TOPREFERAT.COM.KZ - Қазақша рефераттар

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ

1 ЗЕРГЕРЛІК БҰЙЫМДАР САПАСЫН ЭСТЕТИКАЛЫҚ БАҒАЛАУ

1.1 Эстетикалық бағалау сапаны бағалаудың ерекше түрі ретінде

1.2 Зергерлік бұйымдар сапасының эстетикалық көрсеткіштері

2 ЗЕРГЕРЛІК БҰЙЫМДАР ӨНІМІНІҢ ЭСТЕТИКАЛЫҚ ҚАСИТЕТТЕРІН БАҒАЛАУ ӘДІСТЕМЕСІ

2.1 Зергерлік бұйымдарды кешенді бағалау әдістемесінің жалпы тәсілдері

2.2 Зергерлік бұйымдарды әшекейлеу тәсілдері

2.3 Зергерлік бұйымдардың эстетикалық көрсеткіштерін бағалау тәртібі

3 ЗЕРГЕРЛІК БҰЙЫМДАР САПАСЫНЫҢ ЭСТЕТИКАЛЫҚ КӨРСЕТКІШТЕР ДЕҢГЕЙІН АНЫҚТАУ

3.1 Зергерлік бұйымдар сапасының эстетикалық көрсеткіштерін тұтастық бағалау

3.2 Зергерлік бұйымдар сапасының эстетикалық көрсеткіштерін дифференциалдық әдіспен бағалау

3.3 Зергерлік бұйымдар сапасының эстетикалық көрсеткіштерін кешенді әдіспен бағалау

ҚОРЫТЫНДЫ

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 3

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Жұмыс көлемі: 35 бет
Пәні: Соңғы қосылған курстық жұмыстар

-----------------------------------------------------------------------------------

КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ
МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ

1 ЗЕРГЕРЛІК БҰЙЫМДАР САПАСЫН ЭСТЕТИКАЛЫҚ БАҒАЛАУ

1.1 Эстетикалық бағалау сапаны бағалаудың ерекше түрі ретінде

1.2 Зергерлік бұйымдар сапасының эстетикалық көрсеткіштері

2 ЗЕРГЕРЛІК БҰЙЫМДАР ӨНІМІНІҢ ЭСТЕТИКАЛЫҚ ҚАСИТЕТТЕРІН БАҒАЛАУ ӘДІСТЕМЕСІ

2.1 Зергерлік бұйымдарды кешенді бағалау әдістемесінің жалпы тәсілдері

2.2 Зергерлік бұйымдарды әшекейлеу тәсілдері

2.3 Зергерлік бұйымдардың эстетикалық көрсеткіштерін бағалау тәртібі

3 ЗЕРГЕРЛІК БҰЙЫМДАР САПАСЫНЫҢ ЭСТЕТИКАЛЫҚ КӨРСЕТКІШТЕР ДЕҢГЕЙІН АНЫҚТАУ

3.1 Зергерлік бұйымдар сапасының эстетикалық көрсеткіштерін тұтастық бағалау

3.2 Зергерлік бұйымдар сапасының эстетикалық көрсеткіштерін дифференциалдық әдіспен бағалау

3.3 Зергерлік бұйымдар сапасының эстетикалық көрсеткіштерін кешенді әдіспен
ҚОРЫТЫНДЫ

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 3

4

6

8

8

10

12

16

16

32

34

35

36

КІРІСПЕ

Квалиметрия - әртүрлі объектілер сапасының сандық бағалау әдістерін біріктіретін
Мәдениеттің ажырамас бөлігі болып табылатын сәндік-қолданбалы өнер түрлерінің біріне
Зергерлік өнер өте ертеде пайда болған. Бұл өнерден адамның
Біздің эрамызға дейінгі VІІ ғасырда Ежелгі Грецияда глиптика –
Көркемсурет мәдениетінің дәстүрлі зергерлік өнері көптеген Кавказ және Орта
Осы қурстық жұмысты орындаудың мақсаты - зергерлік өнердегі материалдың
1 ЗЕРГЕРЛІК БҰЙЫМДАР САПАСЫН ЭСТЕТИКАЛЫҚ БАҒАЛАУ

1.1 Эстетикалық бағалау сапаны бағалаудың ерекше түрі ретінде

Соңғы жылдары зергерлік бұйымдардың шығарылуы едәуір өсті. Олардың ассортименті
Барлық кезеңнің зергерлері – данышпан шеберлермен жасалған ең үздік
Зергерлік тауарларға сәндік үшін жасалған бұйымдар, жеке күтіну
Жеке бастың әшекей заттары (жүзіктер, сырғалар, алқалар, білезіктер, моншақтар,
Жеке зергерлік әшекейлермен қоса, бір композициямен орындалатын жиынтықтар да
Өнім шығарушы кәсіпорындарындағы зергерлік бұйымдардың сапасын тексеру үшін, оларды
Зергерлік тастарды қасиеттердің бірімен тексерген кездегі маңызды ақпарат алу
Зергерлік тастардың мықты орнатылғанын, ағаш таяқшамен басып немесе бұйымды
Егер іріктеліп алынған бақылау үлгілерінің біреуі болсын МЕМ СТ
Зергерлік бұйымдардың сапасына және де тұтынушылық қасиеттерінің қалыптасуына әсер
Зергерлік бұйымдарды дайындауға қажетті негізгі материалдар болып, ізгі (бағалы)
Бағалы, жартылай бағалы және дайындау тастарының негізгі мекен орны
Бағалы металдар мен бағалы тастардан жасалған бұйымдарды тек шығарушының
Біздің елімізде сатылуға шығарылатын түсті металдардан жасалған барлық бұйымдардың
Мемлекеттік сынамалы таңба – бұйымға бедер салу немесе механикалық
Екі жартыдан тұратын (сырғалар, қос қысқыштар және т.б.) бұйымдардың
1.2 Зергерлік бұйымдар сапасының эстетикалық көрсеткіштері

Нормативтік құжаттармен реттелген өнеркәсіптік өнімдердің сапа көрсеткіштері номенклатурасына сапа
Арнаулы көрсеткіштер.

Сенімділік көрсеткіштер.

Технологиялық көрсеткіштер.

Сәйкестендіру көрсеткіштері.

Патентті – құқықтық көрсеткіштер.

Эргономикалық көрсеткіштер.

Эстетикалық көрсеткіштер.

Тасымалдау көрсеткіштері.

Қауіпсіздік көрсеткіштері.

Экологиялық көрсеткіштер.

Сапа көрсеткіштер топтары өз кезегінде топшаларға, ал топшалар бірлік
Эстетикалық көрсеткіштер – олар өнімдердің адамға эстетикалық әсерін сипаттайды
1. Ақпараттық айқындау көрсеткіштері – қоғамда болатын эстетикалық формаларды
2. Рационалдық форма көрсеткіштері – бұйымның дайындалу және пайдалану
3. Композиция бүтіндік көрсеткіштері – бұл жалпы және жеке
4. Өндірістік орындаудың мүлтіксіз көрсеткіштері – бұйымның эстетикалық формасын
Зергерлік тастардың бағалығын, сапасын, құндылығын олардың эстетикалық көрсеткіштерімен анықтайды:
Зергерлік тастардың көпшілік қасиеттері (қаттылық, беріктілік және т.б.) осы
Кристалдар формасы көпжақты болады: гексаэдр, октаэдр, ромбододекаэдр, пентагондодекаэдр. Сол
Түс – зергерлік тастардың маңызды, әрі өзіне тән сапа
2 ЗЕРГЕРЛІК БҰЙЫМДАРДЫҢ ЭСТЕТИКАЛЫҚ ҚАСИЕТТЕРІН БАҒАЛАУ ӘДІСТЕМЕСІ

2.1 Зергерлік бұйымдарды кешенді бағалау әдістемесінің жалпы тәсілдері

Ізгі металдар химиялық беріктілігімен, созылмалылығымен және де сыртқы түрінің
Бұйымдарды таза күйінде дайындау үшін бұл металдар қолданылмайды. Өйткені,
Ізгі металдарға алтын, күміс, платина, сонымен қатар платиналық металл
Зергерлік бұйымдарды дайындау кезінде, белгілі мөлшердегі алтын мен лигатура
Қорытпаның құрамына қарай, алтынның түсі мен реңкі өзгереді. Күміс
Зергерлік тастардың жарыққа байланысты түсін өзгерту қабілеттілігі де жоғары
Тастардың жарқырауы, сәулелердің шағылысуы мен бейнеленген тұстың сипатына байланысты.
Зергерлік бұйымдардың негізгі эстетикалық қасиеттерінің бірі – жарықтың шағылысуы.
Соңғы кездері зергерлік әшекейлерді қолдануда әртүрлі компоненттерден тұратын ақ
Зергерлік бұйымдардың тұтастық қасиеттері мен сапасының қалыпасуына әсер ететін
Өндірілу тәсілдері бойынша, зергерлік бұйымдар жеке және жалпылама (сериялық)
Жалпы дайындау кезінде, бұйымдар механикалық өңдеуден өтіп, балқыту модельдері
Зергерлік бұйымдардың өндірілуі келесі кешенді процестерден өтеді: материалды дайындау,
Ең алдымен, лигатура құрастырылып, оны балқыту, уату, созу, соққылау
Зергерлік бұйымдар өндірісінде зергерлік тастарды қолданады («тас» тым нақты
Бағалы тастар (алмас, жақұт, зүбәржәт, сапфир) табиғатта сирек кездеседі,
Зергерлік ісінде түсті металдарды, сыртқы түрі бағалы металды еске
Мырыш – ақшыл-көк түсті жеңіл балқитын, нәзік материал. Мырыш
Никель – жылтыраған ақ-күміс түсті, ауада өзгермейтін қатты, тығыз
Қымбат емес жеке әшекей заттарын дайындауда, сыртқы түрі алтын
2.2 Зергерлік бұйымдарды әшекейлеу тәсілдері

Зергерлік бұйымдырды әртүрлі тәсілдермен әшекейлейді. Олар: алтын және күміс
Алтындау және күмістеу – бұл бұйымға сәнділік беріп, оларды
Алтындау немесе күмістеу қабаты бұйымның түріне және тағайындалуына байланысты
Бұйымдар қатты, химиялық төзімді және сырты жылтыр болу үшін,
Оксидтеу – бұл күміс және күмістелген бұйымдарды немесе олардың
Анодирлеу (анодты оксидтеу) – бұл жасанды пленка алу және
Бұйымдарды қиыршықтауды қолмен, механикалық тәсілмен және сыртын қышқылмен улау
Қарайту – бұл қара эмальмен күміс бұйымына сурет безендіру.
Кішігірім портреттік бейнелеу өнеріне арналған әртүрлі заттарды сәндеу үшін
Инкрустирлеу – ағаш немесе металл бұйымдарының сыртқы бетінің кейбір
Металдардың көркемсуреттік өңделуінің тағы біріне бедер салу жұмыстары жатады.
2.3 Зергерлік бұйымдардың эстетикалық көрсеткіштерін бағалау тәртібі

Қорытпадағы таза алтын мөлшерін сынама деп атайды. Сынама бірнеше
1927 жылға дейін КСРО-да алтынды сынама болған. Яғни, бұл
1927 жылы лигатурлы қорытпаның 1000 салмақ бірлігіндегі химиялық таза
Сонымен қатар, сынаманың карат жүйесі болады (Англияда, АҚШ-та). Карат
Жасалған бұйым қорытпасындағы алтын мөлшерінің көп немесе аз болуы,
Зергерлік бұйымдарды шығару өндірісінде, көбінесе, 87,5% күміс пен 12,5%
Күміс бұйымдары 875-ші, және де эмальмен жабылатын 916-шы сынамалы
Сынама – зергерлік бұйымдардың сапасына кепіл беретін мемлекеттік таңба
Зергерлік бұйымдарды дайындау өндірісінде сақина, сырға, алқа және тағы
Зергерлік бұйымдардың сарапталуы, олардың сапасын анықтайтын органолептикалық және зертханалық
Жартылай бағалы тастардан жасалған қосымшалардың сырты жақсы тегістелген және
Бағалы және бағалы емес металдардан жасалған бұйымдарда, меруерт тас
Бағалы металдардан жасалған бұйымдарда майысулар, қылшалар, бұдырлар, жұмыс құралының
Өнімнің көркемсуреттік әрленуі мен пішіні, олардың тағайындалуына сәйкес келіп,
Тастан ойылған көркемсуреттік бұйымдардың сыртқы беті мұқият айнадай етіліп
Сүйек пен мүйізден жасалған мүсінді, бедерлі және оюлы бұйымдардың
Сурет салу, оюлау немесе басқа да әшекейлеу түрлері тегіс
Зергерлік бұйымның иерархиялық ағаш құрылымы

0 1 2

Зергерлік бұйымдардың эстетикалық сапасы

ақпараттық айқындалуы

түсі

әдемілігі

мөлдірлігі

формалардың рационалдылығы

Пішіні

біркелкілігі

композиция бүтіндігі

симметриялығы

огранка

тастардың болуы

өндірістік орындаудың мүлтіксіздігі пробасы

массасы

3 ЗЕРГЕРЛІК БҰЙЫМДАРДЫҢ ЭСТЕТИКАЛЫҚ КӨРСЕТКІШТЕР

САПАСЫНЫҢ ДЕҢГЕЙІН АНЫҚТАУ

3.1 Зергерлік бұйымдар сапасының эстетикалық көрсеткіштерін тұтастық бағалау

1. Рангтеу тәсілі:

Сарапшылардан сараптау объектілерін артығырақ көруіне, талғамына байланысты тәртіпте орналастыруын
g = (1)

Мұндағы,

- сарапшының көрсеткішіне
Салмақты коэффицентін рангтеу тәсілімен анықталған кезде келесідей кесте толтырылады.

Бес сарапшының сараптаудың бес объектісінің сырғалары бойынша пікірлері 1
Объект 1
көрсеткіштер сарапшылар 1

жылтырлығы 2

мөлдірлігі 3

түсі 4

пішіні 5

әдемілігі

1 4 3 2 3 1

2 5 3 1 2 3

3 4 5 1 5 5

4 4 5 2 4 5

5 3 4 5 4 5

Көп реттік өлшеу нәтижесі болып табылатын әрбір сараптау объектісінің
Шығарылуы:

Рангтер суммасы:

Q = 4+3+2+3+1=13

Q = 5+3+1+2+3=14

Q = 4+5+1+5+5=20

Q = 4+5+2+4+5=20

Q = 3+4+5+4+5=21

Q табу үшін жоғарыдағы барлық Q – ды
Q = Q + Q +
Q = 13 + 14 + 20 +
1 – ші формула бойынша:

g ; g ;
g табу үшін жоғарыдағы барлық g –
g g

g 0,14 + 0,15 + 0,22 +
Объект 2
көрсеткіштер сарапшылар 1

жылтырлығы 2

мөлдірлігі 3

түсі 4

пішіні 5

әдемілігі

1 4 3 2 2 3

2 4 5 1 2 2

3 3 4 1 2 3

4 3 5 3 4 2

5 1 4 5 3 1

Шығарылуы:

Рангтер суммасы:

Q = 4+3+2+2+3=14

Q = 4+5+1+2+2=14

Q = 3+4+1+2+3=13

Q = 3+5+3+4+2=17

Q = 1+4+5+3+1=14

Q табу үшін жоғарыдағы барлық Q – ды
Q = Q + Q +
Q = 14+14+13+17+14=72

1 – ші формула бойынша:

g ; g ;
g табу үшін жоғарыдағы барлық g –
g g

g 0,19+0,19+0,18+0,23+0,19=0,96 1

Объект 3
көрсеткіштер сарапшылар 1

жылтырлығы 2

мөлдірлігі 3

түсі 4

пішіні 5

әдемілігі

1 4 4 2 5 5

2 5 4 1 2 3

3 4 5 1 5 5

4 4 5 2 4 5

5 5 4 5 5 5

Шығарылуы:

Рангтер суммасы:

Q = 4+4+2+5+5=20

Q = 5+4+1+2+3=15

Q = 4+5+1+5+5=20

Q = 4+5+2+4+5=20

Q = 5+4+5+5+5=24

Q табу үшін жоғарыдағы барлық Q – ды
Q = Q + Q +
Q = 20+15+20+20+24=99

1 – ші формула бойынша:

g ; g ;
g табу үшін жоғарыдағы барлық g –
g g

g 0,2+0,15+0,2+0,2+0,24=0,99 1

Объект 4
көрсеткіштер сарапшылар 1

жылтырлығы 2

мөлдірлігі 3

түсі 4

пішіні 5

әдемілігі

1 4 4 2 5 5

2 5 4 1 2 3

3 4 5 1 5 5

4 4 5 1 4 5

5 5 4 1 5 5

Шығарылуы:

Рангтер суммасы:

Q = 4+4+2+5+5=20

Q = 5+4+1+2+3=15

Q = 4+5+1+5+5=20

Q = 4+5+1+4+5=19

Q = 5+4+1+5+5=20

Q табу үшін жоғарыдағы барлық Q – ды
Q = Q + Q +
Q = 20+15+20+19+20=94

1 – ші формула бойынша:

g ; g ;
g табу үшін жоғарыдағы барлық g –
g g

g 0,2+0,16+0,2+0,2+0,2=0,96 1

Объект 5
көрсеткіштер сарапшылар 1

жылтырлығы 2

мөлдірлігі 3

түсі 4

пішіні 5

әдемілігі

1 5 4 3 2 1

2 5 4 3 2 1

3 5 4 3 2 1

4 5 4 3 2 1

5 5 4 3 2 1

Шығарылуы:

Рангтер суммасы:

Q = 5+4+3+2+1=15

Q = 5+4+3+2+1=15

Q = 5+4+3+2+1=15

Q = 5+4+3+2+1=15

Q = 5+4+3+2+1=15

Q табу үшін жоғарыдағы барлық Q – ды
Q = Q + Q +
Q = 15+15+15+15+15=75

1 – ші формула бойынша:

g ; g ;
g табу үшін жоғарыдағы барлық g –
g g

g 0,2+0,2+0,2+0,2+0,2=1

2. Жұптық салыстыру тәсілі

Бұл тәсіл кезінде сарапшы 4 кестені алады, онда көлденең
g (2)

Мұндағы,

сарапшының сараптау объектісінің таңдау жилігі; ал
(3)

Мұндағы,

сарапшының j сараптау объектісін таңдау саны; С – m
С (4)

Төрт сарапшының бес сараптау объектісі туралы ойы пікірлері 6-10
Бірінші сарапшының пікірі Кесте 6

Көрсеткіш нөмірі 1 2 3 4 5

1 Х 1 3 1 1

2

Х 3 2 2

3

Х 3 3

4

Х 5

5

Х

Екінші сарапшының пікірі Кесте 7

Көрсеткіш нөмірі 1 2 3 4 5

1 Х 1 3 1 1

2

Х 3 4 2

3

Х 3 3

4

Х 5

5

Х

Үшінші сарапшының пікірі Кесте 8

Көрсеткіш нөмірі 1 2 3 4 5

1 Х 1 1 1 1

2

Х 3 4 2

3

Х 3 3

4

Х 4

5

Х

Төртінші сарапшының пікірі Кесте 9

Көрсеткіш нөмірі 1 2 3 4 5

1 Х 1 1 1 1

2

Х 3 4 2

3

Х 3 3

4

Х 4

5

Х

Бесінші сарапшының пікірі Кесте 10

Көрсеткіш нөмірі 1 2 3 4 5

1 Х 1 1 1 1

2

Х 3 4 2

3

Х 3 3

4

Х 4

5

Х

Шығарылуы:

1. сарапшының сараптау объектісін
К К
К К
К К
К К
К К
2. Бір сарапшының пікірінің жалпы саны:

С

3. сарапшының сараптау объектісін
F =
F F
F F
F F
F F
5

4. Барлық сарапшылардың жалпы пікірлері бойынша
g ; g

g

g

g

g

5. Рангтер суммасы:

g g

g 0,45+0,15+0,425+0,175+0,05=1

Сараптық комиссияның сапалық құрамы барлық комиссия үшін жалпы сапалық
W = (5)

Мұндағы,

S- сараптаудың әрбір объектісінің рангтер суммасының орташа арифметикалық рангтен
Сарапшылардың пікірлерінің келісушілігін анықтаған кезде келесі 6 кестені толтырады.
Шығарылуы:

1. Кесте толтыру.

Объект 1
Сараптау объектісінің нөмірі сарапшылар бағалауы Рангтеу суммасы Орташа арифметикалық
1 2 3 4 5

1 4 5 4 4 3 20 2 4

2 3 3 5 5 4 20 2 4

3 2 1 1 2 5 11 -7 49

4 3 2 5 4 4 18 0 0

5 1 3 5 5 5 19 1 1

58

2. Рангтердің орташа арифметикалығы

3. Рангтердің орташа арифметикалық ауытқуы рангтер суммасы мен орташа
4. Орташа арифметикалық рангтердің ауытқу квадраты орташа арифметикалық рангтердін
5. Алдыңғы есептеулерді пайдалана отырып, ауытқу квадраттарының суммасын анықтаймыз:

S= 4+4+49+0+1=58

6. Конкардация коэффиценті:

W =

Срапшылардың пікірлері бойынша №1 сараптау объектісінің конкардация коэффиценті төмендегідей
Шығарылуы:

1. Кесте толтыру.

Объект 2
Сараптау объектісінің нөмірі сарапшылар бағалауы Рангтеу суммасы Орташа арифметикалық
1 2 3 4 5

1 4 4 3 3 1 15 0 0

2 3 5 4 5 4 21 6 36

3 2 1 1 3 5 12 -3 9

4 2 2 2 4 3 13 -2 4

5 3 2 3 2 1 11 -4 16

65

2. Рангтердің орташа арифметикалығы

3. Рангтердің орташа арифметикалық ауытқуы рангтер суммасы мен орташа
К = 20 - 18 = 2

4. Орташа арифметикалық рангтердің ауытқу квадраты орташа арифметикалық рангтердін
5. Алдыңғы есептеулерді пайдалана отырып, ауытқу квадраттарының суммасын анықтаймыз:

S = 0 + 36 + 9
6. Конкардация коэффиценті:

W =

Сарапшылардың пікірлері бойынша № 2 сараптау объектісінің конкардация коэффиценті
Шығарылуы:

1. Кесте толтыру.

Объект 3
Сараптау объектісінің нөмірі сарапшылар бағалауы Рангтеу суммасы Орташа арифметикалық
1 2 3 4 5

1 4 5 4 4 5 22 2 4

2 4 4 5 5 4 22 2 4

3 2 1 1 2 5 11 -9 81

4 5 2 5 4 5 21 1 1

5 5 3 5 5 5 23 3 9

99

2. Рангтердің орташа арифметикалығы

3. Рангтердің орташа арифметикалық ауытқуы рангтер суммасы мен орташа
К = 20 – 18 = 2

4. Орташа арифметикалық рангтердің ауытқу квадраты орташа арифметикалық рангтердін
5. Алдыңғы есептеулерді пайдалана отырып, ауытқу квадраттарының суммасын анықтаймыз:

S = 4 + 4 + 81
6. Конкардация коэффиценті:

W =

Сарапшылардың пікірлері бойынша №3 сараптау объектісінің конкардация коэффиценті орташа
Шығарылуы:

1. Кесте толтыру.

Объект 4
Сараптау объектісінің нөмірі сарапшылар бағалауы Рангтеу суммасы Орташа арифметикалық
1 2 3 4 5

1 4 5 4 4 5 22 3 9

2 4 4 5 5 4 22 3 9

3 2 1 1 1 1 6 -13 169

4 5 2 5 4 5 21 2 4

5 5 3 5 5 5 23 4 16

207

2. Рангтердің орташа арифметикалығы

3. Рангтердің орташа арифметикалық ауытқуы рангтер суммасы мен орташа
К = 20 – 18 = 2

4. Орташа арифметикалық рангтердің ауытқу квадраты орташа арифметикалық рангтердін
5. Алдыңғы есептеулерді пайдалана отырып, ауытқу квадраттарының суммасын анықтаймыз:

S = 9 + 9 +
6. Конкардация коэффиценті:

W =

Сарапшылардың пікірлері бойынша № 4 сараптау объектісінің конкардация коэффиценті
Шығарылуы:

1. Кесте толтыру.

Объект 5
Сараптау объектісінің нөмірі сарапшылар бағалауы Рангтеу суммасы Орташа арифметикалық
1 2 3 4 5

1 5 5 5 5 5 25 10 100

2 4 4 4 4 4 20 5 25

3 3 3 3 3 3 15 0 0

4 2 2 2 2 2 10 -5 25

5 1 1 1 1 1 5 -10 100

250

2. Рангтердің орташа арифметикалығы

3. Рангтердің орташа арифметикалық ауытқуы рангтер суммасы мен орташа
4. Орташа арифметикалық рангтердің ауытқу квадраты орташа арифметикалық рангтердін
5. Алдыңғы есептеулерді пайдалана отырып, ауытқу квадраттарының суммасын анықтаймыз:

S= 100+25+0+25+100=250

6. Конкардация коэффиценті:

W=

Сарапшылардың пікірлері бойынша №5 сараптау объектісінің конкардация коэффиценті жоғары
Жұптық салыстыру кезінде әрбір сараптау объектісін талғамдық саны:

Талғамның орташа арифметикасы келесідей формуламен анықталады:

(6)

Сараптау нәтижелерін рангтеу тәсілімен анықтағандай әрбір сараптау объектісінің орташа
S= (7)

Сапа көрсеткіштерінің салмақтық коэффиценттерін нақтылау

Кезекті нақтылау әдісімен салмақты коэффиценттерді нақтылаудың мәні алғашқы өлшеу
Бұл әдісте жағымсыз сандарды қарастырмауы үшін i көрсеткішінен гөрі
Егер сарапшылар талғамы К арқылы белгіленген болса,
G (1) = (8)

Бес сараптау объектісі бойынша бір сарапшының толық жұптық салыстыру
Объект 1
i

j 1 2 3 4 5 G (1)
1 1 2 1 2 2 8 0,32 40
2 0 1 2 2 2 7 0,28 27
3 0 1 0 1 0 2 0,08 12
4 1 2 0 1 1 5 0,2 30
5 0 0 1 0 2 3 0,12 8
25 1,00 117 1,00 526 1,00

Шығарылуы.

1. Бірінші жуықтауда:

G (1) =1+2+1+2+2=8

G (1) =0+1+2+2+2=7

G (1) =0+1+0+1+0=2

G (1) =1+2+0+1+1=5

G (1) =0+0+1+0+2=3

2. Екінші жуықтауда:

G (2) =8*1+7*2+2*1+5*2+3*2=40

G (2) =8*0+7*1+2*2+5*2+3*2=27

G (2) =8*0+7*1+2*0+5*1+3*0=12

G (2) =8*1+7*2+2*0+5*1+3*1=30

G (2) =8*0+7*0+2*1+5*0+3*2=8

3. Үшінші жуықтауда:

G (3) =40*1+27*2+12*1+30*2+8*2=182

G (3) =40*0+27*1+12*2+30*2+8*2=127

G (3) =40*0+27*1+12*0+30*1+8*0=57

G (3) =40*1+27*2+12*0+30*1+8*1=132

G (3) =40*0+27*0+12*1+30*0+8*2=28

Объект 2
I j 1 2 3 4 5 G
1 1 2 2 2 1 8 0,32 38
2 0 1 2 1 1 5 0,2 20
3 1 0 1 0 1 3 0,12 15
4 1 2 1 1 0 5 0,2 26
5 0 1 0 2 1 4 0,16 19
25 1,00 118 1,00 556 1,00

Шығарылуы.

1. Бірінші жуықтауда:

G (1) =1+2+2+2+1=8

G (1) =0+1+2+1+1=5

G (1) =1+0+1+0+1=3

G (1) =1+2+1+1+0=5

G (1) =0+1+0+2+1=4

2. Екінші жуықтауда:

G (2) =8*1+5*2+3*2+5*2+4*1=38

G (2) =8*0+5*1+3*2+5*1+4*1=20

G (2) =8*1+5*0+3*1+5*0+4*1=15

G (2) =8*1+5*2+3*1+5*1+4*0=26

G (2) =8*0+5*1+3*0+5*2+4*1=19

3. Үшінші жуықтауда:

G (3) =38*1+20*2+15*2+26*2+19*1=179

G (3) =38*0+20*1+15*2+26*1+19*1=95

G (3) =38*1+20*0+15*1+26*0+19*1=72

G (3) =38*1+20*2+15*1+26*1+19*0=119

G (3) =38*0+20*1+15*0+26*2+19*1=91

Объект 3
i

j 1 2 3 4 5 G (1)
1 1 2 1 1 2 7 0,23 36
2 0 1 2 1 2 6 0,2 25
3 0 1 1 0 0 2 0,06 8
4 1 2 0 1 1 5 0,16 29
5 0 0 1 2 2 5 0,16 22
30 1,00 120 1,00 561 1,00

Шығарылуы.

1. Бірінші жуықтауда:

G (1) =1+2+1+1+2=7

G (1) =0+1+2+1+2=6

G (1) =0+1+1+0+0=2

G (1) =1+2+0+1+1=5

G (1) =0+0+1+2+2=5

2. Екінші жуықтауда:

G (2) =7*1+6*2+2*1+5*1+5*2=36

G (2) =7*0+6*1+2*2+5*1+5*2=25

G (2) =7*0+6*1+2*1+5*0+5*0=8

G (2) =7*1+6*2+2*0+5*1+5*1=29

G (2) =7*0+6*0+2*1+5*2+5*2=22

3. Үшінші жуықтауда:

G (3) =36*1+25*2+8*1+29*1+22*2=167

G (3) =36*0+25*1+8*2+29*1+22*2=114

G (3) =36*0+25*1+8*1+29*0+22*0=33

G (3) =36*1+25*2+8*0+29*1+22*1=137

G (3) =36*0+25*0+8*1+29*2+22*2=110

Объект 4
i

j 1 2 3 4 5 G (1)
1 1 2 1 0 2 6 0,18 42
2 0 2 1 2 2 7 0,2 46
3 1 0 2 2 1 6 0,18 36
4 0 1 2 1 1 5 0,15 32
5 2 1 2 1 2 8 0,25 52
32 1,00 208 1,00 1344 1,00

Шығарылуы.

1. Бірінші жуықтауда:

G (1) =1+2+1+0+2=6

G (1) =0+2+1+2+2=7

G (1) =1+0+2+2+1=6

G (1) =0+1+2+1+1=5

G (1) =2+1+2+1+2=8

2. Екінші жуықтауда:

G (2) =6*1+7*2+6*1+5*0+8*2=42

G (2) =6*0+7*2+6*1+5*2+8*2=46

G (2) =6*1+7*0+6*2+5*2+8*1=36

G (2) =6*0+7*1+6*2+5*1+8*1=32

G (2) =6*2+7*1+6*2+5*1+8*2=52

3. Үшінші жуықтауда:

G (3) =42*1+46*2+36*1+32*0+52*2=274

G (3) =42*0+46*2+36*1+32*2+52*2=296

G (3) =42*1+46*0+36*2+32*2+52*1=230

G (3) =42*0+46*1+36*2+32*1+52*1=204

G (3) =42*2+46*1+36*2+32*1+52*2=340

Объект 5
i

j 1 2 3 4 5 G (1)
1 1 2 2 1 2 8 0,26 46
2 0 1 2 2 2 7 0,23 37
3 1 0 1 0 1 3 0,1 17
4 1 0 2 2 1 6 0,2 32
5 0 2 1 1 2 6 0,2 35
30 1,00 167 1,00 901 1,00

Шығарылуы.

1. Бірінші жуықтауда:

G (1) =1+2+2+1+2=8

G (1) =0+1+2+2+2=7

G (1) =1+0+1+0+1=3

G (1) =1+0+2+2+1=6

G (1) =0+2+1+1+2=6

2. Екінші жуықтауда:

G (2) =8*1+7*2+3*2+6*1+6*2=46

G (2) =8*0+7*1+3*2+6*2+6*2=37

G (2) =8*1+7*0+3*1+6*0+6*1=17

G (2) =8*1+7*0+3*2+6*2+6*1=32

G (2) =8*0+7*2+3*1+6*1+6*2=35

3. Үшінші жуықтауда:

G (3) =46*1+37*2+17*2+32*1+35*2=256

G (3) =46*0+37*1+17*2+32*2+35*2=175

G (3) =46*1+37*0+17*1+32*0+35*1=98

G (3) =46*1+37*0+17*2+32*2+35*1=179

G (3) =46*0+37*2+17*1+32*1+35*2=193

3.2 Зергерлік бұйымдар сапасының эстетикалық көрсеткіштерін дифференциалдық әдіспен
Дифференциалдық әдіс бағаланатын өнімдерді базалық үлгілермен жеке көрсеткіштері бойынша
Егер өнім кейбір көрсеткіштері бойынша базалық үлгіден төмен болса,
Егер өнім кейбір көрсеткіштері бойынша базалық үлгіден жоғары болса,
Егер сапа көрсеткіштерін мәні бірдей болатын болса, онда бағаланатын
Дифференциалдық әдіспен көрсеткіштерді салыстыру үшін өнімдердің салыстырмалы көрсеткіштерінің мәніні
Q (9)

Q (10)

Мұндағы,

- бағаланатын өнімнің бірлік i – көрсеткішінің сандық мәні,
Сапа көрсеткішінің сипаттамасына байланысты формулалардың біреуін таңдайды. Позитивті
Кесте 21

Сапа көрсеткіші объект

1 объект

2 объект

3 объект

4 объект

5 Базалық
1. жылтырлығы 4 3 2 3 1 5

2. мөлдірлілігі 5 3 1 2 3 5

3. түсі 4 5 1 5 5 4

4. пішіні 4 5 2 4 5 3

5. әдемілілігі 3 4 5 4 5 5

салыстырмалы

көрсеткіштер

Q Q Q Q
объект

1 объект

2 объект

3 объект

4 объект

5

0,8 0,6 0,4 0,6 0,2

1 0,6 0,2 0,4 0,6

1 1,25 0,25 1,25 1,25

1,3 0,6 0,6 1,3 1,6

0,6 0,8 1 0,8 1

4,7 3,85 2,45 4,35 4,65

Кесте 22

сапа көрсеткіштері объект

1 объект

2 объект

3 объект

4 объект

5

жылтырлығы Q Q
мөлдірлілігі Q Q
түсі Q Q =1,25
пішіні Q Q
әдемілілігі Q Q
Q = 0,8+1+1+1,3+0,6=4,7

Q = 0,6+0,6+1,25+1,6+0,8=4,85

Q = 0,4+0,2+0,25+0,6+1=2,45

Q = 0,6+0,4+1,25+1,3+0,8=4,35

Q = 0,2+0,6+1,25+1,6+1=4,65

3.3 Зергерлік бұйымдар сапасының эстетикалық көрсеткіштерін кешенді
Кешенді әдіс мына формула бойынша анықталады:

Q =

Q

Q

Q

Q

Q

ҚОРЫТЫНДЫ

Зергерлік бұйымдар – бұл бағалы металдар мен оның қорытпаларынан,
Зергерлік өнер өте ертеде дамыған. Біздің эрамызға дейінгі бірнеше
19-шы жүзжылдықтың екінші жартысы, әсіресе ХІХ және ХХ ғасырлар
Соңғы кезде, зергерлік бұйымдарды шығару недәуір өскен. Олардың түрлері
Мен бұл курстық жұмысымда зергерлік бұйымдардың бағалығын, пробаларын,құрамдарын анықтадым,
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

Азгальдов Г. Г., Райхман Э. П. О квалиметрии.
Азгальдов Г. Г., Райхман Э. П. Экспертные методы
Амиров Ю.Д. Квалимерия и сертификация продукции. – М.: Изд-во
Дронова Н. Д. Оценка ювелирных изделей. – М.: МГИУ.
Калейчик М. М. Квалиметрия – М.: МГИУ. 2003.

Солод Г. И. Основы квалиметрии –М.: Изд-во МГИ, 1991.

Федоров М. В., Сомов Ю. С. Оценка эстетических свойств
Федюкин В. К. Основы квалиметрии. Управление качеством продукции.
Фомин В. Н. Квалиметрия. –М.: Институт «Инфо», 2002.

ГОСТ 23544.0-79 Экспертные методы оценки качества промышленной продукции. Основные
ГОСТ 23554.1-79 Экспертные методы оценки качества промышленной продукции. Организация
Шепелев А. Ф. Товароведение и экспертиза ювелирных товаров и
INTERNET www.yandex.ru