Мемлекет және құқық теориясы
Мемлекет және құқық теориясы ғылыми пәнінің түсінігі. Жалпы мемлекет және құқық теориясының пәні — негізгі заңдылықтардың пайда болу, мемлекет және құқықтың функцияларымен дамуы.
Мемлекет және құқық теориясы пәні мен объектісінің ұғымы.
Қоғамдық құбылыстарды зерттеудегі ғылым жүйесінде мемлекет және құқық теориясының орны. Мемлекет және құқық теориясының философиямен, әлеуметтанумен, саясаттанумен, мәдениеттанумен қатынасы.
Рулық құрылыс. Рулық құрылыс кезіндегі басқару органдары және жүріс-тұрыс нормалары. Алғашқы қауымның рулық-тайпалық ұйымнан біртіндеп мемлекетке ауысуы.
Мемлекеттің құрылуының нышындары: бұқаралық билік (аппарат), тұрғындардың территориялық бөлінуі, салықтар мен займдар. Мемлекеттілік. Егеменділік. Құқықшығармашылық мемлекеттің нышаны ретінде.
Құқықтың пайда болуының негізгі теориялары: шынайы-құқықтық (шарттық), теологиялық, психологиялық, материалистік (класстық).
Мемлекет және құқықтың уақыт аралығындағы хронологиялық көзқарас. Ежелгі әлемдегі, орта ғасырдағы, жаңа және жаңа уақыттағы мемлекет және құқық. Қазіргі замандағы құқықтық жүйесінің классификациясы романо-германдық және англосаксондық құқтық жүйелер.
Мемлекеттің түсінігі. Мемлекеттің түрлерінің түсінігі. Мемлекеттің түрлерін анықтайтын факторлар: географиялық, экономикалық, саяси, тарихтық, ұлттық. Басқару формасы. Мемлекеттік құрылым формасы.
Мемлекет механизмі туралы түсінік. Мемлекет аппаратының негізгі орналасу міндеттерімен қызметтері: бөлінуі, интернацмонализм, демократизм, профессионализм, егеменді мемлекет билігінің халыққа тиістілігі, азаматтардың құқық қорғау және жеке бостандықтары.
Мемлекеттік қызмет. Мемлекеттік қызмет кадрлары мен олардың жіктелінуі. Мемлекет органдары, оның белгілері. Мемлекеттік органдардың мақсаты, қызметі және компетенциясы.
Мемлекет қызметінің мазмұны және түсінігі. Мемлекеттің мәні, оның мақсаты және қызметі. Мемлекеттің ішкі және сыртқы қызметтері. Мемлекеттің тұрақты және уақытша қызметтері. Мемлекеттің әлеуметтік, экономикалық, саяси, идеологиялық қызметтері.
Мемлекет қызметі және мемлекет механизмі (аппараты). Мемлекет қызметі және мемлекеттік органдардың қызметі.Мемлекет қызметінің іске асырылуының құқықтық формасы: құқықтық шығармашылық, құқықтық қолданыс, құқықтық қорғаныс.
Қоғамның саяси жүйесі туралы түсінік.
Құқықтық мемлекеттік тұжырымдамасы: теория мен тәжірибе. Құқықтық мемлекеттің мақсаты, міндеттері және қызметі.
Құқықтың анықтамасы.Құқық институт ретінде. Объективтік құқық және субъективтік құқық.
Құқық нормасының түсінігі. Құқық нормасы — үлгі, ереже, шара, жүріс-тұрыс масштабы. Құқық нормасының белгілері: формалды анықтаушылық жалпы міндеттілік, жүйелілік, әрекеттің қат-қабаттылығы, адресаттық кейіптеушіліксізі мемлекетпен қамтамасыз етілуі, ұсынушылық-міндеттілік сипаты.
Құкықтың(қайнар көздерінің) формаларының түсінігі. Санкциялы дәстүр. Әдет-ғұрпы құқығы. Сот және әкімшілік прецеденті. Нормативтік құқықтық акт.Зандық доктрина құқықтың қайнар көзі ретінде.
Нормативтік құқықтық актілердің түсінігі және жалпы ситапттамасы. Нормативтік құқықтық актілерлің түрлері, заңдық күші, әрекет ету ортасы, оларды шығару субъектілері және әрекет ету мерзімі бойынша саралануының критериилері.
Қағида шығармашылығының, құқық шығармашылықтың заң шығарушылықтың түсінігі. Халықтың бірден-бір құқық шығармашылығы. Референдум түсінігі. Заң шығару процессінің сатысы және түсінігі.
Құқық жүйесінің түсінігі. Құқықтың құрылымы. ҚҰҚЫҚТЫҚ институттар және олардың түрлері.
Құқықтық қатынастардың түсінігі.Құқықтық қатынастардың құрамы. Құқықтық қатынастардың мазмұны. Құқықты жүзеге асырудың түсінігі, оның түрлері мен әдістері.
Құқықты қолдану — құқықтық жүйе асырудың ерекше формасы (әдісі). Құқықты қолдану субъектілері: мемлекеттік органдар, лауазымды тұлғалар, құқық қорғау органдары.
Нормативтік құқықтық актілерді талқылаудың түсінігі. Құқық нормаларының мазмұмын түсіндіру және анықтау.
Құқықтық сана — қоғамдық сананың түрі. Құқықтық сананың басқа да қоғамдық санамен арақатынасы: сасяси, өнегелік, діндік.Құқықтық мәдениеттің түсінігі элементтері және деңгейлері.
Құқықтағы кемтіктің түсінігі. Құқықтағы аналогия институты. Заңның аналогиясы және құқықтық аналогиясы.
3аңды мінезқұлық заң нормаларының нұсқауларына сәйкес мінез құлық ретінде.3аңды мінез құлықтың түрлері. Активті, пассивті және қалыпты мінезқұлық.
Құқық бұзушылықтың түсінігі, түрлері. Қылмыстылықтық себептері және басқа да құқық бұзушылыктардың әлеуметтік табиғаты. Заңды жауапкершілік және оның түрлері.3аңдылықтың түсінігі. Заңдылықты қамтамасыз етудегі Конституцияның орны мен ролі. Конституциялық заңлылық заңдылық пен құқықтық тәртіптің негізі.
Мемлекет және құқық теориясының көзқарасы бойынша жеке тұлға, адам, азамат ұғымы. Азаматтық, Азамат және мемлекет.Адам және азаматты құқықтары мен бостандықтарының түсінігі, олардың жүйесі.
Құқық саласының түсінігі. Құқық саласының негізгі компоненттері. Құқықтық сана, құқықтық тәртіп, құқықтық норма, құқыкқолданушылық, құкықшығармашылық, құқықтық ғылым, құқықтық білім, олардың жалпы сипаттамасы.
