3.2 Ішкі қарау кезіндегі өзгерістер
Құрсақ қуысы:
өзгерістер болмайды
ағзаның орналасуы қалыпты деңгейде
сірліжапқыштарының жағдайы өзгермеген
диафрагма қалыпты деңгейде
іш майы қалыпты
Кеуде қуысы:
өкпе қуысының өзгерісі. өкпеде шыны тәрізді жылтыр немесе ақшыл
үлпершек жүрек тобы: калыпты
плевза және жүрек жүрек қабының деңгейі: өкпеде өзгерістер болады,ал
Алдынғы шажырқайлы артерия:өзгермеген
Ауыз қуысының,майының және көкірек қуысының жағдайы:
тісі,қызыл иек,таңдай қалыпты деңгейде, өзгерістер байқалмайды.
сілекей бездеі: жылтыр, әйнек тәрізді маңқа түйіндері сырт жағыфнда
тіл. өзгерістер болмайды
жұтқыншақ және жұтқыншақ бездері қалыпты жағдайда
асқорыту. өзгерістер жоқ
қалқанша.қарбалас қалқанша бездері ісінеді
майының лимфа түйіндері ісінген
жүрек, тамырлар, қан зақамданбаған
көмекей және тахада өзгерістер білінбейді
бронхты және аралық перде лимфа түйіндері өлеттенген,ісінген
өкпеде шыны тәрізді жылтыр немесе ақшыл-қоңыр маңқа түйнектері байқалады.
Құрсақ және жамбас қуыстары:
талақ,көкбауыр өзгерістер болада, негізгі індеттік белгілері кездеседі, өлі еттенеді,
бауыр өлі еттеу, ойық дарақтар пайда болады
ұйқы безі. өзгерулер байқалмайды
қарын. Қалыпта
ащы ішек және олардың шажырқайы және лимфа түйіні өзгермейді,
тоқ ішек өзгеріске ұшырамайды
бүйрек безі қалыпты
бүйрек және несеп жолы қалыпты
тік ішек қалыпты
жыныс жолдары өзгеріске ұшырамайды, ұманың ісінуі байқалады
бас сүйегі қуысы , орталық нерв жүйесі, сезім мүшелері:
бас сүйегі қалыпты
бас сүйегі және қосалқы бөлшектер қалыпты деңгейде
бас миы қалыпты
мұрын қуысы қан аралас сорап ағады
көз қызарған
құлағы қалыпты
жұлын қалыпты.өзгеріссіз
3.3 Патанатомиялық диагноз
плеврит
бронхит
цистит
эпидермис
гаймарит
гепатит
VΙ Қорытынды
Жалпы маңқа-жылқы ауруларының бірі екендігі белгілі. Маңқа жылқы шаруашылығында
Маңқа жылдың әр мезгіліндеде кездесе береді. Алайда маңқамен жылқылар
Негізінен қандайда болмасын аурулардан сақтанып, алдын-алып отыру қажет.
Қазақ халқы үшін жылқы малының орны ерекше енендігі белгілі.
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ:
Жылқы және түйе аурулары. Х.Е Қашағанов. Алматы, «Қайнар» 1978ж.
Малдың жұпалы ауруларыК.П.Студенцев. алматы ,»Қайнар»1973ж. 91-93 б
Мал дәрігерлері жөнінде анықтамалық. Алматы «Қайнар» 1982жыл246 б
Инфекционные болезни животных Осидве Д.Ф Москва, «Агрополиздат»1987ж, 184-186 б
Инфекционные и инвазионные болезни лошодей. В.МЛекарева, москва ,1954ж, 123-153
Эпизоотологияи инфекционныеболезни сельскохозяйственных животных АА. Копопаткинна. Москва, «Колос» патологические
Патологические анатомия сельскохозяйственных животных В.П Шишкина, А.В Жарова. Москва»Колос»2003ж.
Індеттанужәне микробиология негіздері. И.А. Бакулов Алматы, «Қайнар» 1993ж. 317-320
ветеринарлық індеттану Т. Сайдуллин. Алматы 199
патологические анатомия сельскохозяйственных животных Москва«Колос» 1980ж, 300-304 б
Патологическая физиология и патологическая анатомия сельскохозяйственных животных. Н.А. Наметов
практикум по эпизоотологийс микробиологией И.А Бакулов Москва, «Агрополиздат» 1986
практикум по эпизоотологий В.И. Урбан Ленинград»Колос» 1981
патологические анатомия сельскохозяйственных животных ВА.И. Ишикова Москва«Колос» 1999
И.В. Фомин Маңқа // ВЕтеринария1,2004
Қазақстан мал дәрігерлері, Алматы»Қайнар» 1972ж, 178-184 б
основы патологический анатомий сельскохозяйственных животных. К.Г БОль Москва1961ж 378-396
Краткий справочникветеринарного врача. В.Н. САйтади Москва, «Агрополиздат» 1986
эпизоотологияи инфекционныеболезни сельскохозяйственных животных АА. Копопаткинна. Москва, «Колос» патологические
ветеринарного законодательствоТом1. А.Д, Третякова Москва»Колос1973ж, 303-308б.
Жол хат
БҚО Қаратөбе ауданы на қарасты вет.клиникасы.
Мекен-жайы: Құрманғазы көшесі 17
Патологиялық материал түрі: өкпе,бауыр,талақ.
Шаруашылық немесе мал иесінің мекен-жайы,аты-жөні: Ханкөл ауылы. Мұратбаева көшесі
Малдың ауырған және өлген уақыты: 1.09.07-17.09.09
Клиникалық өзгерістері
Дене қызуы 41-42 0-қа көтерілген, тамыр соғуы нашар, тыныс
Жарып сою көрсеткіштері: хаттамада көрсетілген.
Алдын-ала қойылған диагноз: маңқа
Зертханада патологиялық материал жіберілген уақыт: 18.09.07
1
