Азаматтық процеске адвокаттың қатысуы курстық жұмыс
Жоспар
Кiрiспе......................... 3
1 Қазақстан Республикасындағы адвокатура қызметінің құқықтық негіздері мен құқықтық қамтамасыз етуді ұйымдастыру мәселелері..............
5
1.1 Адвокатура ұғымы және міндеттері мен адвокатураның ұйымдық құрылуы .................
5
1.2 Адвокаттар көрсететін заң көмегінің түрлері.............. 11 1.3 Адвокаттың құқықтары мен міндеттері....................... 13
2 Адвокаттың азаматтық істер бойынша атқаратын қызметі.....................
16
2.1 Азаматтардың сотқа шағымдану және сотта өкілеттік ету құқығы....................
16
2.2 Адвокаттың азаматтық істі жүргізуге тапсырма алуының негізгі шарттары......................
17
Қорытынды.............. 20
Пайдаланылған әдебиеттер тiзiмi............... 22
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Жұмыс көлемі: 22 бет
Пәні: Соңғы қосылған курстық жұмыстар
-----------------------------------------------------------------------------------
КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ
Жоспар
Кiрiспе................................................................................................. 3
1 Қазақстан Республикасындағы адвокатура қызметінің құқықтық негіздері мен құқықтық
5
1.1 Адвокатура ұғымы және міндеттері мен адвокатураның ұйымдық құрылуы
5
1.2 Адвокаттар көрсететін заң көмегінің түрлері................................ 11 1.3
2 Адвокаттың азаматтық істер бойынша атқаратын қызметі...........................................................................
16
2.1 Азаматтардың сотқа шағымдану және сотта өкілеттік ету құқығы..............................................................................................................
16
2.2 Адвокаттың азаматтық істі жүргізуге тапсырма алуының негізгі шарттары..............................................................................................
17
Қорытынды...................................................................................... 20
Пайдаланылған әдебиеттер тiзiмi................................. 22
Кiрiспе
Адам мен азаматтың құқығына кепiлдiк беретiн негiзгi заңның конституциялық
Сөйтіп, азаматтардың білікті заң көмегін алу құқығын қамтамасыз етуге
Жеке адамның құқығын қандай да бір қол сұғушылықтан қорғау,
Қазiргi уақытта Қазақстанда адам және азаматтың құқығын қорғау жөнiндегi
Қазақстан Республикасы Президентiнiң 1994 жылы 12 ақпандағы №3 қаулысымен
Конституцияның бiлiктi заң көмегiн алуда азаматтар мен ұйымдарға кең
Сөйтiп, адвокаттар кәсiби қызметiнiң мазмұны нақ осы заң көмегiн
Осыған байланысты, мен курстық жұмысымда адвокаттура органының құқықтық мәртебесі
1 Қазақстан Республикасындағы адвокатура қызметінің құқықтық негіздері мен құқықтық
1.1 Адвокатура ұғымы және міндеттері мен адвокатураның ұйымдық құрылуы
Адвокат – міндетті түрде адвокаттар алқасының мүшесі болып табылатын
Қасақана қылмыс жасағаны үшiн сотталған, белгiленген тәртiппен әрекетке қабiлетсiз
Жоғарыда аталған Заңның 8-бабында былай деп жазылған:
«1. Адвокаттың көмекшiлерi мен тағлымдамадан өтушiлерi болуы ммкiн.
2. Адвокаттың көмекшiлерi еңбек шартының (келiсiм-шартының) негiзiнде заң консультациясында,
Адвокаттың көмекшiлерi адвокаттың нұсқаулары бойынша және соның жауапкершiлiгiмен адвокаттың
3. Жоғары заң білімі бар Қазақстан Республикасының азаматтары
4. Тағлымдаманың тәртiбiн, мерзiмi мен шарттарын адвокаттар алқасы белгiлейдi».
2. Лицензия аттестаттаудан өткен жағдайда беріледі. Адвокаттық қызметпен айналысуға
Қазақстан Республикасының Әділет министрлігі бекітетін Адвокаттар лицензияларының мемлекеттік тізілімі
2-1. Аттестаттаудан өтпестен адвокаттық қызметпен айналысуға лицензия алуға Қазақстан
3. Біліктілік емтиханын тапсыруға жіберу туралы өтініш бір
4. Лицензия негізгі, тұрақты болып табылады және оның күші
Адвокатураның міндеттері: азаматтар мен ұйымдарға заң қызметін көрсету, азаматтар
Жоғарыда аталған Заңда көрсетілген мөптеген міндеттер оның нақты мақсатына
Жоғарыда аталған Заңның 1-бабына сәйкес: «1. Қазақстан Республикасындағы адвокатура
2. Адвокатура қылмыстық iстер бойынша қорғ¬ау, азаматтық, әкiмшiлiк, қылмыстық
Адвокаттық қызмет шеңберiнде адвокаттар көрсететiн заң көмегi кәсiпкерлiк қызмет
Жоғарыда аталған Заңның 3-бабына сәйкес «адвокатура ұйымдастырылуы мен қызметi:
1) адвокаттардың өз қызметiн жүзеге асыру кезiндегi тәуелсiздiгi;
2) адвокаттық қызметтi заңдарда тыйым салынбаған әдiстермен және құралдармен
3) заң актiлерiнде тiкелей көзделген жағдайларды қоспағанда, прокуратура, соттар,
4) кәсiби мiнез-құлық нормаларын ұстану және адвокаттық құпияны сақтау
Адвокат өзiнiң кәсiби қызметiнде әртүрлi заң көмегiмен көрсетедi. Қазақстан
Қорғау - қылмыс жасады деп сезiк келтiрiлген адамдардың құқықтары
Қорғану тарабы сезiктi, айыпталушы, олардың заңды өкiлдерi, қорғаушы, азаматтық
Қылмыстық процестiң әрбiр сатысында айыпталушы қорғаушы көмегiн қажетсiнедi, онсыз
Қорғаушы – заңда белгiленген тәртiппен сезiктiлердi айыпталушы мен олардың
Тергеушi, анықтаушы қылмыс жасады деп күмән келтiрiлгендiгiн хабарлап, соған
Өзiне қатысты айыпталушы ретiнде жауапқа тарту туралы қаулы шыққан
Заң қорғаушы ретiнде жiберiлуi мүмкiн тұлғаларды нақты анықтайды. Оған
а) адвокаттар, яғни адвокаттар алқасында мүшелiкке тұрған тұлғалар;
б) жұбайы (зайыбы);
в) жақын туыстары мен заңды өкiлдерi;
г) өз бiрлестiктерi мүшелерiнiң iстерi бойынша кәсiподақтың және басқа
Қазақстан Республикасының Қылмыстық iс жүргiзу заңнамасында (ҚІЖК 70-бап 2-тармақ)
Қорғаушылар (адвокаттар) iске қатысуға тұлға айып тағылған немесе ұсталған,
Бiр адам, екi сезiктiнiң, айыпталушының бiреуiнiң мүддесi екiншiсiнiң мүддесiне
Қылмыстық iс бойынша кәсiби қорғауды тек адвокаттар ғана жүзеге
Бiлiктi заң көмегiн алу құқығын жариялай отырып Қазақстан Республикасының
Қазақстан Республикасының Қылмыстық iс жүргiзу кодексiнде процесс барысында бiлiктi
Бұл арада кәсiби қорғаудың қылмыстық iс бойынша қорғаудың саналуандығы
Сондықтан кәсiби қорғау – адвокаттың бiлiктi заң көмегiн көрсету
Кәсiби қорғаушының (адвокаттың) көмегiн пайдалануға қажеттiлiк сондай-ақ, сот жүргiзу
Осы негiзгi конституциялық пртнциптi сот төрелiгiн жүзеге асыру кезiнде
Қоғам мен мемлекет бiрде – бiр азаматтың жеткiлiктi дәлелдерсiз
Адвокат өз қызметiн адвокаттар алқасының мүшесi бола отырып, жүзеге
Алайда, заңнамаға сәйкес қылмыстық процеске қатысуға қорғаушының өзге де
Адвокат — тек қорғаушы ғана емес, сондай-ақ сот iсi
Айыпталушыға заң көмегiн көрсете отыра, адвокат қылмыстық сот iсi
Қылмыстық iстiң барлық сатысында айыпталушыға (сезiктiге) қорғану үшiн заңмен
Айыпталушыға қорғану құқығының берiлуiне байланысты қылмыстық iске қорғаушының мiндеттi
Қазақстан Республикасының адвокатура қызметiнiң негiзгi бағыттары әр түрлi заң
- шешiлiмi кәсiби заң бiлiмiн талап ететiн мәселелер бойынша
- талап қою арыздарын, шағымдар мен құқықтық сипаттағы басқа
- адвокаттардың анықтау және алдын ала тергеу iстерi кезiнде,
- соттар мен мемлекеттiк органдарда азаматтық және әкiмшiлiк құқық
- азаматтар мен ұйымдарға заңда тыйым салынбаған басқа да
Адвокаттың қылмыстық сот iсiне қатысуы – адвокаттық қызметтiң негiзгi
Ұсталған, тұтқындалған, қылмыс жасады деп айып тағылған әрбiр адам
Заң сезiктiлердiң және қылмыс жасағандығы туралы айыпталғандардың, сондай-ақ сотталғандардың
Адвокаттар (қорғаушылар) iске қатысуға айып тағылған немесе сезiктi адам
Қылмыстық iс жүргiзу кодексiнде анықталға көп жағдайда, қылмыстық жауапкершiлiкке
Қылмыстық iстi қарауға қатысқан адвокат айыпталушыны ақтайтын немесе жауапкершiлiгiн
Адвокат қылмыстық iстi қараған кезде тек айыпталушының қорғаушысы ғана
1.2 Адвокаттар көрсететін заң көмегінің түрлері
«Адвокаттық қызмет туралы» ҚР Заңының 4-бабында адвокаттар көрсететін заң
1. Заң көмегiн көрсете отырып, адвокаттар:
1) шешiлуi кәсiби заң бiлiмдерiн қажет ететiн мәселелер бойынша
2) талап қою арыздарын, шағымдар мен құқықтық сипаттағы басқа
3) анықтау, алдын ала тергеу органдарында, соттарда, мемлекеттiк және
2. Адвокаттар заңдарда тыйым салынбаған өзге де заң көмегiн
3. Көмек сұрап келген адам адвокатты таңдап алуға ерiктi,
4. Қылмыстық iстер жөнiндегi кәсiби қорғауды тек адвокаттар ғана
1. Адвокаттар көрсеткен заң көмегiне ақы төлеу мөлшерi,
2. Заңдарда көзделген жағдайларда, адвокат көрсеткен заң көмегiне ақы
3. Адвокат көрсететін заң көмегіне ақы төлеудің мөлшері
2-тармағында көрсетілген негіздер бойынша соңғы 2 айдағы оның орташа
Адвокат көрсететін заң көмегіне ақы төлеудің және 4-баптың
2-тармағында көзделген жағдайларда қорғау мен өкілдік етуге байланысты шығыстарды
Жоғарыда аталған Заңның 6-бабында заң көмегiне ақы төлеуден
1. Адвокаттар сенiм бiлдiрушiлердiң өтiнiштерi бойынша:
1) алимент өндiрiп алу туралы, асыраушысының қайтыс болуына, жұмыспен
2) Отан соғысына қатысушылар мен оларға теңестiрiлген адамдарға, мерзiмдi
3) зейнетақылар мен жәрдемақылар тағайындау туралы өтiнiштердi дайындау кезiнде
4) ақтау мәселелерi жөнiнде кеңестер беру кезiнде адамдарға заң
2. Адвокаттардың тегiн заң көмегiн көрсету тәртiбi адвокаттар алқасының
3. Азаматтарды олардың материалдық жағдайы ескерiле отырып, адвокаттар алқасының
4. Осы бапта көзделген жағдайларда адвокаттың көрсеткен заң көмегiне
Қорғаушыда бiр ғана iс жүргiзу мiндетi бар. Ол— қорғау
Қылмыстық iстi жүргiзушi мемлекеттiк органдар қорғаушының өз мiндетiн атқаруына
Адвокаттың өзiне қабылдаған сезiктiнi, айыпталушыны немесе сотталушыны қорғаудан бас
Қорғаушы - қылмыстық iс жүргiзудiң дербес субъектiсi. Сонымен қатар,
1.3 Адвокаттың құқықтары мен міндеттері
«Адвокаттық қызмет туралы» ҚР Заңының 14-бабына сәйкес:
1. Адвокат көмек сұрап келген адамға ол мұқтаж болған
2. Адвокат өзiне өтiнiш жасаған адаммен заң көмегiн көрсету
3. Адвокат, қорғаушы немесе өкiл ретiнде әрекет жасай отырып,
1) барлық соттарда, құзыретiне тиiстi мәселелердi шешу кiретiн мемлекеттiк,
2) барлық мемлекеттiк органдардан және мемлекеттiк емес ұйымдардан адвокаттық
3) заң көмегiн көрсету үшiн қажет нақты мәлiметтердi дербес
4) көмек сұрап өтiнiш жасаған адамға қатысты материалдармен, соның
5) iске қатысуға жiберiлген сәттен бастап жолығулар санын, олардың
6) заң көмегiн көрсетуге байланысты туындайтын және ғылым, техника,
7) өтiнiштер мәлiмдеуге, әдiлет, прокуратура, анықтау, алдын ала тергеу
8) мемлекеттiк құпияларды құрайтын ақпаратпен, сондай-ақ әскери, коммерциялық, қызметтiк
9) заң көмегiн сұрап өтiнiш жасаған адамдардың құқықтары мен
10) заңдарға қайшы келмейтiн өзге де әрекеттердi жасауға құқылы.
4. Мемлекеттiк орган немесе лауазымды адам адвокаттың заң көмегiн
5. Адвокаттың мемлекеттiк органдардың, соттардың, прокуратураның, анықтау және алдын
Адвокаттың ұсталғандар, тұтқынға алынғандар және жазасын өтеп жатқандар отырған
6. Адвокаттың мiндеттi сақтандыру қаражаты есебiнен жүзеге асырылатын мемлекет
Әлеуметтiк сақтандыруға арналған жарналарды адвокаттар қолданылып жүрген заңдарға сәйкес
Адвокат құқықтармен қатар белгілі бір міндеттерді көтереді. Көрсетілген заңның
2. Егер адвокат осы iс бойынша мүдделерi көмек сұрап
3. Адвокат заң көмегiн көрсетуге байланысты өзiне мәлiм болған
4. Iс бойынша адвокаттық көмек сұрап өтiнiш жасаған адамның
5. Адвокаттың қылмыстық iс бойынша қабылданған тапсырмадан бас тартуға
6. Адвокатқа мемлекеттiк қызметте болуға және кәсiпкерлiк қызметпен айналысуға,
Сонымен қатар, осы Заңның 16-бабында адвокаттың кәсiби мiнез-құлық нормалары
«Адвокат заң көмегiн көрсету кезiнде мынадай кәсiптiк ережелердi сақтауға
1) көп күш-жiгер не уақыт жұмсауды талап ететiн қажеттi
2) заң мәселелерiн қарап жатқан органдар мен лауазымды адамдарға
3) өз кәсiби мiнез-құлқын көмек сұрап өтiнiш жасаған адамның
4) көмек сұрап өтiнiш жасаған адамның мүдделерiне адал болу
Кәсіптік мінез-құлық нормаларын сақтау және адвокаттық құпияны сақтау қажеттігін
2 Адвокаттың азаматтық істер бойынша атқаратын қызметі
2.1 Азаматтардың сотқа шағымдану және сотта өкілеттік ету құқығы
ҚР Конституциясында және 1999 ж 13-шілдедегі Қазақстан Республикасының азаматтық
Әрбір адамның азаматтық процесс барысында білікті заң көмегін алуға
ҚР АІЖК-де көзделген жағдайларда заң көмегі теген көрсетіледі.
Жеке және заңды тұлғаларға азаматтық істерді қарау кезінде көмек
Кез келген қол сұғушылық пен тәртіп бұзушылықтың кімнің тарапынан
Ақиқатты анықтау үшін соттағы азаматтық істерді шешу кезінде тапсырылған
Азаматтық процесте негізгі қатысушы талаптар мен талапкер. өз мүдделерін
Процеске талапкер мен жауапкерден басқа даудың мәніне жеке талаптарды
Азаматтық іс жүргізу құқығы мен міндеттеріне ие болу қабілеттігі
2.2 Адвокаттың азаматтық істі жүргізуге тапсырма алуының негізгі шарттары
Сотта азаматтық істі қарау кезінде азаматтар мен ұйымдардың құқықтары
Азаматтың сотта өз құқығын жеке қорғауын және өз ісін
Сөйтіп, азамттық іс бойынша құқықтық айқындама түсінігі бірнеше элементтерді
Адвокат тек өзіне заң көмегі үшін жүгінген тұлғаның заңды
Даулы қатынасты реттейтін заң ережесінің болмауы адвокаттың іс жүргізуіне
Іс бойынша құқықтық айындаманың екінші элементі клиент қорғанысында қажетті
Заңмен көзделген тәртіп сот тараптардың талаптары мен қарсылықтарын негіздейтін
Азаматтық іс бойынша адвокат көрсеткен заң көмегін ақы төлеу
Адвокат алдын ала тергеуге қатыспаған жағдайда, соттағы қылмыстық және
Сот пен өкілдердің арасында құқықтық қатынастар белгілі заңды фактілерге
- Сотқа өкілеттігін куәландыратын құжаттарды табыстау немесе өкіл берушінің
- Өкілді іске қатыстыру жөніндегі соттың ұйғарымы жатады.
Азаматтық іс жүргізу заңдары бойынша сотта өкілдік етудің 2
а) Тапсырма бойынша өкілдік ету.
б) Заңды өкілдер.
Тапсырма бойынша өкілдік етудің өзі бірнеше түрлерге бөлінеді.
- Шарттық өкілдер-тапсырма шарты бойынша немесе еңбек шарты бойынша
- Қоғамдық өкілдер- азаматтық қоғамдық бірлестіктерге мүше болуы негізінде
- Заң көмегін заңмен немесе жарғымен басқа адамдардың мүдделерін
- Жарғы бойынша өкілдік ету –ұйымдардың ісін сотта заңмен,
Заңды өкілдер АІЖК 63,304- баптарында көзделгендей әрекетке қабілетсіз немесе
Қорытынды
Азаматтық сот өндірісінде адвокаттың іске қатысуы арнайы заңмен реттеледі.
Адвокаттық алқаларда мүше болатын және мамандық негізінде заң көмегін
Қасақана қылмысы үшін сотталған немесе әрекет қабілеттілігі жоқ немесе
Лицензия беру тәртібі ҚР Әділет Министрлігі 1998 ж 21
Лицензия біліктілік емтиханы тапсырылғаннан кейін беріледі және оның күші
Заң көмегін көрсету жөніндегі төлемақылар адвокат пен клиент арасындағы
Адвокат заң көмегін көрсету негізінде белгілі болған мәліметтерді құпия
Соттағы өкілдердің өкілеттігі жалпы және арнайы болып бөлінеді.
Жалпы өкілеттілікке сот шешімі мен ұйғарымына шағындану құқығынан басқа
Арнайы өкілеттілікке АІЖК-ң 61-бабында аталған әрекеттер кіреді. Аталған іс-әрекеттерді
Әрбір өкіл өзінің өкілеттігін куаландыратын құжатын және жеке
Адвокаттың нақты іс жүргізуге арналған төкілеттігі немесе адвокаттың кеңсе
Кәсіптік одақтар мен басқа ұйымдық уәкілеттік берілген адамдар сотқа
Заңды тұлғаның басшылары заңды тұлға атынан тиісті сенімхаттар береді.
59-баптың 6,7-тармағы бойынша ауызша сенім бірдіру сот хаттамасына енгізілуі
Ата-аналар заңды өкіл ретінде сотқа АХАЖ органдар берген баланың
Асырап алушылар-сот шешімдерін және жаңадан алған тууы туралы куәлікті
Қамқоршылар мен қорғаушылар сол органдардан берілген актілерді көрсетуі тиіс.
Адвокатура өзiнiң маңызы мен орны бойынша қоғам мен мемлекет
Нақ осыған байланысты, демократиялық және құқықтық мемлекеттi құру жолындағы
Сөйтiп, адвокаттар кәсiби қызметінің мазмұны нақ осы заң көмегiн
Адвокатураның ұйымдастырылуы мен қызметiн жетiлдiру – Қазақстан Республикасының Конституциясында
Адвокаттың қылмыстық сот iсiне қатысуы – адвокаттық қызметтiң негiзгi
Заң сезiктiлердiң және қылмыс жасағандығы туралы айыпталқандардың, сондай-ақ сотталқандардың
Пайдаланылған ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ:
Қазақстан Республикасының Конституциясы 1995 ж 30 тамыз. (1998 ж
1994 жылы 12 ақпандағы Қазақстан Республикасы Президентінің қаулысымен
ҚР «Адвокаттық қызмет туралы» Заң. 1997, 5 желтоқсан.
ҚР «Қылмыстық iс жүргiзу кодексi». 1997, 13 желтоқсан. –
Қазақстан Республикасы Жоғарғы сотының нормативтiк 2002 жылдың 6 желтоқсандағы
1999 жылы 30 наурыздағы «Қазақстан Ресупбликасының қылмыстың жасалуына сезiктiлер
ҚР «Қылмыстық процеске қатысушы адвокаттардың мемлекеттiк қорғау туралы» Заңы.
Қазақстан Республикасының «Нормативтiк құқықтық актiлер» туралы заңы. 1998, 24
Капицын В.М. Права человека и механизмы их защиты. Москва,
Тынымбеков С.Т. Қазақстан Республикасындағы адвокатура және адвокаттық қызмет. –
Жалыбин С.М., Правовое положение адвоката в уголовном судопроизводстве. –
1999 ж 8 шiлдедегi ҚР Жоғарғы соты плеумының «Қылмыстық
Төлеубекова Б.К. Қылмыстық iс жүргiзу құқығы. Жалпы бөлiм. –
Гиздатов Г.Г. Мэтры современной адвокатуры. Учебное пособие. – Алматы,
Сулейменова Г.Ж., Воронина Л.В. Адвокатура и адвокатская деятельность В
Адвокаттық қызмет туралы құқықтық және нормативтiк актiлер жиынтығы. -
Жолиева Р.М., Қайржанов Е.И. Тактика адвокатской защиты по уголовным
2002 жылы 6 желтоқсандағы Қазақстан Республикасының жоғарғы соты плеумының
Тыныбеков С.Т. Адвокатура и адвокатская деятельность в Республике Казахстан.
Арсентьев О.В. Адвокатура. Адвокат в уголовном и гражданском процессах.
3
1
