Жұмыссыздық және оның әлеуметтік-экономикалық салдары курстық жұмыс
МАЗМҰНЫ - www.topreferat.com.kz
Кіріспе......................................................................................................................5
I.Жұмыссыздық және оның әлеуметтік-экономикалық салдары
1.1.Жұмыссыздықтың мәні және пайда болу себептері......................................7
1.2.Жұмыссыздықтың түрлері және әлеуметтік-экономикалық зардаптары..............................................................................................................13
ІІ.Мемлекеттің халықты жұмыспен қамтуы
2.1.Жұмыспен қамту теориясы.............................................................................17
2.2.Еңбек нарығы және еңбек биржасы...............................................................20
ІІІ.Қазақстандағы еңбек нарығы және халықтың жұмыспен қамтылуы
3.1.Қазақстандағы еңбек нарығының пайда болуы және оның ерекшеліктері.........................................................................................................28
3.2.Қазақстандағы еңбек нарығын жетілдіру жолдары.....................................30
Қорытынды............................................................................................................33
Әдебиеттер тізімі...................................................................................................34
Қосымша.................................................................................................................35
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Жұмыс көлемі: 33 бет
Пәні: Соңғы қосылған курстық жұмыстар
-----------------------------------------------------------------------------------
КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ
Кіріспе......................................................................................................................5
I.Жұмыссыздық және оның әлеуметтік-экономикалық салдары
1.1.Жұмыссыздықтың мәні және пайда болу себептері......................................7
1.2.Жұмыссыздықтың түрлері және әлеуметтік-экономикалық зардаптары..............................................................................................................13
ІІ.Мемлекеттің халықты жұмыспен қамтуы
2.1.Жұмыспен қамту теориясы.............................................................................17
2.2.Еңбек нарығы және еңбек биржасы...............................................................20
ІІІ.Қазақстандағы еңбек нарығы және халықтың жұмыспен қамтылуы
3.1.Қазақстандағы еңбек нарығының пайда болуы және оның ерекшеліктері.........................................................................................................28
3.2.Қазақстандағы еңбек нарығын жетілдіру жолдары.....................................30
Қорытынды............................................................................................................33
Әдебиеттер тізімі...................................................................................................34
Қосымша.................................................................................................................35
Кіріспе
Қашанда өзекті мәселелердің бірі
Қазіргі таңда жоғары білімі
Басқа қаладан немесе ауылды
Нарық жағдайындағы күрделі мәселелердің
Жұмыссыздық әр мемлекетте бар
Жұмыс істейтіндер өндіріс тауарлары
Енбек нарығы бұл нарықтың
Жұмыссыздық мәселесін шешуде ерекше
І.Жұмыссыздық және оның әлеуметтік-экономикалық зардаптары
1.1.Жұмыссыздық мәні және пайда болу себептері
Жұмыссыздық – бұл жұмыс істегісі келетін еңбекке жарамды
Еңбек өндіріс факторы ерекше тауар болып табылады. Оның
1.Бұл ресурс, әдетте, өзінің толық көлемінде сатылу объектісі
2.Жалдау формасындағы сату.
3.Шамалы жинақылық (аймақтық, өндірістік және т.б.).
4.Тұтас еңбектің бөлігі (әлеуметтік формада ) тұрақты
Жұмыссыздықтың білінуінде бірнеше формалар бар.
Экономикалық теорияда «жұмыссыздықтың табиғи деңгейі деген ұғымдыә пайдалану
Мемлекеттің міндеті – жұмыссыздықтың іс жүзіндегі деңгейінің табиғи
Америкалық экономист А.Оукен (Оукен заңы) көрсеткен заңдылық бар.
Қазіргі замандағы жұмыссыздықтың сипатына бірнеше факторлар ықпал етеді:
ғылыми-техникалық прогресс;
экономикадағы құрылымдық және аймақтық ілгері басушылық;
сыртқы экономикалық бәсекелестіктің күрт күшеюі.
Мұндай жағдайларда еңбек рыногы мынаған міндетті:
1.Өте жоғары жинақылыққа жетуге (кәсіпқойлық, біліктілік, аймақтық және
2.Үлкен икемділікке барып, қазіргі заманғы жағдайларға сай өте
3.Еңбекақы ставкаларын дараландыру (еңбекақыны нақтылы жұмыскердің ағымдық еңбек
Өнекәсібі дамыған елдердегі жұмыссыздықтың себептерін талдай отырып, шетел
Кез келген жұмыссыздықтың болуы – қоғам үшін ең
Жұмыссыздық – экономикалық теорияның бұрынғы және қазіргі тарихындағы
К.Маркстың қорлану теориясы мен қазіргі технологиялық теория жымыссыздықтың
Мальтузиандық теорияны ағылшын экономисі Томас Роберт Мальтус(1766-1834) жасаған.
Ол халық санының және өмір сүру әдісінің өсу
Тұрғындардың қарқынды өсуін Мальтус (әрбір 25 жылда екі
Қазіргі жағдайда адамзаттың өмір сүру әдісінің тұрғындар қарқынының
Ағылшын экономисі Джон Кейнстің баяндауынша, жұмыссыздық бұл тауарға
Батыс мектебінің өкілдері ХХ-шы ғасырдың 30-шы жырдарына дейін
Қазіргі жағдайда «монетарлық теория» өзі туралы барынша айқын
P
И
Н Pн
Ф
Л
Я
Ц
И
Я
%
Жұмыссыздық деңгейі,% U
Филлипс қисығы
К.Маркс қорлану теориясын жасады. Осы теорияға сәйкес капиталдың
Егер капиталға материалдық-заттық түрінің көзқарасымен қарасақ, онда өндіріс
100станок
100 станок: 100 жұмысшы; немесе
100 жұмысшы
Капитал тек қана материалдық-заттық түрге ие болып қалмай,
100 станок = 800 с
100 жұмысшы = 200 v
Капиталдың 800с : 200v (c:v) қатынасы құндық құрылымы
Өндірістің мануфактуралық кезеңі жағдайына капиталдың органикалық құрылымы 9с:1v
1.2.Жұмыссыздық түрлері және әлеуметтік-экономикалық салдары
Ағымдағы немесе фрикциондық жұмыссыздар. Адамдар бір жұмыстан екінші
Сонымен, фрикциондық жұмыссыздық жұмыс күшінің объективті қажеттілікпен қозғалысына
Құрылымдық жұмыссыздық – жұмыс күшінің құрылысына жұмыс орнының
Өндірістегі технологиялық өзгерістер жұмыс күшіне сұраным құрылымын өзгертеді.
Жұмыссыздықтың жоғарыда келтірілген екі түрі де шарасыз, сондықтан
Технологиялық жұмыссыздық – ғылыми-техникалық прогреспен байланысты (ҒТП). ҒТП
Циклдық жұмыссыздық – экономикалық дағдарыста өндірістің төмен құлдыраған
Көрінбейтін немесе маусымдық (сезондық) жұмыссыздық – белгілі бір
Аймақтық жұмыссыздық – жеке аймақтарда тарихи, демографиялық, әлеуметтік-психологиялық
Жұмыссыздық оның деңгейімен өлшенеді.
Жұмыссыздық деңгейі – жұмыссыздар санының жұмысқа қабілеттілер санындағы
Жұмыссыздық деңгейі елдің экономикалық жағдайының негізгі көрсеткіштерінің бірі,
Жұмыссыздық деңгейі оның нормасымен сипатталады. Оның нормасы жұмыссыздықтың
Жұмыссыздар саны
Жұмыссыздық деңгейі= *100%
Жұмыс күшінің саны
Экономикалық теорияда «жұмыссыздықтың табиғи деңгейі» - деген пайдаланады.
Жұмыссыздықтың экономикалық және әлеуметтік салдары:
1. ЖҰӨ-нің көлемі қоғамның өзінің бар потенциалды мүмкіншілігін
2. Халықтың әр түрлі топтарының арасында жұмыссыздық шығыны
3. Жұмысшылар мамандығын төмендетіп (ескіреді), тіпті айырылып та
Жалпы жұмыссыздық мәселелерін шешуде экономикаға мемлекттің араласуы қажет.
1. Жұмыссыздарды жұмыспен қамту, оларға мамандығын жоғалтпау үшін
2. Әрбір әлеуметтік топтардың (әйелдер, зейнеткерлер, жастар)
3. Еңбек қатынасын құқықтық қамтамасыз ету.
4. Жұмыссыздық зардабын шеккен адамдарды әлеуметтік қорғау.
Жұмыссыздық қоғамға көптеген зиян келтіреді; инфляцияның өсуіне ықпал
ІІ.Мемлекеттің халықты жұмыспен қамтуы
2.1.Жұмыспен қамту теориясы
Қандай мемлекет болмасын халықтың
Жұмыссыздық деңгейі – экономикалық белсенді халық
Еңбек өндіріс факторы, ерекше тауар болып
Бұл ресурс, әдетте, өзінің
шықпайды.
Жалдау формасындағы сату.
Шамалы жинақылық (аймақтық, өндірістік және
Тұтас еңбектің бөлігі (әлеуметтік формада)
таппайды. Қорытындысында тұрақты құбылыс -
Жұмыссыздықтың бөлінуінде бірнеше формалар
Экономикалық теорияда “жұмыссыздықтың табиғи деңгейі
Мемлекеттің міндеті – жұмыссыздықтың іс
Қазіргі замандағы жұмыссыздықтың сипатына
- ғылыми – техникалық процес;
- экономикадағы құрылымдық және
- сыртқы экономикалық бәсекелестіктің күрт
Мұндай жағдайларда еңбек рыногы
1.Өте жоғары жинақылыққа жетуге
2.Үлкен икемділікке барып, қазіргі
3.Еңбекақы ставкаларын дараландыру (
Сонымен еңбек рыногын
Қазақстанда әлеуметтік еңбек сферасы
2000 жылдың 1 қаңтарынан бастап
Қазіргі кезде, әсіресе, экономиканың
1998 жылы Халқаралық еңбек
ХЕҰ есеп беру мәліметтері
Өмір деңгейіндегі және әлеуметтік
жағдайдың асқынуы , демографиялық
Жұмыспен қамтылған халықтың құрылымы
2004 жылғы жұмыспен қамту
2.2. Еңбек нарығы және
Еңбек нарығы – бұл нарықтың ерекше түрі, онда
Ауыл шаруашылығында жұмыспен қамту АҚШ-да 1995-ші жылы 6,5
Біліктілік құрылымында жұмыс күші білім деңгейінің өскендігін Байқатады.
Нарықта ұсыным мен сұраным заңы жұмыс жасайды және
Егер жұмыс күшін тауар десек, онда оның құны
Қазіргі кезде біздің Қазақстанда басқа көптеген иелдермен салыстырғанда
Еңбек нарығы нарық түрлерінің ішіндегі ең жетілмегені болып
Еңбек нарығындағы тепе-теңдік сұраным мен ұсыным көмегімен бекітіледі.
Американ ғалым-экономисі П.Самуэльсонның айтуынша, қоғамдағы еңбекке деген ұсыным
тұрғындардың жалпы санымен;
жалпы тұрғындар санындағы өз бетінше тұратындардың үлесінен құралады;
жыл немесе апта бойынша жұмысшының атқаратын орташа сағат
жұмысшының жұмсайтын еңбегінің сапасы, саны және біліктілігімен.
W
P
Ш
Ы
Ғ Е
Ы
Н
Д S D
А
Р
0
Еңбек нарығындағы сұраным мен ұсынымның ара қатынасы
Графикте еңбекке деген сұраным мен ұсыным қисығы және
Біздің экономика әкімшілдік әміршілдік жүйесінен нарықтық тәсілге көшуі
Жұмыссыздық бойынша ақы АҚШ-да жалақының 50%-ын құрайды, Жапонияда
Нарықтық экономикасы дамыған көптеген елдерде еңбек нарығындағы әртүрлі
Жұмыссыздық мәселесін шешуде ерекше орынды еңбек биржалары (тұрғындарды
Бүгінгі қалыптасқан өмір шындығы, барлық еңбек нарығы элементтерін
Мемлекет кәсіпорын және ұйымдар мүддесін ескере отырып,
Себебі олар жұмысқа кімді аламын десе таңдау еркіне
Экономикасы дамыған елдер кәсіпорындар мен компанияларында жұмыс күшін
біріншіден, фирманың ағындағы тұтыныстарын, оның қосымша даму стратегиясын
екіншіден, жұмыс күшінің ұлттық нарығының жағдайын ескеру керек.
Жұмыс күшін жалдау кезінде төмендегідей тәсілдер қолданылады:
жоғарғы және орта оқу орындарынан мамандарды тарту;
жұмыспен қамту орталығы арқылы кадрларды жалдау;
жарнамалық хабарлар мен жаппай ақпараттық құралдар көмегімен кадрларды
орналасатындады конкурстық негізде мұқият таңдау, сондықтан бір жұмыс
Талдау іс-әрекеті мұқият талқыланып, онда әртүрлі тестілерді қолдану
Тестілер жұмыс орнына таласатын ізденімпаздың лауазымды қызметіне байланысты
ІІІ.Қазақстандағы еңбек нарығы және халықтың жұмыспен қамтылуы
3.1. Қазақстандағы еңбек нарығының пайда болуы және оның
Қазақстан Республикасында 1992 жылға дейін еңбек нарығы болған
Қазақстан Республикасында қалыптасып отырған еңбек нарығы нақты еңбек
Қазақстан Республикасының тәжірибесінде енді ғана тұрғындарды жұмыспен қамтудың
Ал енді тиімді еңбекпен қамту дегенді қалай түсінеміз?
Толық еңбекпен қамту дегеніміз халық шаруашылығы көлемінде еңбекке
Тиімді еңбекпен қамту дегеніміз қоғам қажеттілігін өте аз
Қазіргі нарықтық экономикада жұмыскерлердің оңтайлы резерві міндетті түрде
Бүгінгі таңда жастар қоғамның саяси, экономикалық және әлеуметтік
Статистика мәліметтері бойынша, 2001 жылы қазақстандық жоғары оқу
2001-2002 жылдардағы түлектерді мамандықтары бойынша бөлу
Мамандық 2001ж. 2002ж.
Оқу-ағарту
Экономика және құқық
Өнекәсіп
Денсаулық сақтау және спорт
Көлік және байланыс
Ауыл шаруашылығы
Өнер 39,9
10,4
7,8
2,8
1,6
1,7
0,6 42,5
16,6
8,6
2,5
1,9
1,3
0,4
3.2.Қазақстандағы жұмыспен қамтуды жетілдіру жолдары
Қазақстан Республикасында 1998-ші жылы жұмыссыздар тіркеліп, олар 251,3
Сонымен қатар «Қазақстан 2030» бағдарламасында мынандай жолдар келтірілген:
«...Осы жылдардың ішінде кедейшілік пен жұмыссыздыққа қарсы күрес
кіші кредиттер жүйесін енгізуге;
шағын және орта бизнесті дамытуға;
еңбекті көп қажет ететін салалардыбасымдықпен дамытуға және бұларға
шарттар мен контрактар және бюджеттік сатып алулар кезінде
қоғамдық жұмыстарды ең алдымен жол құрылысы мен орман
жеке кәсіпкерлікті дамытужолындағы қажетсіз әкімшілік кедергілердің бәрін алып
Тұрғындарды еңбекпен қамтудың мемлекеттік реттеу механизмі құқықтық негіздегі
1998 жылы Халықаралық еңбек ұйымының (ХЕҰ) басшылығымен Қазақстанда
ХЕҰ есеп беру мәліметтері бойынша 1998 жылы қазақстандық
Өмір деңгейіндегі және әлеуметтік сфераны дамытудағы дағдарыстық жағдай,
Қазақстан Республикасында тұрғындарды жұмыспен қамтудың арнайы бағдарламасы жасалған.
Қорытынды
Қорыта айтқанда, басқа елдердің экономикасы сияқты Қазақстанның
Экономиканың барлық секторлары әрқилы және әртүрлі дәрежеде экономикалық
Халықты жұмыспен қамту мәселесін тек қана мемлекеттік жұмыспен
Әдебиеттер тізімі
1.Осипов Г.М. Экономикалық теория негіздері.-Алматы, 2000.
2.Байжомартов Ү.С., Жүнісов Б.А., Мүсіров Ғ.М. Экономикалық ілімдер
3.Шеденов Ө.Қ., Сағындықов Е.И., Жүнісов Б.А., т.б. Жалпы
4.Райымқұлұлы С. Экономикалық теория негіздері.-Шымкент, 2005.
5. «Қазақстан 2030»
6.Қазақстан цифрларда 2001.:Статистикалық жинақ.,2001.
7.Хамбар, Б. «Жастар еңбек нарығында» Алматы.,
8.Қазақстан Республикасын халқын жұмыспен қамту 2005 –
Қосымша
Қысқартылған сөздер
1.ЖҰӨ-жалпы ұлттық өнім
2.ХЕҰ-халықаралық еңбек ұйымы
3.БАҚ-баспасөз ақпарат құралдары
Аннотация
Курстық жұмыста Қазақстандағы еңбек нарығының пайда болуы, дамуы,
Қазақстан Республикасындағы еңбек нарығын жетілдіру жолдары, мемлекеттің халықты
Курстық жұмыс 31 бет компьютерлік тексте берілген, 2
Жұмыссыздық түрлері
Аймақтық жұмыссыздық
Маусымдық жұмыссыздық
Циклдық жұмыссыздық
Құрылымдық жұмыссыздық
Технологиялық жұмыссыздық
Фрикциодық жұмыссыздық
