Жылдық өнімділігі 45 мың м2 фасадты керамикалық плиталар өндіретін заводтың технологиялық шешімдері курстық жұмыс
Жылдық өнімділігі 45 мың м2 фасадты керамикалық плиталар өндіретін заводтың технологиялық шешімдері
МАЗМҰНЫ - www.topreferat.com.kz
Аннотация.............................................................................................2
Нормативтік сілтеме........................................................................... 3
Анықтамалар........................................................................................4
Белгілеулер мен қысқартулар.............................................................5
Кіріспе..................................................................................................6
Өнім номенклатурасы.........................................................................9
Шикізат материалдарының сипаттамасы.........................................10
Өндірістік әдісті таңдау.....................................................................18
Құрал-жабдықтардың техникалық сипаттамасы.............................19
Өндірістің жұмыс істеу режимі.........................................................22
Өндірістік бағдарлама және жобалық қуаттылық...........................24
Шикізат құрамын анықтау................................................................ 26
Шикізат өндірісінің материалдық балансы......................................27
Технологиялық процесс.....................................................................30
Өнім сапасын бақылау........................................................................41
Қондырғыларды есептеу....................................................................43
Еңбекті қорғау.....................................................................................44
Қоршаған ортаны қорғау....................................................................45
Қорытынды..........................................................................................47
Қолданылған әдебиеттер тізімі..........................................................48
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Жұмыс көлемі: 48 бет
Пәні: Соңғы қосылған курстық жұмыстар
-----------------------------------------------------------------------------------
КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ
Жылдық өнімділігі 45 мың м2 фасадты керамикалық плиталар
Мазмұны
Аннотация.............................................................................................2
Нормативтік сілтеме........................................................................... 3
Анықтамалар........................................................................................4
Белгілеулер мен қысқартулар.............................................................5
Кіріспе..................................................................................................6
Өнім номенклатурасы.........................................................................9
Шикізат материалдарының сипаттамасы.........................................10
Өндірістік әдісті таңдау.....................................................................18
Құрал-жабдықтардың техникалық сипаттамасы.............................19
Өндірістің жұмыс істеу режимі.........................................................22
Өндірістік бағдарлама және жобалық қуаттылық...........................24
Шикізат құрамын анықтау................................................................ 26
Шикізат өндірісінің материалдық балансы......................................27
Технологиялық процесс.....................................................................30
Өнім сапасын бақылау........................................................................41
Қондырғыларды есептеу....................................................................43
Еңбекті қорғау.....................................................................................44
Қоршаған ортаны қорғау....................................................................45
Қорытынды..........................................................................................47
Қолданылған әдебиеттер тізімі..........................................................48
Аннотация
Берілген курстық жобада жылдық өнімділігі 45 мың м2
Курстық жобадағы кестелер саны – 12
Курстық жобадағы суреттер саны – 2
Курстық жобадағы схемалар саны – 1
Курстық жобаның орындалу беттерінің саны – 48
Нормативті сілтеме
ГОСТ 13996-95 Фасадты керамикалық плиткалар және олардан
кілемдер.
ГОСТ 6664-59 Фасадты қаптамалық плиталар.
Анықтамалар
Топырақ – каолинит, кварц, дала шпаты, слюда, кальций
Терракота – суреті мен түсін келтіріп болған соң,
Майолика – күйдіру кезінде табиғи түсті қабылдайтын немесе
Эмальді қабат – күйдіруден кейін шыны тәріздес жағдайға
Глазурь - (‘Glasur’ деген неміс сөзі, ‘Glos’ –
Каолинит – дала шпаты, слюда және әр түрлі
Жүдеудететін қоспалар – топырақтың ауалық және оттық шөгуі
Флюстар – күйдіру кезінде кремнезем және глиноземмен әрекеттесіп,
Ауалық шөгу – қалыптап болған соң шикі керамикалық
Оттық шөгу – термиялық өңдеу (күйдіру) процесі нәтижесінде
Партия - көлемі бір технологиялық жолдың бір
Қысқартулар мен белгілеулер
мм- миллиметр
м – метр
КСЖ – күйдіргендегі салмақ жоғалту
кг – килограмм
мин – минут
сағ – сағат
Жн топырақ – жоғары негізді топырақ
Н топырақ – негізді топырақ
Жқ топырақ – жартылай қышқыл топырақ
Қ топырақ – қышқыл топырақ
Кіріспе
Ұлттық және дүниежүзілік құрылыс индустриясының дамуы, құрылыс материалдарының
Орта Азия мен Қазақстан территориясында құрылыс материалы ретінде
Керамикалық құрылыс материалдары мен бұйымдары жартылай кристалды, құрамдары
Табиғи жағдайда топырақты саз көп тараған және керамика
Құрылыста қолданылатын керамикалық материалдар тығыздығына байланысты екі топқа
Фасадты керамикалық бұйымдар ғимараттардың қасбеттік бөлігін өңдеу кезінде
Фасадты қаптамалық керамикалық материалдарды шартты түрде келесідей
1) беттік кірпіш және беттік тастар;
2) қаптамалық фасадты плиталар (плиткалар);
3) архитектуралық-көркемдік детальдар.
Беттік кірпіш пен тастар бетінің жазықтығы түріне байланысты
Фасадты қамтамалық плиталар (ГОСТ 6664-59) қабырғамен жанасу әдісінің
бекітілмейтін,оларды қалау кезінде қабырғамен байланыстырмай, қабырға көтеріліп болған
бекітілетін, арнайы бөлшегі бар,қабырғаны көтеру кезінде оған қоса
Әдетте плиталар (плиткалар) цемент араласпасымен қабырғаға бекітуге ыңғайлы
ГОСТ 6664-59 талаптарына сай плиталардың биіктігі, ұзындығы және
215 х250 мм-ден үлкен өлшемдегі плиталар үшін сәйкесінше:
+3; +5 және +3 мм,
215 х250 мм-ден кіші өлшемдегі плиталар үшін сәйкесінше:
+2; +3 және +3 мм.
Кілемдік жұқа қабатты плиткаларды өлшемдері 464х722 мм-ге дейін,
Плиткаларды қабырғалық панельдер және ірі қабырғалық блоктарды қаптауда
Плиталардың қысу және майысу кезіндегі брутто қимасы бойынша
Кесте 1.1
Фасадты керамикалық плиталардың қысу және майысу кезіндегі беріктігі
Плиталар түрі Беріктік шегі, кг/см2
қысу кезінде майысу кезінде
5 үлгі үшін орташа Жеке үлгілер үшін ең
Пластикалық әдіспен пресстелген бекітілетін және бекітілмейтін плиталар
Жартылай құрғақ әдіспен пресстелген бекітілетін және бекітілмейтін плиталар
150
100
75
125
75
50
28
16
12
14
8
6
Архитектуралық-көркемдік керамикаға карниздер, капитель, кронштейндер және фасадтың басқа
Ұсынылған архитектуралық бұйымдарды реттеу және оларды ағымдық өндіру
2. Өнім номенклатурасы
Глазурьланған фасадты керамикалық плиткалар. Номиналды өлшемдері: ұзындығы –
Барлық фасадты керамикалық плиткаларға келесідей талаптар қойылады:
1) ГОСТ 6664-59 талаптарына сай ұзындығы, ені
2) дайын бұйымдар -150С-де мұздату және +150С-де
3) бұйымның денесінің құрылымы қабаттарға жіктелмеген ешқандай
4) бұйымдардың беттік бөлігінде сызаттар болуы және
5) бұйымдар қырлары анық болу керек, беттік жазықтығы
6) бұйымдардың су жұтуы ашық түсті күйетін саздан
Сыртқы түрі және пішініне байланысты сәйкесінше техникалық шарттармен
3. Шикізат материалдарының сипаттамасы
3.1 Топырақты материалдар
Топырақты материалдар керамика өндірісінің негізгі шикізаты болып саналады.
Топырақтар – сумен араласып пластикалық қамыр түзетін, майда
Керамика өндірісінде шикізат ретінде сәйкес температураға дейін күйдіру
Барлық сазды материалдар түзілу шарттарына байланысты бастапқы тау
ГОСТ 9169-59-ға сәйкес барлық сазды материалдар каолин, саздар,
Сазды шикізатқа түрлі топырақтар мен каолин жатады. Топырақтар
Na2O . Al2O3 . 6SiO2 + CO2 +
+ Na2CO3 + 4SiO2 .
Егер натрийлі дала шпатының (альбит) орнына калийлі дала
K2O . Al2O3. 6SiO2 + CO2 + 2H2O
+ K2 CO3 + 4SiO2
CaO . Al2O3. 2SiO2+ CO2 + 2H2O →
Топырақты материалдар (саздар мен каолин) бастапқы түзілген тау
Топырақты заттар бір немесе әр түрлі сазды минералдардан
Топырақтарда қоспа ретінде кварцты құм, темір тотықтары, карбонаттар,
Кварцты құм топырақтың құрамында 60%-ға дейін түрлі мөлшерде
Темір қоспалары пирит (Fe2S), темірдің гидрототықтары (лимонит, гидрогематит),
Темірдің майда дисперсті қоспалары топырақтың отқатөзімділігін төмендетеді. Темір
Кальций карбонаттары және магний карбонаттары топырақ құрамында дәндер
Сульфаттар, көбінесе гипс (CaSO4 . 2H2O )
Слюдалар әдетте топырақтарда аз мөлшерде кездеседі. Слюдалардың болуы
Еритін тұздар топырақта күкіртқышқылды, көмірқышқылды және Na, K,
Көптеген еритін тұздар күйдірілген бұйымдардың бетінде ақтаңдақтар
Топырақтар мен каолиндердің қасиеттері оның құрамындағы сазды минералдар
Отқатөзімді, қиын балқитын және жеңіл балқитын топырақтардың химиялық
кесте 3.1
Топырақтардың химиялық құрамы
Топырақтың түрі Құрамы, %
SiO2 Al2O3 +TiO2 Fe2O3 CaO MgO SO3 K2O
Отқатөзімді 46-62 25-39 0,4-2,7 же одан жоғары
Қиын балқитын 53-73 16-29 1-9 0,5-2,0 0,3-2,6 Іздері
Жеңіл балқитын 55-80 7-21 3-12 0,5-15 же одан
3 1-5 3-15 же одан жоғары
Жеңіл балқитын топырақтар ГОСТ 9169-59-ға сәйкес келесідей топтарға
Күйдіргенде қара түстерге боялатын топырақтар.
Күйдіргенде ашық түстерге боялатын топырақтар.
Бірінші топқа келесі топырақтар жатады:
а) отқатөзімділік температурасынан 150˚С төмен температурада күйдіргенде
б) отқатөзімділік температурасынан 150˚С төмен температурада күйдіргенде
в) 1180˚С-ден төмен температурада шыныға глазурьленіп-балқитын.
Екінші топқа әктасты топырақтар,яғни, құрамында әктастың мөлшері көп
ГОСТ 9169-59 талаптарына сай топырақтар құрамындағы Al2O3 +TiO2
кесте 3.2
Al2O3 +TiO2 мөлшеріне байланысты топырақтардың жіктелуі
Топтар атауы Шартты белгіленуі Қыздырылған күйдегі Al2O3 +TiO2
Жоғары негізді
Негізді
Жартылай қышқыл
Қышқыл Жн
Н
Жқ
Қ 40-тан жоғары
30-40
15-30
15-тен төмен
Топырақтардың гранулометриялық құрамы химиялық құрамы сияқты әртүрлі болады.
кесте 3.3
Топырақтың гранулометриялық құрамы
Топырақ түрлері Бөлшектер өлшемі, мм
0,25-тен жоғары 0,25-0,05 0,05-0,01 0,01-0,005 0,005-0,001 0,001-ден төмен
Отқатөзімді
Қиын балқитын
Жеңіл балқитын 0 – 5
0,5 – 15
0,2 - 19 0 – 15
0,5 – 15
0,5 - 18 1 – 16
2 – 27
9 - 55 1 – 25
0,5 – 16
4 - 24 4 – 33
4 – 34
6 - 25 45 – 88
18 – 80
10 – 50
Табиғи жағдайда топырақтар көбінесе органикалық заттармен немесе темір
Күйдірілген топырақтың түсі негізінен оның құрамындағы темір қосылыстарының
Егер топырақты күйдіру қышқылды ортада жүретін болса, топырақтың
Кесте 3.4
Топырақ құрамындағы Fe2O3 мөлшеріне байланысты түсінің өзгеруі
Fe2O3 мөлшері, % 0,8 1,3 2,7 4,2 5,5
Бұйымның түсі Ақ Ақшыл Ашық сары Сары Ашық
Топырақты күйдірудегі толық пісуге алып келетін қызыдыру кезінде
Топырақтың күйдіргеннен соң боялатын түсі одан дайындалатын бұйымдардың
3.2. Жүдеудететін қоспалар
Керамикалық бұйымдар өндірісінде пластикалық топырақтарды таза күйінде аз
Табиғи жүдеудететін қоспаларға кварцты құм, кремень, шаңды кварц
Жасанды жүдеудететін қоспаларға дегидратацияланған топырақ, шамот, күйдірілген керамикалық
Кварцты құм, кремень және шаңды кварц 1000˚С-ден төмен
Кейде жүдеудететін қоспа ретінде 450-550˚С-де дегидратацияланған топырақ қолданылады.
Күйіп кететін қоспаларға ағаш ұнтағы, көмір, торф, отын
Ірі бөлшекті қоспаларды алдын ала майдалайды, майда дәнді
Құрамында жүдеудететін және күйіп кететін қоспалары бар керамикалық
Жарамсыз өнім қалдықтары. Керамикалық материалдар өндіретін заводтарда өнімді
Сонымен қатар, өндірісте жарамсыз өнім қалдықтарын өңдеп қайта
3.3. Топырақтың балқу температурасын төмендететін қоспалар (флюстар)
Топырақтың балқу температурасын төмендететін қоспалар деп күйдіру кезінде
Топырақтың балқу температурасын төмендететін қоспалар екі топқа жіктеледі:
Бірінші топтағы материалдарға дала шпаттары, пегматиттер, сиениттер, сподумендер
Калийлі дала шпаты – ортоклаз немесе микроклин (K2O
Калийлі дала шпаты ақ, сұр, сарғыш, қоңыр-қызыл, қою
Натрийлі дала шпаты немесе альбиттің (Na2O .
Кальцийлі (әктасты) дала шпаты – анортит (CaO .
Натрий-кальцийлі дала шпатының (плагиоклаз) құрамында түрлі қатынастарда альбит
Көбінесе дала шпаттарының құрамында кварц, слюда, апатит, магнетит,
Керамикалық масса құрамына кіретін дала шпаттары күйдіру процессі
Дала шпатының балқымасы топырақ пен кварцты ерітетін қасиетке
Дала шпаттарының жеке түрде кездесуі өте сирек. Көп
Таза дала шпаттарының органикалық ресурстарының шектеулілігіне байланысты керамика
ГОСТ 7030-54 талаптарына сәйкес пегматиттегі Fe2O3 мөлшері 1-сорт
Пегматиттен басқа дала шпаттарының орнына нефелин минералы (K2O
Доломит (CaCO3 . MgCO3) керамикалық массаға қатты флюстық
Табиғи магнезит (MgCO3) 800-950˚С температурада фарфордың кейбір
Бор (CaCO3) термиялық диссоциацияға 910˚С температурада ұшырайды., бұл
Бор әдетте пісу температурасына дейін күйдірілетін және керең
4. Өндірістік әдісті таңдау
Фасадты керамикалық материалдарды өндіру екі жолмен жүргізіледі: ұнтақ
Пластикалық қалыптау әдісінде бастапқы шикізат материалдарын ылғалдылығы 18-22%
Жартылай құрғақ пресстеу арқылы өндіру әдісінде де бастапқы
Жобаланып отырған кәсіпорында таңдалған өндірістік әдіс – жартылай
5. Құрал-жабдықтардың техникалық сипаттамасы
1. СМ-697 қосарланған гидравликалық пресі.
Берілген автоматтандырылған гидравликалық пресс өнімділігі жоғары, сапасы жоғары
кесте 5.1
СМ-697 гидравликалық пресінің техникалық сипаттамасы
Көрсеткіш атауы Көрсеткіш
өнімділігі, дана/сағ 3000
Бір уақытта пресстелетін плиткалар саны 3
Пресстеудің меншікті қысымы, кг/см2:
бірінші
екінші
50
300
Электрқозғалтқышының қуаттылығы, кВт 11,5
Пресстің максималды қысымы, т 320
Габариттік өлшемдері, мм:
ұзындығы
ені
биіктігі
2800
2200
2000
Салмағы, кг 8000
2. KPF-8 фильтр-пресі.
1 – рамалар, 2 – бағыттаушы, 3 –
5 – гидравликалық насос.
сурет 5.2. KPF-8 фильтр-пресінің көрінісі
Керамикалық материалдарды сулы әдіспен дайындау кезінде шликерді сусыздандыру
Бұл аппараттар шеңбер немесе квадрат тәріздес рамалардың комплектінен,
Периодты әрекеттегі рамалық фильтрлер келесідей жұмыс атқарады: рамалар
кесте 5.2
KPF-8 Фильтрпрессінің техникалық сипаттамасы
Көрсеткіш атауы Көрсеткіш
Рамалар диаметрі, мм 800
Рамалар саны 50
Пресстеу қысымы, кг/см3 12
Гидроқосқыштағы қысым, кг/см3 200 дейін
Габариттік өлшемдері, мм:
ұзындығы
ені
биіктігі
5250
1120
1200
Салмағы, кг 8350
3. СМК-158А саңылаулы роликті пеші.
сурет 5.2. Саңылаулы роликті пешінің сыртқы көрінісі
Мұндай пештер жоғары жылдамдықтағы бірқатарлы күйдіруді қамтамасыз етеді.
кесте 5.3
СМК-158А саңылаулы роликті пешінің техникалық сипаттамасы
Көрсеткіш атауы Көрсеткіш
Өнімділігі, мың м2/жыл 350
Ұзындығы, м 62,4
Каналының ені, м 1,15
Каналының биіктігі, м 0,7
Каналының көлемі, м3 41
Секциялар саны, дана 20
Ярустар саны, дана 1
Транспортты орган роликтер
Роликтер саны, дана 891
Отын шығыны, кг шартты отын /м3 3
6. Өндірістің жұмыс істеу режимі
Өндіріс орнының жұмыс істеу режимі жеке кәсіпорындар үшін
1. Жылдағы тәулік саны
2. Мейрам күндері мен демалыс күндерінің саны
3. Жылдық есептік тәуліктер саны
4. Апталық жұмыс ұзақтығы (тәулік)
5. Тәуліктегі жұмыс ауысымдарының саны
6. Жұмыс ауысымының ұзақтығы (сағат)
Зауыттағы негізгі агрегаттардың жұмыс принципін, ауысымдық жұмысты, құрал-жабдықтардың
Ек = К – Т
Ек – жұмыс уақытының жылдық қоры, сағ;
К – жұмыстың күнтізбелік уақыты, сағ (305 *
Т – негізгі қондырғылардың (пештің) жобаланған тоқтатылуы, сағ
Ек = (305 * 24) – (15 *
кесте 6.1.
Жұмыс уақытың жылдық қоры және заводтың жұмыс істеу
Көрсеткіш атауы
Өлшем бірлігі Жұмыстың тәулікті тәртібі
екі ауысымды
Ауысымдағы жұмыс уақыты сағ 8
Жұмысшының бір аптадағы жұмыс уақыты сағ
40
Бір жылдағы жұмыс күндерінің саны сағ 305
Жұмыс уақытының жылдық қоры сағ 6960
Қондырғыларды уақытша пайдалану коэффициенті
0,9
Қондырғылардың толық жұмыс уақытының жылдық қоры сағ 6264
Қалыптауға қажетті керамикалық масса шликерлік әдіспен дайындалған пресс-ұнтағын
кесте 6.2.
Заводтағы цехтардың жұмыс істеу тәртібі
№
Өндіріс түзетулері Жұмыс ауысымдарының саны Жылдағы жұмыс күндерінің
1 Карьерден топырақты өндіру 2 305
2 Топырақты дегидратациялау бөлімі 2 305
3 Сазды масса және қоспаларды дайындау
2
305
4 Шихта қоры:
тиеу
босату
1
305
1 305
5 Қалыптау 2 305
6 Күйдіру 2 305
7 Дайын бұйымды босату:
автотранспортпен
теміржол транспортымен
2
305
2 305
7. Өндірістік бағдарлама және жобалық қуаттылық
Жобалық қуаттылық дегеніміз – уақыт бірлігіне өнімнің шартты
Қуаттылығы 45 000 м2/жыл өндірісті қамтамасыз ету
Өндірістік бағдарлама жобалық қуаттылықпен қабылданған жұмыс режиміне сәйкес
Өндірістік бағдарламаны жобалауға қажетті мәліметтер барлық өлшем бірлікте
Бұйымның өлшемдері: ұзындығы – 200 мм – 0,2
ені – 100 мм – 0,1 м
ауданы – 0,02 м2
Өндірістік бағдарлама бойынша жылына өндірілетін плитка санын табу
45000 м2/0,02 м2 = 2250000 дана
Осы мәнді пайдалана отырып, таңдалған жұмыс режимі бойынша,
2250000/ 305 = 7375 дана
Бір ауысымда шығарылатын плитка санын есептеу үшін күніне
7375/2= 3690 дана
Бір сағатта өндірілетін плитка санын бір ауысымдығы шығарылатын
3690/8= 460 дана
Дәл осы мәндерді м2 бірлігінде көрсету үшін сәйкес
Жылына – 45000 м2;
Күніне – 45000/305= 147,5 м2 ;
Ауысымда – 147,5/2= 73,8 м2;
Сағатына – 73,8/8= 9,2 м2
Алынған нәтижелерді жобалық қуаттылық бойынша есептелген өндірістік бағдарлама
7.1-кесте
Өндірістік бағдарлама
Бұйым аты Бұйымды өндіру
жылына күніне ауысымда сағатына Фасадты керамикалық плитка
2250000 45000 7375 147,5 3690 73,8 460 9,2
8. Шикізат құрамын анықтау
Фасадты керамикалық плиткалар өндірісінде көбінесе пластикалығы, байланыстыру қасиеті
Дайындалатын бұйымдардың жоғары сапалығын қамтамасыз ету мақсатында керамикалық
Жобаланып отырған заводта осы талаптарды ескере отырып, массаны
топырақ ........................................................ 60%;
жарамсыз өнім қалдықтары ........................ 40%.
Сонымен бірге технологиялық процесте бұйымдардың көркемдік-эстетикалық қасиеттерін жоғарылату
№ 9 фритта ................................................ 90
каолин..........................................................10
темір тотығы (100% жоғары) ...................3
№ 9 фритта құрамы:
қорғасын суригі - 75%
кварцты құм - 25%.
9. Шикізат өндірісінің материалдық балансы
Шикізат өндірісінің материалдық балансы жобалық өндіріске қажетті шикізаттық
Өндірілетін бұйымның номенклатуралық параметрлері: ұзындығы – 200 мм,
Қалыптанатын шихтаның құрамы: топырақ - 60%
жармсыз өнім қалдықтары - 40%.
Топырақтың орташа тығыздығы – 1700 кг/м3; майдаланған жарамсыз
Шикізат өндірісінің материалдық балансын есептеу үшін алдымен жобалық
45000 м2 / 0,02 м2 = 2250000 дана.
Жобалық қуаттылықта берілген 2250000 дана плитканың жалпы көлемін
2250000 * 0,2 * 0,1 * 0,007 =
2250000 дана плитканың жалпы көлемін бұйым тығыздығына көбейтіп,
315 *2500 = 787500 кг.
Жалпы плиткалардың кеуексіз салмағын есептейміз:
787500 / 1,08 = 729167 кг.
Дайын бұйым алу үшін плиткаларды күйдіру кезіндегі салмақ
729167 * 1,15 = 838542 кг.
Плиткаларды қалыптауға кететін шикізат шығынын есептеу үшін проценттік
Жалпы масса 838542 кг болғандағы, 60% топырақ мөлшері:
mтопырақ = (838542 / 100) * 60%
сәйкесінше, 40% жарамсыз өнім қалдықтарының мөлшері:
mжөқ= (838542 / 100) * 40% = 335417
Осы мәндерді көлемдік мәнде көрсету үшін шикізат салмағының
Vтопырақ = 503125 / 1700 = 296 м3.
Vжөқ= 335417 / 1300 =258 м3.
Өндіріс қуаттылығын қамтамасыз етуге қажетті шикізаттың жылдық балансын
Күніне:
335417 / 305 = 1100 кг жарамсыз өнім
сәйкесінше, көлемдік мәнде:
296 / 305 = 0,97 м3 топырақ,
258 / 305 = 0,85 м3 жарамсыз өнім
Ауысымда:
1100 / 2 = 550 кг жарамсыз өнім
сәйкесінше, көлемдік мәнде:
0,97 / 2 = 0,485 м3 топырақ,
0,85 / 2 = 0,423 м3 жарамсыз
Сағатына:
550 / 8 = 69 кг жарамсыз өнім
сәйкесінше, көлемдік мәнде:
0,485 / 8 = 0,061 м3 топырақ,
0,425 / 8 = 0,053 м3 жарамсыз өнім
Алынған есептеулер нәтижелерін қорытындылап, өндірістік бағдарлама бойынша шикізат
9.1-кесте
Шикізат өндірісінің материалдық балансы
Шикізат түрі Шикізат қажеттілігі (кг)
жылына күніне ауысымда сағатына
кг м3 кг м3 кг м3 кг м3
Топырақ 503125 296 1650 0,97 825 0,485
Жарамсыз өнім қалдықтары
335417
258
1100
0,85
550
0,423
69
0,053
Барлығы 838542 553 1750 1,82 1375 0,908 172
10. Технологиялық процесс және өнімнің сапасын бақылау.
10.1. Керамикалық массаны дайындау.
Фасадты керамикалық плиткалар өндірісінде керамикалық массаны дайындау көбінесе
Массаны шликерлік әдіспен дайындау кезінде сазды материалдардың бастапқы
Керамикалық массаны шликерлік әдіспен дайындаудың технологиялық схемасы төменде
Пресс-ұнтақ массасын шликерлік әдіспен дайындау
Сазды материалдар
Мөлшерлеу
(қорапты таратқыш)
Ірі майдалау
(дезинтеграторлы біліктер, ұсатқыштар)
білікті-тісті жүгіртпелер)
Электромагнитті тазалау
(магнитті сепаратор)
Аралық сақтау
(бункер)
Қоспалар, электролиттер, су
Майда ұнтақтау және сазды өңдеу
(шарлы диірмен, пропеллерлі араластырғыш, ағынды және роторлы диірмен)
Сүзу
(вибрациялық сүзгі, доғалы сүзгі)
Аралық сақтау
(бункер)
Шликерді сусыздандыру
(фильтр-пресс)
Елеу
(бурат-сүзгі)
Аралық сақтау
(бункер)
Шликерлік әдіспен дайындалған массаны шашыратқыш кептіргіштерде сусыздандыру арқылы
Дайындалатын массаның технологиялық параметрлері келесідей болады:
сазды материалдар суспензиясының ылғалдылығы – 47-53%;
сазды материалдарды бассейнде сұйылту ұзақтығы – 4 сағ;
қатты материалдарды шарлы диірменде ұнтақтау кезіндегі суспензия ылғалдылығы
сазды суспензия мен жүдеудеткіш қоспаларды бассейнде араластыру ұзақтығы
біріккен ұнтақтау кезіндегі шликер ылғалдылығы – 43-49%;
шашыратқыш кептіргішке жіберу алдындағы шликер ылғалдылығы – 43-49%;
пресс-ұнтақ ылғалдылығы – 5-7%;
массаны периодты әсерлі шарлы диірменде ұнтықтау ұзақтығы:
жеке ұнтақтау кезінде – 10-10,5 сағ;
біріккен ұнтақтау кезінде – 8-8,5 сағ;
шарлы диірмендегі глазурьді ұнтақтау ұзақтығы – 20.
Керамикалық массаға қоспа ретінде ендірілетін шамот ленталық
Сонымен бірге шамот ретінде күйдірілген бұйымдар брактары мен
Массаның сапасын және дайын бұймның қасиеттерін жоғарылату мақсатында
10.2. Массаны қалыптау.
Керамикалық плиткалар өндірісіндегі массаны қалыптаудың кеңінен тараған
Жартылай құрғақ пресстеу өндірісте тым құнарсыз саздарды пайдалануға
Пресстің нақты түрі пресстейтін қысым шамасы және массаның
Пресстелетін масса – қатты материалдар түйіршектерінің, судың және
Сазды массаны пресстеу кезінде ауа көпіршіктерінің көбі
Материал түйіршіктерінің және ауа көпіршіктерінің пресстеуші қысымды тоқтатқаннан
Фасадты плиткаларды пресстеу гидравликалық, рычагты және екі сатылы
10.3. Керамикалық бұйымдарды кептіру
Кептіру процесі керамикалық материалдар өндірісіндегі маңызды процестердің бірі.
Кептірілу – материал мен айналадағы орта арасындағы жылу
Жоғарыда айтылғандай, саз массаларын кептіру олардың шөгуімен байланысты.
Бұйымдарды массадан қалыптай салып үдемелі түрде кептірумен қатар,
Массаға жүдеудеткіш қоспаларды көбірек қосқан жағдайда оның жалпы
Кептіру процесі вагонеткалы туннельді кептіргіштер, конвейерлі радиациялық және
Жобаланып отырған кәсіпорындағы плиткаларды кептіру үшін туннельді кептіргіш
Ұзындығы бойынша туннель бірнеше зонаға бөлінеді. Осы ұзындықта
Вагонеткалар тізбегі және ыстық газ бір-біріне қарама-қарсы қозғалғанда
Шығар есіктен 1,5-2,5 м қашықтықта ыстық газ кірер
Туннельдік пеш өндіріс тасқындылығын (потоктылығын), кептіру процесінің автоматтандырылуын,
Туннельдік кептіргіште процесс үздіксіз және біркелкі жүретіндігінен, жұмыс
10.4. Керамикалық бұйымдарды утельді күйдіру
Күйдіру – керамикалық бұйымдар жасау технологиясының ең маңызды
Күйдіру пешіне алдын ала кептірілген бұйымдар келіп түскен
Керамикалық бұйымдардың балқыта пісірілу динамикасы саздың құрамына, оларды
Балқыта пісірілу процесі қалыптанған бұйымның құрылымына да байланысты,
Керамикалық бұйымдардың жоғарыда келтірілген физико-химиялық өзгеруі нәтижесінде олардың
Сонымен, керамикалық бұйымдар шикі шихтаның құрамына, майдалық дәрежесіне
Фасадты керамикалық плиткаларды күйдіру бір және екі қатарлы
Жобаланып отырған заводта күйдіру үшін бірқатарлы роликті пеш
Бірқатарлы роликті пеште плиткалар роликтер үстімен пеш каналы
10.5. Күйдірілген бұйымдарды глазурьлау
Фасадты керамикалық плиткаларды әрлеудің бірнеше тәсілдері бар. Солардың
Глазурь (‘Glasur’ деген неміс сөзі, ‘Glos’ – шыны
Глазурьға қолданылатын негізгі шикізаттар: кварцты құм, каолин, дала
Глазурьді суспензияны керамикалық плиткаларға шашырату немесе құю әдәсәмен
Шашырату әдісәмен глазурьді пневматикалық форсункалар немесе дискілі ортадан
Құю әдісі арзандау және күйдірген соң бұйым бетінің
Сонымен қатар аралас типтегі глазурьлау да кең тараған.
Нақты курстық жобада плиткаларды глазурьлау үшін фритталанған алтын
№ 9 фритта ................................................ 90
каолин..........................................................10
темір тотығы (100% жоғары) ...................3
№ 9 фритта құрамы:
қорғасын суригі - 75%
кварцты құм - 25%.
Глазурьлау процесі арнайы глазурьлау машиналарында жүргізіледі. Глазурьді
10.6. Глазурьланған бұйымдарды екінші ретті күйдіру
Екінші ретті күдіру кезінде ең бірінші ескерілетіні –
Екінші ретті күйдіру кезінде де утелді күйдіру процесінде
11. Өнім сапасын бақылау
Бұйымдардың күйдірілу сапасына әсер ететін факторларды есаермеген жағдайларда
Бұйымдардың су сіңіргіштігінің жоғарылығы күйдіру температурасының төмендігінен немесе
Бұйымдардың деформациялануы ең жоғарғы температурада күйдірілгенде немесе вагонетканы
Фасадты керамикалық бұйымдар сапасын бақылау әдістері.
Сыртқы түрінің сапасын тексеру
Плиткалардың сыртқы түрін визуалды түрде бақылаушыдан 1 м
Көзге көрінбейтін жарықшаларды салмағы 200 г-нан аспайтын ағаш
Көзге көрінетін жарықтарды визуалды тексереді.
Эталон үлгілерімен салыстырғандағы түсінің сәйкестілігін анықтау.
Глазурьланған бұйымдардың түсінің эталондағы үлгілер түсімен салыстырғандағы сәйкестілігін
Плиткалар эталондағы үлгілермен салыстырғанда айырмашылығы жоқ болған жағдайда
Өлшемдері және пішінінің дұрыстығын анықтау.
Өлшемдері және пішінінің дұрыстығын анықтау үшін келесі құралдар
ГОСТ 166-80 бойынша штангенциркуль;
ГОСТ 3749-77 бойынша тексеруге арналған угольник (90˚);
ГОСТ 882-75 бойынша щупьтар;
ГОСТ 427-75 бойынша өлшеу сызғыштары.
Егер стандартты өлшеу құралдары болмаған жағдайда, өлшеу жұмыстарын
Плиткаларды өлшеу жұмыстары 0,1 мм қателікке дейін жүргізеді.
Ұзындығы мен енін анықтау.
Плиткалардық ұзындығы мен енін беттік жағының екі шеті
Плитканың ұзындығының және енінің мәні ретінде екі өлшеу
Қалыңдығын анықтау.
Плиткалардың қалыңдығын штангенциркульмен әр қырының ортасынан плитка шетінен
Плитка қалыңдығының мәні ретінде төрт өлшеудің орташа арифметикалық
Плиткалардың бұрыштарының қисықтығын анықтау.
Бұрыштардың қисықтығын ( шеткі қырларының тік бұрыштан ауытқуы)
Бетінің тегіс еместігін анықтау.
Плиткалардың бет жазықтығының тегіс еместігін келесідей анықтайды:
еңіс беттерді щуп (калибр) көмегімен плитканың екі шеті
бұдырлы беттерді плитканың екі жақ шеті немесе диагоналі
Плиткалардың беттік жағындағы қырларындағы бұдырлар штангенциркульмен өлшенеді.
Бұрыштары мен қырларының сынықтарын сызғышпен ең үлкен сынықтың
Мушка, көпіршік, балқытпалар, глазурьдың құрғақ және жабысып қалған
Су сіңіргіштігін анықтау.
Плиткалардың су сіңіргіштігін анықтау ГОСТ 7025-78 бойынша қайнап
Плиткаларды қаныққан түрінде қайнаған суда 30мин тұруы керек.
Плиткалардың су сіңіргіштігінің мәні ретінде бес үлгін сынау
12. Қондырғыларды есептеу
Технологиялық схема бойынша әрбір технологиялық түйін үшін қажетті
Қондырғыларды рационалды түрде есептеу нақты берілген технологиялық әдіс
Жалпы түрде технологиялық тармақтар санын кәсіпорынның жобалық қуаттылығының
Nл = Qг / Пг
Nл – технологиялық тармақтар саны;
Qг – кәсіпорынның жобалық қуаттылығы;
Пг – қондырғының қуаттылығы.
Күйдіру пешін есептеу:
Nл = 45000 / 350000 = 0,13 ≈
Қажетті қондырғы саны – 1.
Егер есептеу кезінде нәтижеде бүтін сан шықпайтын болса,
13. Еңбекті қорғау
Құрылыс бұйымдары мен материалдарын өндіретін бірлестік ұйымдарында техникалық
Көрсетілген инженер-техник мамандары адамның өміріне немесе денсаулығына қауіп
Қауіпсіздік техникасына жауапты адам өндірістік учаскелердің жетекшілері және
Ережелер бойынша жұмысшылар жұмыс істеу тәртібін белгілейтін еңбек
Еңбек жағдайы зиянды жұмыстарды, ерекше жоғары температура жағдайында
Құрылыс алаңдарында немесе жұмыс істеп отырған ортада
Жұмыс істеп отырған жерлердің барлық, әсіресе машина және
Құрылыс машиналары, мезанизмдері, құрылғылары, инвентарь, құралдары мен саймандар
14. Қоршаған ортаны қорғау
Қоршаған ортаны қорғау көптеген ғалымдардың күш жігерін талап
Жаңа өнеркәсіптерді жобалағанда атмосфералық тазалықты қамтамасыз ету үшін
Қоршаған ортаны ластау көзі болып технологиялық процестер жүргізілетін
Техникалық жағдайға сай қақпалардың ашық болу уақыты ұзақ
Зиян қоспалар бөлінетін цехтарда ауаны ластаудан сақтау үшін:
а) құрылғылар, приборлар және өзге де жылу бөлетін
ә) қолдану кезінде ылғал бөлетін құрал жабдықтар арнайы
б) шаң – тозаң болу арқылы өтетін техникалық
Бұл ережелерде толық зауытқа қойылатын талаптар ғана емес,
Қоршаған ортаны қорғау жөніндегі шаралардың іске асырылуына
Қорыта айтқанда, экономиканы және қоғамды одан әрі
15. Қорытынды
Қазіргі кезде фасадты керамикалық материалдар өндірісі жаңа жолға
Бұймдарды дайындауға қажетті шикізаттарды дұрыс таңдап, олардың қасиеттерін
Осы көрсетілген мәселелерді шешу үшін өндіріс жұмысшылары мен
16. Қолданылған әдебиеттер тізімі
Г.С. Бурлаков. Основы технологии керамики и искусственных
Справочник по производству строительной керамики 2 том. Москва,
Кулибаев А.А., Бишимбаев В.К., Касимов И.К., Ергешев Р.Б.,
Кулибаев А.А., Бишимбаев В.К., Касимов И.К., Байболов С.М.
П.П.Будников. Технология керамики и огнеупоров. Москва, 1962.
Нагибин. Технология производства строительной керамики.
К.В.Чаус, Ю.Д.Чистов. Технология производства строительных материалов, изделий и
И.Я.Гузман. Химическая технология керамики.
И.И.Мороз. Технология строительной керамики. Киев, 1961.
10.А.Г.Комар. Строительные материалы и изделия. Москва, «ВШ», 1967
48
