Азаматтық-құқықтық жауапкершілік курстық жұмыс
Мазмұны
Кіріспе..................3
1 Азаматтық құқық.........................4
1.1 Азаматтық құқық туралы жалпы түсінік...........4
1.2 Азаматтық құқықтың пәні..................4
1.3 Азаматтық құқық объектлері мен субъектлері.....................4
2 Азаматтық-құқықтық жауапкершілік.................5
2.1 Азаматтық-құқықтық жауапкершілік туралы жалпы түсінік ..............5
2.2 Азаматтық-құқықтық жауапкершіліктің түрлері.................6
2.3 Азаматтық-құқықтық жауапкершіліктің негіздері мен шарты.............6
2.3.1 Құқыққа қарсы мінез........................7
2.3.2.Себепті байланыс...........................8
2.3.3Кінә................11
2.3.4 Зиян................................16
2.3.5 Азаматтық –құқықтық жауапкершілік тұтынушылардың құқығын қорғау құралы.............17
Қорытынды…………………………………………………………..….19
Қолданылған әдебиеттер..........20
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Жұмыс көлемі: 19 бет
Пәні: Соңғы қосылған курстық жұмыстар
-----------------------------------------------------------------------------------
КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ
Мазмұны
Кіріспе............................................................................................................3
1 Азаматтық құқық...............................................................................4
1.1 Азаматтық құқық туралы жалпы түсінік...............................................4
1.2 Азаматтық құқықтың пәні........................................................................4
1.3 Азаматтық құқық объектлері мен субъектлері.......................................4
2 Азаматтық-құқықтық жауапкершілік...................................5
2.1 Азаматтық-құқықтық жауапкершілік туралы жалпы түсінік ..............5
2.2 Азаматтық-құқықтық жауапкершіліктің түрлері...................................6
2.3 Азаматтық-құқықтық жауапкершіліктің негіздері мен шарты.............6
2.3.1 Құқыққа қарсы мінез..............................................................................7
2.3.2.Себепті байланыс.................................................................................8
2.3.3Кінә..........................................................................................................11
2.3.4 Зиян........................................................................................................16
2.3.5 Азаматтық –құқықтық жауапкершілік
Қорытынды…………………………………………………………..….19
Қолданылған әдебиеттер................................................................20
Кіріспе
Азаматтық заңдармен тауар-ақша қатынастары және қатысушылардың теңдігіне негізделген өзге
Азаматтық заңдармен реттелетін қатынастардың қатысушылары азаматтар, заңды тұлғалар, мемлекет,
Азаматтық заңдар өздері реттейтін қатынастарға қатысушылардың теңдігін, меншікке қол
Азаматтар мен заңды тұлғалар өздерінің азаматтақ құқықтарына өз еркімен
1 Азаматтық құқық
1.1 Азаматтық құқық туралы жалпы түсінік
Азаматтық құқық – құқықтың бір саласы. Оның атауы ежелгі
Азаматтық құқық бұл – тауар- ақшалай және қатысушыларының теңдігіне
1.2 Азаматтық құқықтың пәні
Азаматтық құқықтың пәніне келесі қатынастар жатқызылады:
а) Тауар- ақша қатынастары;
ә) Мүліктік қатынастар (мұліқ беру жұмы қызмет ақша бағалы
б) Жеке мүліқтіқ емес мүліқтіқ қатынастарға тығыз байланысты
(интеллектуалдық құқық: авторлық құқық, патент құқығы);
в) Жеке мүліқтіқ емес мүліқтіқ қатынастарға тығыз байланысы жоқ
1.3 Азаматтық құқық объектлері мен субъектлері
Объектлері:
а) мүліктік игіліқтер мен құқықтарға жататындар: заттар, ақша шетел
б) жеке мүліктік емес игіліқтер мен құқықтарға жататындар: жеке
Азаматтың құқықтық субъектілері:
Азаматтық құқықтық қатынастардың субъектілері - жеке тұлға және заңды
Құқық өкілеттігін алған құқық қабілетті атаулының бәрін тұлға деп
Тұлғаның 2 категориясы болады: жеке тұлғалар және заңды тұлғалар.
Жеке тұлға дегеніміз ҚР азаматтары, шетел азаматтары және азаматтығы
Заңды тұлға - меншік, шаруашылық жүргізу және жедел басқару
2 Азаматтық-құқықтық жауапкершілік
2.1 Азаматтық-құқықтық жауапкершілік туралы жалпы түсінік
Азаматтық-құқықтық жауапкершілік – шартта немесе заңда көрсетілген
Азаматтық -құқықтық катынастың көпшілік бөлігі міндеттеменің бұзылуынан пайда болады.
а) борышкордың міндеттемені бүзуынан туындаған мүліктік шығындарды несие берушіге
ә) борышқордың міндеттемені тиісті дәрежеде орындауын кадағалау;
б) борышқорды міндеттемені орындамаганы немесе тиісті дәрежеде орындамағаны үшін
в) белгілі бір дәрежеде несие берушінің міндеттемеге қатысуына түрткі
г) борышқордың тәртіпсіздік фактілерін басқа тұлғалардың көзінше дәлелдеу болып
Азаматтық-құқықтық жауапкершілік мынадай негізгі қызметтерді аткарады: жазалау, қалпына келтіру,
Жазалау қызметі— міндеттемені бүзған немесе шығып келтірген түлғаның мүлкінің
Тәрбиелік қызметі— құқық бұзушы болашақта мұндай әрекеттер жасауға жол
Қалпына келтіру қызметі— шығын келген тұлғаныц мүліктік жағдайын қалпына
2.2 Азаматтық-құқықтық жауапкершіліктің түрлері
Азаматтык-құқықтық жауапкершіліктің туындауы үшін азаматтық-құқықтық жауапкершілікке тән тәртіпсіздік жасалуы
Азаматтық құқық бұзушылықтың элементтеріне жататындар:
а) белгілі бір тұлғаның құқыққа қайшы келетін әрекеті;
ә) келтірілген (шеккен) зиянның немесе залалдың болуы;
б) құкыққа қайшы әрекет пен келтірілген зиянның салдары арасындағы
в) құқық бүзушыиыи кінәсі. Борышқорды міндеттемені бұзғаны үшін
Зиян — заңмен қорғалатын игілік атаулының кемуі. Егер зиян
Жауапкершіліктің негізгі нысаны залалдыңорнынтолтыру. Залалды өтеу мен міндеттеменің бұзылуы
Залал — зардап шегушінің мүліктен айырылуы немесе оған зардап
Залалды анықтау барысында міндеттемеге орындалуы тиіс болған орындағы бағалар
Жіборіп қойған пайданы есептеу барысында несие берушінің пайданы алуға
Борышқор міндеттемені орындамағаны немесе тиісінше орындамағаны үшін кінөлі болғанда
Моральдық зиян — жеке және заңды тұлғаның
Моральдық зиян мүліктік залалдың нысанына қарамас- тан ақшалай нысанда
2.3 Азаматтық-құқықтық жауапкершіліктің негіздері мен шарты
Азаматтык-құқықтық жауапкершіліктің туындауы үшін азаматтық-құқықтық жауапкершілікке тән тәртіпсіздік жасалуы
Сонымен катар, азаматтық құқық бұзушылық құрамын азаматтық-құқықтық жауапкершілік қолдануға
Азаматтық-құқықтық жауапкершіліктің жалпы негіздеріне жататындар:
- тұлғаның құқыққа қайшы қылығы (іс-әрекет не әрекетсіздік)
- жәбірленген тұлғаның шеккен зияны немесе залалдың бар болуы;
- құқық бұзушының құқыққа қайшы іс - әрекеті мен
- құқықбұзушының кінәсі.
Нақты тұлғаға азаматтық - құқықтық жауапкершіліктің жүктеу үшін жалпы
2.3.1 Құқыққа қарсы мінез
Құқыққа қарсылық құқылық бұзушының өзінің іс-әрекетінің құқыққа қарсы екендігін
Азаматтық заңдылық нормаларымен азаматтық айналымға қатысушыларға әртүрлі талаптар белгіленген.
Азаматтық заңдылыққа сәйкес міндеттемені орындауға байланысты талаптар тек қана
Құқыққа қарсы мінез құқыққа қарсы іс-әрекет немесе құқыққа қарсы
Азаматтық заңдылық негізіне сәйкес бір тараптың басқа бір тараптың
Егер тиісті жағдайларда тарапқа юридистикалық міндеттеме жүктеліп, бірақ ол
2.3.2. Себепті байланыс
Азаматтық Кодекс талаптарында көзделгендей өтелуге тек қана
Осындай жағдайларда себепті байланыстың дамыған ғылыми-теорияларын басшылыққа
Жоғарыда көрсетілген мысалдар дәрігердің сілтемесінен істелген
Тараптың құқыққа қарсы мінезі зиянның себебі болып
Алайда бұл факторлардың қайсысы болсын юридистикалық
Сондықтан тараптың құқыққа қарсы мінезімен және
Сондықтан бұл мысалдар -
Күнделікті өмірде бірнеше тараптық іс-әрекеті (әрекетсіздігі) нәтижесінде зиянның пайда
Әдебиеттерде сонымен қатар себепті байланысты басқа да теориялары
Басқа теорияларда кінәсі және себепті
Осындай кемшілік себепті байланыстың қажетті және кездейсоқтық теорияларында бар.
2.3.3Кінә
Азаматтық құқықтық жауапкершілік шаралары тек-қана талапкердің мүліктік қанағаттандыруына
Құқыққа қарсы
Сонымен қатар әдебиеттерде берілген сұраққа басқа да
Кінә қасақаналық және абайсыздық түрімен ажыратылады.
Егер тарап өзінің іс-әрекеті арқылы
Осы екеуін ажырату үшін одан да тереңірек бағдарлау
Жалпы ережеге сәйкес азаматтық заңдылыққа кінә жауапкершілікті
а) зиян тек қана несие берушінің
б) зиян бүтіндей бірлікті құрап,
Аралас кінә түрінде борышқордың зиянды әрекеті қанша,
а) зиян несие берушінің
б) зиян екі немесе одан да көп тараптардың құқыққа
в) тараптардың қайсысының әрекетіне зиян келтіру мөлшерін анықтау
г) бірлесіп зиян келтірушілер
Кінәнің болмауынан міндеттемені бұзған тарап
Қылмыстық құқыққа қарағанда азамматтық құқықта құқық бұзушының кінәлі
Алайда талапкер құқық бұзушының міндеттемені орындауда
Азаматтық айналымдағы қатардағы субъетілермен бірге
Осыған байланысты кәсіпкерлік қызметті жүзеге асырудағы
Азаматтық Кодекстің 359 –бабында 2-ші
Егер міндеттемеде кәсіпкердің тапсырысы бойынша әлде бір
Кәсіпкерге міндеттемені орындамағаны немесе тиісті дәрежеде
Алайда, кәсіпкерлік қызметпен байланысты міндеттеме кәсіпкер қатысы
Бұл ереже диспозитивті сипатта екендігін
Тасымалдау шартын бекіту кезінде тараптарегер кінәсі болмаған жағдайда жауапкершіліктен
Көтеріңкі қауіппен байланысқан (транспорт ұйымдары, өндірістік кәсіпорындар,құрылыстар, автотранспорт құралдарының
Сақтау қызыметімен байланысты ұйым мүліктің зақымдану немесе кемшілігі бой
Алайда азаматтық заңдылықпен бекітілгендей кінәсіне тәуелсіз жауапкершілікті белгілеу шексіз
Ежелден тыс СССР – дің әуе кодексінің 101- бабына
Оқиға – бұл алдын-ала ешкім көру мүмкін емес жағдай.
Егер оқиға субъективті алдын-ала алмаушылық тән болса, бой бермейтін
Бой бермейтін күші ретінде табиғат құбылыстарын жатқызамыз (жер сілкінісі,
Бой бермейтін күшке берілген мысалдағыдай төтеншілік және жоя алмаушылық
Егер кеме иесі дауыл туралы хабарлаған
Ғылыми-техникалық прогрестің дамуымен байланысты бой бермейтін күш
2.3.4 Зиян
Зиян - заңмен қорғалатын игілік
Азаматтық кодекстің 9-шы бабында құқығы бұзылған
Мемлекеттік өкімет билігі органының, өзге де мемлекеттік
Залалдар мынадай екі түрге
1) Құқығы бұзылған тұлға жасаған немесе жасауға тиісті
2) Сол тұлғаның құқығы
Мысалы: тасымалдау шарты бойынша мүлік бүлінсе немесе
Егер құқықты бұзған тұлға кейін
Мүліктік емес зиянға тұлғаның дене кемтарлығы мен психикалық
2.3.5 Азаматтық –құқықтық жауапкершілік
Тұтынушылардың құқығын қорғау ретінде мүліктік
Азаматтық-құқықтық жауапкершілік юридистикалық жауапкер-шіліктің бір түрі. Осыған байланысты оған
В.П.Грибановтың пікірі бойынша мүліктік жауапкершілік мемлекеттік
Тұтынушылардың құқығын қорғау құралы
Нарықтық экономикасы таралған елдерде дайындаушының
Қызмет көрсетуі кезінде келтірілген зиян
Азаматтық құқықта келтірілген зиян үшін жауапкершілік
Тағы да маңызды сұрақ етінде тұтынушылардың құқығымен байланысты
Қорытынды
Нарықтық экономикаға өтуімізге байланысты азаматтық құқықтық
Қылмыстық құқыққа қарағанда азаматтық құқықтық жауапкершілік жиі қолданылады.
Сонымен қатар жауапкершілікті үлесті, солидарлы және
Қылмыстық заңда көрсетілгендей кінәсіз адамды жауапкершілікке
Азаматтық құқықтық жауапкершілік шартты және шарттан тыс
Азаматтық құқықтық жауапкершілік құқық бұзушылық
Азамматтық құқықтық жауапкершілікке тарту үшін оның
Қолданылған әдебиеттер
30 тамыз 1995 жылы Республика Референдуммен қабылданған Қазақстан Республикасы
Қазақстан Республикасының Азаматтық Кодексі – Алматы, ЖШС Баспа, 2001
Ғ. И.Төлеуғалиев ҚР Азаматтық құқығы А.,2001
З.О. Ашитов ҚР Құқық негіздері А., 2003
20
