АҚШ территориалды басқару және АҚШ-ғы муниципалды курстық жұмыс
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ...................................................................................................................
1 Территориалды басқару және муниципалды менеджментті ұйыдастырудың теориялық негіздері............................................
1.1 Территориалды басқарудың мазмұны мен мәні................................5
1.2 Муниципалды менеджменттің ұйымдастырылу қағидалары және
ерекшеліктері...............................................................................................11
1.3Территориялық басқару жүйесі. «Жергілікті басқару» және «жергілікті өзін-өзі басқару» категориялары
2 АҚШ-тың территориалды басқару қызметінің ерекшеліктері....................
2.1 АҚШ-тың жергілікті жерлердегі территориялық басқарудың ерекшеліктері..............................................................................................15
АҚШ-та муниципалды менеджменттің ұйымдастырылу барысын талдау.............................................................................................................17
АҚШ менеджментіндегі стратегиялық ерекшелігі,территориялдық бөлініс
пен басқарудың жағымды әрі жағымсыз жақтары.........................................
3.1 АҚШ территориалды басқару және муниципалды менеджментті ұйыдастырудың тиімділігі,басқа елдерге ықпалы мен әсері................................
ҚОРЫТЫНДЫ..............................................................................................................
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ........................................................
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Жұмыс көлемі: 29 бет
Пәні: Соңғы қосылған курстық жұмыстар
-----------------------------------------------------------------------------------
КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ...................................................................................................................
1 Территориалды басқару және муниципалды менеджментті ұйыдастырудың теориялық
1.1 Территориалды басқарудың мазмұны мен мәні................................5
1.2 Муниципалды менеджменттің ұйымдастырылу қағидалары және
ерекшеліктері...............................................................................................11
1.3Территориялық басқару жүйесі. «Жергілікті басқару» және «жергілікті өзін-өзі
2 АҚШ-тың территориалды басқару қызметінің ерекшеліктері....................
2.1 АҚШ-тың жергілікті жерлердегі территориялық басқарудың
АҚШ-та муниципалды менеджменттің ұйымдастырылу барысын талдау.............................................................................................................17
АҚШ менеджментіндегі стратегиялық ерекшелігі,территориялдық бөлініс
пен басқарудың жағымды әрі жағымсыз жақтары.........................................
3.1 АҚШ территориалды басқару және муниципалды менеджментті ұйыдастырудың
ҚОРЫТЫНДЫ..............................................................................................................
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ........................................................
Кiрiспе
Тақырыптың өзектілігі. Америка Құрама Штаттарына айналған бұрынғы колониялар
Дүние жүзінде қолданылып жүрген Қонституциялардың ішіндегi ең ежелгісі
Курстық жұмыстың мақсаты: Америка Құрама штатының басқару жүйесінің
Конституция бойынша АҚШ-та жоғары билік президентке де (атқарушы
Сөйтіп, американдықтар тұңғыш рет, саяси бостандық пен барлығына
«Құқықтар туралы Билль» деген атпен белгілі болған конституцияға
Американдықтар өз конституциясын мақтаныш етеді. Оны дінді қандай
Конституция негізінде құрылған федералдық үкімет пен штаттардың өкіметі
Соңғы екі жүз жылдықта американ конституциясының ықпалы Құрама
1 ТЕРРИТОРИАЛДЫ БАСҚАРУ ЖӘНЕ МУНИЦИПАЛДЫ
1.1 Территориалды басқарудың мазмұны мен мәні
Социологиялық сөздік анықтамасына сүйенсек – «ағылш. Territory;нем. Territorium
Алғаш халықтың жер бетін қоныстануын-бастапқы саты деп қарастырамыз.Сол
Мемлекеттің өзінің белгіленген территориясында өкіметпен территориялдық басқару анықталады,бұл
-жер-сумен қапталмаған ,мемлекет шекарасынан шықпайтын жер бетінің бөлігі
-ішкі және территориалдық сулар
-әуе кеңістігі-тропосфера,стратосфера,иносфера
-недр жер қойнауы- жер бетінен төмен орналасқан ,су
-космос,елшілік
Бүгін жер бетіндегі барлық дерлік аумақтар мемлекет араларында
Қазіргі таңда басқа бір мемлекеттерді зорлап басып алу
-ұлт пен халықтың қайта таңдалуы барысында мемлекеттің шекаралық
-мемлекеттер арасында айырбас , алып сату не болмаса
Қала территориясы-қалалық шекарамен шектелген территория.
Жергілікті өзін өзі басқарудың территориясы-қалалық, шағын аудандар мен
Қоғамдық өзін өзі басқару-қоғамдық өзін өзі басқару жүйесі
1.2 Муниципалды менеджменттің ұйымдастырылу қағидалары және
ерекшеліктері
Муниципалды менеджмент басқарудың жаңа жүйесі ретінде нарықтық қатынастардағы
Басқарудың жаңа түрі – муниципалды менеджмент өзінің
Жоғары мектептің алдына мынадай мақсат қойылды, яғни болашақ
Осындай жағдайларда ғылыми білім салаларының ішінде муниципалды менеджменттің
Мемлекеттегі басқару үрдісін ұйымдастыруға қатысты мәселелер оның территориялық
Соңғы уақыттарда мемлекеттер жаңа қалыптасқан талаптарға сай территориялық
Қалалар, ірі және күрделі әлеуметтік-экономикалық және территориялық құрылыс
Территориялық басқарудың жаңа мағынасы ойлаудың жаңа деңгейі мен
Реформалау мәселелерімен оның әлеуметтік ортасын, қызметтегі әлеуметтік стандарттардың
1.3 Территориялық басқару жүйесі. «Жергілікті басқару» және «жергілікті
Территориялық басқару жүйесі мынадый түсініктермен ұштасады, яғни «жергілікті
Дәстүрлі демократиясы бар мемлекеттер жергілікті өзің-өзі басқарудың даусыз
Сонымен, жергілікті өзің-өзі басқару дегеніміз, ол тұрғындар мен
Көптеген елдерде жергілікті ұжымдар мемлекет тарапынан қандай да
Ең көп дискуссия тудыратын мәселелердің бірі қоғам мен
Көптеген ғалымдар муниципалдық (жергілікті) басқару мен жергілікті деңгейдегі
Толық анықтамаларды Ресейлік зерттеушілердің еңбектерінде кездестіруге болады (Гладышев
а) жергілікті деңгейдегі мемлекеттік басқару, яғни мемлекеттік биліктің
б) жергілікті басқару халықтық билік үлгісі ретінде;
в) жергілікті өзің-өзі басқару органдары арасында, тұрғындар мен
Осындай көз қарастың негізінде, кез-келген мемлекеттің мемлекеттік құрылымында
Муниципалды менеджмент ғылымның пәні ретінде XIX ғасырдың аяғында
Муниципалды менеджменттің әдістемелік негізі келесідей:
1) ортақ ғылымдық білімдер — тарих, философия, дүние
2) ортақ және арнайы менеджменттің теория, соның ішінде
3) территориялық әлеуметтік-экономикалық ұйымдардың арнайы теориялары, соның ішінде
Муниципалды менеджменте келесідей зерттеу әдістері пайдаланылады.
Нормативтік әдіс, ол жергілікті ерекшеліктерді ескеретін нормалар мен
Баланстық әдіс территориялық құрылымдар мен ішкі аймақтық кешендерді
Жүйелік талдау әдісі – деңгейлілік қағидасын пайдаланылатын жан-жақты
Өндіргіш күштерді орналастыру мен аймақтардың шаруашылығының дамуының мәселелері
Статистикалық әдісті индекстерді талқылап, корреляциялық талдаулар жүргізілу үшін
Сонемен қатар, муниципалды менеджментте өзіңдік спецификалық басқару әдістері
Ұйымдастырушылық әдістер – белгілі бір мақсаттарға қол жеткізу
Экономикалық әдістер – нақты экономикалық шарттарды құру жолдарына
Әлеуметтік-психологиялық – психологиялық білімдеріне негізделген , қызмет етушінің
Қалалар мен аудандарда қоғамда жиі кездесетін барлық негізгі
Муниципалдық менеджменттің қағидалары әр қилы. Олардың жүйесінде ортақ
Қоғамдық ұйымдардың барлық орталарында, соның ішінде муниципалдық менеджментте
Спецификалық (жеке) қағидалар муниципалды менеджменттің объектілері мен субъектілерінің
Демократизм қағидасы аймақтық масштабтағы шешімдерді қабылдауға тұрғындардың белсенді
Субсидиарлық қағидасы билік органдарының арасындағы басқарушылық қызметтерді бөліп
Децентрализация қағидасы жекеленген территориялардың сәйкесінше осы территорияларға қаржылық
Кешенділік қағидасы бұл қалалардың немесе аудандардың келесідей өмершендік
Муниципалды менеджменттегі целеполагания қағидасы үрдістердің қорытындыларға қарай дннамикалық
Қағидалар тек формалары бойынша өзгеріссіз сияқты болып көрінеді.
Муниципалды менеджмент келесідей қызметтер атқарады:
- қалалар мен аудандардың әлеуметтік-экономикалық дамуының болжамдарын, сценарийларын,
- муниципалдық құрылымдар мен, олардың тылыми-техникалық және интелектуалды
- әлеуметтік және өндірістік инфрақұрылымдардың дамуы және қолдануы;
- тұрғындарға қызмет көрсету бойынша бәсекелестіктерді жою, соның
- жергілікті бюджетті толтыру және оны тиімді пайдалану;
- бюджеттік емес ресурстарға қол жеткізу;
- муниципалды меншікті алу және оны меншіктеу, сонымен
- нарықты ортаның, оның инфрақұрылымдары мен кәсіпкерлікті дамытуға
- муниципалдық құрылымдар мен экономикалық белсенді қоғамның экономикасына
- басқа қалалар және аудандармен экономикалық және өндірістік
- жергілікті биліктің коммерциялық банктермен, инвестиционерлермен, сақтандыру және
Қазіргі таңда Қазақстанда іске асырылатын экономикалық реформалар басқарудың
Муниципалды менеджмент басқарудың жаңа жүйесі болғандықтан қазіргі заман
2 АҚШ-тың ТЕРРИТОРИАЛДЫ БАСҚАРУ ҚЫЗМЕТІНІҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ
2.1 АҚШ-тың жергілікті жерлердегі территориялық басқарудың
Америка Құрама Штаттары (АҚШ), Америка – Солтүстік Америкадағы
АҚШ аумағының басым көпшілігі Атлант мұхитынан Тынық мұхитқа
АҚШ муниципалды өзін өзі басқару мен штат басқару
АҚШ экономикасы әлемнің ең ірі экономикасы. Әрбір экономикалық
Табиғат ресурстарын тауарға айналдыратын жұмыс күші экономиканың екінші
АҚШ-тың федералдық үкіметі жеке кәсіпорындарды түрлі тәсілдермен реттеп
АҚШ территориясы-АҚШ үкіметінің басқаруындағы тәуелсіз дербес территория.АҚШ территориясы
- инкорпорирлық территория- АҚШ конгрессінің АҚШ территориясында орнатылған
-инкорпорирлықсыз территория- инкорпорирлық территория түсінігіне керісінше анықтамаға ие,яғни
-ұйымдасқан территория-Жергілікті үкімет органдарын АҚШ конгрессі орналастырған территория.
-ұйымдаспаған территория-АҚШ үкіметінің өкілеттігіндегі территория.
Инкорпорирлық ұйымдасқан территория-штат құқығына ие болудың алдында басқару
Инкорпорирлық ұйымдаспаған территория-АҚШ территориалдық сулары
мұтиттан 12мильден астам ,ашық теңіздегі АҚШ туының астындағы
инкорпорирлықсыз ұйымдасқан территория-Гуам,Солтүстік Мариандық аралдары,Пуэрто Рико,Американдық Виргиндық аралдары.
инкорпорирлықсыз ұйымдаспаған территория-Американдық Самоа,формальды ұйымдаспаған,өзін өзі басқару жүйесі
АҚШ үкіметі үш тармаққа бөлінеді:
Заң шығарушы: АҚШ Парламенті – Конгресс деп аталады.
Атқарушы: АҚШ Президенті – мемлекеттің басшысы, бас әскери
Сот: Жоғарғы Соты және федералдық соттар
АҚШ-да екі бас партия бар:
Демократиялық партиясы – 1824 ж. құрылған. Джон
Республикалық партиясы – 1854 ж. құрылған. Джордж
Әкімшілік құрылысы
Штаттар
Айдахо (ID)
Айова (IA)
Алабама (AL)
Аляска (AK)
Аризона (AZ)
Арканзас (AR)
Вайоминг (WY)
Вашингтон (WA)
Вермонт (VT)
Вирджиния (VA)
Висконсин (WI)
Гавай (HI)
Делавер (DE)
Джорджиа (GA)
Батыс Вирджиния (WV)
Иллиноис (IL)
Индиана (IN)
Калифорния (CA)
Канзас (KZ)
Кентукки (KY)
Колорадо (CO)
Коннектикут (CT)
Луизиана (LA)
Массачусетс (MA)
Миннесота (MN)
Миссисипи (MS)
Миссури (MD)
Мичиган (MI)
Монтана (MT)
Мэн (ME)
Мэрилэнд (MD)
Небраска (NE)
Невада (NV)
Нью-Гэмпшир (NH)
Нью-Джерси (NJ)
Нью-Йорк (NY)
Нью-Мексико (NM)
Огайо (OH)
Оклахома (OK)
Орегон (OR)
Пенсильвания (PA)
Род-Айленд (RI)
Солтүстік Дакота (ND)
Солтүстік Каролина (NC)
Теннесси (TN)
Техас (TX)
Флорида (FL)
Оңтүстік Дакота (SD)
Оңтүстік Каролина (SC)
Юта (UT)
Кесте 1
2.2 АҚШ-та муниципалды менеджменттің ұйымдастырылу барысын
талдау
АҚШ муниципалды өзін өзі басқару мен штат басқару
Елу штат жер көлемі, халқының саны, ауа райы,
Конституция федералдық үкіметтің өкілеттігін шектейді, бірақ оның қазіргі
Мысалы, кез келген деңгейдегі білім беру мәселелелерi Штаттардың
Нақ сол сияқты жалпы ұлттық полиция да жоқ,
Қоғамдык өмірдің басқа да көптеген салалары қалалар мен
Алайда, бірнеше километр ғана қашық орналасқан басқа поселкеде
Көптеген штаттар және кейбір қалалар өзінің табыс салығын
Америкадағы барлық билік ету деңгейлері арқылы өтетін байланыстырушы
Бұл қылмыстар, өрттер, үйлену тойлары мен ажырасулар, сот
Әдетте, американың кез келген деңгейдегі саяси қайраткері қоғамдық
Жоғарыда айтылғандарды корыта келе, Американын үкіметтік мекемелер жүйесі
Қонгресс федералдық үкіметтің заңдылық тармағы болып табылады, ол
Өкілдер палатасына 435 адам мүше. Олар әр екі
Іс жүзінде Құрама Штаттарындағы барлық сайлаулар «жеңіскерге бәрі
Конгресс елдің барлық заңын қабылдайды және оның әр
Құрама Штаттардың президенті әр төрт жыл сайын екі
Ішкі істерде де, сыртқы саясат мәселелерінде де президенттің,
Ал олардың атаулары сол департаменттердің қызмет саласын көрсетеді.
Тағайындалған хатшылардың бірде-бірі (әдетте департамент басшысын осылай атайды)
Мемлекетте үшінші билік заңдық (конгресс) және атқарушы (президент)
Ол аталған биліктердің заңдары мен актілері конституцияға қаншалықты
Жоғарғы сот тікелей юрисдикция құқына екі жағдайда ие
Конституция қызметтері айқын ажыратылып көрсетілген үш билік тармағын
Конгрестің заңдарды қабылдауға өкілеттілігі бар, бірақ президент конгрестің
Президент үкіметтегі маңызды қызметтерге лауазымды адамдарды тағайындайды, бірақ
3 АҚШ менеджментіндегі стратегиялық ерекшелігі,территориялдық бөлініс пен
3.1 АҚШ территориалды басқару және муниципалды менеджментті ұйыдастырудың
АҚШ-ғы муниципалды басқару органдарының соқтығатын проблемалар басқа елдердегі
АҚШ конституциясында муниципалды басқару жөнінде нақты анықтайтын белгілі
Тәжірибелік қолдану жағынан АҚШ тәжірибесі қызығырақ болып табылады,
АҚШ-тағы бағдарламалық-мақсатты бюджеттеуді қолданудың тәжірибесі мен тұжырымдамасы дамуының
1) Бағдарламалық-мақсаттық бюджет (Performance Budget – PB, 1949-1962
Бұл жүйе негізгі акцентті мемлекеттік ресурстарды шығындаудан нәтижеге
2) «жоспарлау – бағдарламалау – бюджеттеу» жүйесі (Planning
PPBS-ке өтудің негізгі себептерінің бірі бәсекелес бағдарламалар арасында
3) Мақсаттар бойынша басқару (Management by Objectives -
Бизнес саласынан алынған бұл әдіс мақсаттарды таңдау кезінде
4) Бюджетті нөлден бастап жоспарлау (Zero-Based Budgeting -
Федералды бюджеттің айтарлықтай тапшылығы мен ұзақ мерзімді міндеттемелер
5) Нәтижелерге негізделген бюджеттеу (Performance-Base Budgeting – PBB,
АҚШ-тың 1993 жылы қабылданған Government Performance Results Act»
Ресурстар мен қорытындылардың өзара байланысы үшін қызмет ететін
- Стратегиялық жоспар (5 жылға).
- Бір жылға Жұмыс жоспары (Annual Performance Plan).
- Бір жылға жұмыс жоспарын орындау туралы есеп
Әрбір министрлік бес жылдық мерзімге жасайтын стратегиялық жоспар
