Инфляция курстық жұмыс
МАЗМҰНЫ - www.topreferat.com.kz
Кіріспе………………………………………………………………………….3
І. Инфляция туралы жалпы түсінік.
1.1. Инфляцияның мәні, тарихы және пайда болу себептері……………..…5
1.2.Инфляцияны реттеу және ақша айналымын тұрақтандыру әдістері…...9
ІІ. Инфляцияның түрлеріне жалпы шолу
2.1. Инфляция түрлері және факторлары………………………………….....12
2.2. Қазақстандағы инфляция жағдайы және оның салдары..........................15
ІІІ. Мемлекеттің инфляцияға қарсы саясаты
3.1. Мемлекетте инфляцияның әлеуметтік-экономикалық салдарлары........18
3.2. Мемлекетте инфляцияға қарсы саясат жүргізу.........................................21
Қорытынды.......................................................................................................29
Пайдаланылған әдебиеттер............................................................................31
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Жұмыс көлемі: 31 бет
Пәні: Қаржы
-----------------------------------------------------------------------------------
КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ
Мазмұны
Кіріспе………………………………………………………………………….3
І. Инфляция туралы жалпы түсінік.
1.1. Инфляцияның мәні, тарихы және пайда болу себептері……………..…5
1.2.Инфляцияны реттеу және ақша айналымын тұрақтандыру әдістері…...9
ІІ. Инфляцияның түрлеріне жалпы шолу
2.1. Инфляция түрлері және факторлары………………………………….....12
2.2. Қазақстандағы инфляция жағдайы және оның салдары..........................15
ІІІ. Мемлекеттің инфляцияға қарсы саясаты
3.1. Мемлекетте инфляцияның әлеуметтік-экономикалық салдарлары........18
3.2. Мемлекетте инфляцияға қарсы саясат жүргізу.........................................21
Қорытынды.......................................................................................................29
Пайдаланылған әдебиеттер............................................................................31
Жоспар
Кіріспе
І. Инфляция туралы жалпы түсінік.
1.1. Инфляцияның мәні, тарихы және пайда болу себептері.
1.2.Инфляцияны реттеу және ақша айналымын тұрақтандыру әдістері.
ІІ. Инфляцияның түрлеріне жалпы шолу.
2.1. Инфляция түрлері және факторлары.
2.2. Қазақстандағы инфляция жағдайы және оның салдары.
ІІІ. Мемлекеттің инфляцияға қарсы саясаты.
3.1. Мемлекетте инфляцияның әлеуметтік-экономикалық салдарлары.
3.2. Мемлекетте инфляцияға қарсы саясат жүргізу.
Қорытынды.
Пайдаланылған әдебиеттер.
Кіріспе
Нарықтық экономиканы құрудың бүкіл кезеңінде инфляция тұрақтандыру үдерісіне
Экономикасы өтпелі елдерде өтпелі кезеңнің тез өзгеретін жағдайлары,
Бұл елдердегі инфляцияның негізінде бірнеше өзара байланысты себептер
Инфляция қарқыны жұмыссыздық деңгейіне тәуелді болады. Инфляция қарқынының
Жұмыссыздықтың жоғары деңгейі (стагнация) мен бағалардың жалпы деңгейінің
Ақшалай салымдардың есебінен жұмыссыздықтың қысқаруын ынталандыратын мемлекет саясаты
Берілген мәселелерді зерттеудің дер кезінде орындалуы және өзектілігі,
Инфляцияның кең таралуы және тұрақтылығы оны қазіргі заманғы
Осы орайда инфляцияны қазіргі заманғы өндірістің даму факторы
Соңғы жылдары ТМД елдерінің инфляцияға қарсы саясатта қол
Аталған мәселелердің өзектілігі қазіргі жағдайда инфляцияның мәнін, түпкілікті
І. Инфляция туралы жалпы түсінік.
1.1. Инфляцияның мәні, тарихы және пайда болу себептері.
Экономикалық құбылыс ретінде инфляция көптен бері өмір сүріп
ИНФЛЯЦИЯ термині (латын сөзінен шыққан – кебіну, ісіну)
Инфляция дәстүрлі ең жалпы анықтамасы – тауар айналымының
Инфляция – ақша жүйесінің дағдарысты жай-күйі. Ақшаның құнсыздануына
- Айналысқа ақшаның артық шығуы;
- Қолайсыз төлем балансы;
- Үкіметке сенімнің жоғалуы;
- Инфляцияның көріну нысандары;
Тауарлар мен қызметкерлерге бағаның өсуі, оның үстінде бір
- Ұлттық ақша бірлігіне қатысты бағамның төмендеуі;
- Ұлттық ақша бірлігінде көрінетін алтынның бағасының көрінуі.
Инфляциялық процестің қуаттылығы бағалауды және инфляцияның түрлерін мынандай
- Баяу-баға жылына 10 пайызға өскенде.
- өшірмелі-баға 100 пайыз шегінде өскенде
- әсіре – баға жүздеген пайызға өскенде.
Инфляцияның нәтижелерін қысқаша атап өтейін: Инфляция еңбек ету
Ұлттық табыстың тепе-тең емес өсуі халықтың шын табысының
Солардың ішінде өндірістік стабилизация мен стимуляциясы, салық жүйесінің
Экономикасы ауыспалы мемлекеттерде инфляциялық процестер өсу темпімен өзгереді.
Қазақстан Республикасының президенті өзінің жолдауында былай деп кеткен:
2007 жылдың аяғы мен 2008 жылдың басында ҚР
Инфляцияның өрістеп, күшеюі эканомикалық және қарама-қайшылықтарды асқындырып жіберетіндігінен
Инфляция кезінде мемлекет іс-қимылының екі нұсқасы болады:
1. Бейімделу саясат жүргізу немесе инфляцияға бейімделу; бұл
2. Инфляцияны төмендету немесе басу жөнініде инфляцияға қарсы
Инфляцияға қарсы саясат – инфляциямен күрес бағытталған эканомиканы
1. Дефляциялық саясат
2. Кірістер саясаты
Қорыта айтқанда қазіргі ҚР инфляция деңгейі 6,4 пайызды
Экономикалық құбылыс ретінде инфляция ұзақ уақыт өмір сүруде.
Инфляцияның жалпы, әдеттегі анықтамасы – айналымдағы ақша массасының
Инфляция – сұранымға қатысты ұзақ уақыт теңсіздік нәтижесінде
Инфляция дүние жүзіндегі көптеген елдердің экономикалық өміріндегі ең
Ақша тауарларды сатып алу қабілеті күшті валютамен салыстырғанда
Сонымен, баға өсуінің инфляциялық себептеріне нені жатқызамыз ?
Біріншіден, мемлекеттік шығыстар мен кірістердің тепе-теңдігінің бұзылуы, баланыстың
Екіншіден, осындай жолмен, әдіспен инвестицияны қаржыландыру жүргізілген жағдайда
Үшіншіден, баға деңгейінің жалпы өсуі, қазіргі нарықтық экономиканың
Төртіншіден, елдің экономикасының ашық болуы оның бірте –
Бесіншіден, инфляция өзіне - өзі дем беретін сипат
1.2.Инфляцияны реттеу және ақша айналымын тұрақтандыру әдістері.
Инфляция түсінігі 1861-65 жылдары азаматтық соғыс кезінде пайда
Инфляцияның әлеуметтік және экономикалық зардаптары оған шалдыққан елдердің
Инфляцияға қарсы саясатты талдауда оның екі бағытын көрсеткен
Инфляциялық артық сұраныс тұсында мемлекет, өз шығыстарын тежеп,
Экономиканың құлдырауы кезінде сұранысты ұлғайту үшін арнайы бюджеттік
Инфляциямен күресу және инфляцияға қарсы арнайы бағдарламаны жетілдіру
- Дефляция (латынша «deflatio», «үрлеп шығару» деген мағына
- Табыстар саясаты стагдефляция кезінде қолданылады,мемлекеттің бақылауымен жалақылармен
- Инфляцияға қарсы саясаттың түрлері елдегі жағдайларға және
- Қазақстан экономиканы реформалау, орталықтандырылған тәртіптен директивті нарықтық
Ақша айналымын тұрақтандыруға және инфляцияны шектеуге ақша реформалары
Қазақстандағы 1993 жылғы ақша реформасы.
Ақша реформасы валюталардың тұрақтылығын, ақша айналымын күшейту және
Латынның «nullificatio» сөзінен нуллификация шығады және ол «жою»
Девальвация латынша «de»-төмендеу, «valko»- тұрмын дейтін сөздерден туындайды.
Ревальвация латынша «re»-жаңару және «valko»- тұрмын дейтін сөздерден
Латынның «denominatio» сөзін аударғанда деноминация «қайта атау» дегенді
2003 жылдың 15 қарашада Қазақстанның ұлттық валютасы өзінің
Теңге – біздің экономикамыздың күре тамыры, оның күйі
ІІ. Инфляцияның түрлеріне жалпы шолу.
2.1. Инфляция түрлері және факторлары.
Соңғы кездерге дейін дүниежүзілік шаруашылықта инфляция, әдетте, төтенше
Шет ел мамандары инфляцияның өту қарқынына байланысты оны
а) баяу немесе сұлама инфляция,
б) қарқынды инфляция ,
в) ұшқыр инфляция.
Баяу инфляция кезінде баға жай өседі де, ақша
Шет ел нарықта болатын инфляцияның тепе-теңдік формаларына байланысты
Жасырын инфляция деп аталатын басылыңқы инфляция реттелмелі бағалар
Басылыңқы инфляция өнім сапасының төмендеуімен ақшаның амалсыз жиналуымен,
Инфляция күтілетін және күтілмейтін инфляция болады.
Күтілмейтін инфляция – бұл белгілі бір уақытқа, болжалайтын
Күтілмеген инфляция – бұл кенеттен өсуімен сипатталады. Бұл
Шетелдік экономистер сұраным мен ұсынымға байланысты инфляцияны екі
а) сұраным инфляциясы,
б) өндіріс шығындарының өсуінің немесе жиынтық ұсынымның азаюының
Сонымен, инфляция көрінісінің келесі түрлері мен формалары болады:
1.Бағаның өсу қарқынына қарай:
- Баяу инфляция – бағалар өсуінің орташа жылдық
- Орташа инфляция – баға өсінің орташа жылдық
- Қарқынды инфляция – бағалар өсуінің өте жоғары
2. Пайда болу сипатына қарай:
- Әкімшілік инфляция - «әкімшлікті» басқарулы бағалардан туындаған
- Шығын инфляциясы – ресурстар мен өһндіріс факторларына
- Сұраным инфляциясы – ұсынысқа қарағанда сұраныстың көп
- Ұсыным инфляциясы - өндірісті к ресурстарды толық
- Импортталған инфляция – сыртқы факторлар әрекетінен туындаған
- Кредиттік инфляция – шамадан тыс кредиттік экспансиядан
3. Инфляция формаларының көрінісі бойынша.
- Ашық, яғни тауарлар мен өндіріс ресурстар бағаларының
- Жасырын – мемлекеттің бағаларды бұрынғы деңгейде ұстау
Инфляцияның даму факторлары және оның салдары.
Инфляцияның даму факторлары әр-түрлі, олар ішкі және сыртқы,
Бұл екеуі де ішкі факторға жатады. Ақшалай факторларға
Инфляция факторларын былайша топтаймыз:
- ұдайы өндірістік факторлар: тауарлардың өндірісінің тоқырауы немесе
- қазыналық факторлар- ақша эмиссиясы есібінен бюджеттік тапшылықты
- ақшалай факторлар-ұлттық валютаның валюталық бағамының құлдырауы үнемі
- сыртқы факторларға- экспорттың артуынан шетел валюталарының түсімінің
2.2. Қазақстандағы инфляция жағдайы және оның салдары.
1992 жылға дейін Қазақстан Республикасында жасырын инфляция орын
1993 жылы - 2417,4; 1994 жылы – 1308,5;
1996 жылы – 128,4; 1997 жылы - 114,1;
1999 жылы-121,3 %; 2000 жылы – 110,8 %:
Қарастыралған кезеңдегі облыстық ИПЦ көрсеткіші 1995жылы , 1996жылы
Инфляция жағдайында несие беруші банкілер мен мекемелер жоғалтулар
Нарықтық қатынастарға енудің Ресейлік және Қазақстандық жолы басынан
1-кесте – Экономикалық реформа барысындағы Ресей мен Қазақстандағы
Жылдар
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007
Ресей 84,4 36,5 20,2 18,6 15,1 13,6 11,0
Қазақстан 12,5 17,8 9,8 6,4 6,6 6,8 6,7
Ескерту – ҚР Статистика агенттігі материалдары бойынша құрастырылған.
Инфляция ақша белгілерінің айырбастаудың үздіксіз үдерісін және қоғамдық
Орталықтандырылған экономиканы реформалау жағдайында инфляцияны басқару апробировалық сияқты
Көптеген елдердің экономикасында кейде мынадай жағдай қалыптасады, бағаның
Бұл өндіріс шығындарының өсіне және жиынтық ұсынымның азаюына
Стагфляция себептері туралы теориялық даудың тәуелсіз Қазақстан мемлекеті
ІІІ. Мемлекеттің инфляцияға қарсы саясаты
3.1. Мемлекетте инфляцияның әлеуметтік-экономикалық салдарлары.
Егерде ұлттық экономика экономикалық өсуі төмен тіпті нөлдік
Инфляцияның салдарлары әр алуан, өзара қайшылықта болады және
Біріншіден, ол ұлттық табыс пен байлықты қоғамның әр
Қаражаттар жеке сектордан мемлекет тарапына қайта бөлінеді. Инфляция
Табысты мемлекет пайдасына қайта бөлудің келесі жолы, ол-
Белгіленген табыстары бар адамдар инфляция нәтижесінде нақты табыстардың
Нақты активтер иелерінің инфляциядан қорғанысы молырақ болады, өйткені
Процент ставкасы өзгермеген тұрақты болса, күтпеген инфляция нәтижесінде
Салық салудың погрессивтік жүйесі үй шаруашылықтарынан қаражаттар алынуын
Екіншіден, инфляцияның жоғары қарқыны және баға құрылымының күрт
Үшіншіден, қоғамның саяси тұрақтылығы төмендейді, әлеуметтік шиеленіс өседі.
Төртіншіден, экономиканың ашық секторындағы бағаның өсуінің шамамен жоғары
Бесіншіден, тұрақтылығы жоғары шетел валютасына сұраныс өседі. Капиталдың
Алтыншыдан, ақша формасында жасалған жинақтың нақты құны төмендейді,
Жетіншіден, мемлекеттік бюджеттің құрылымыөзгереді және нақты табыстары төмендейді.
Сегізіншіден, жұмыспен толық қамтамасыз етілмеген жағдайда қызмет ететін
Тоғызыншыдан, стагфляция жағдайында инфляцияның жоғары дәрежесі үлкен жұмыссыздықпен
Оныншыдан, әр түрлі тауарлардың салыстырмалы бағалары және олардың
Ұзақ мерзімді уақыт интервалында, инфляцияның шапшаңдауы теориясы бойынша,
3.2. Мемлекетте инфляцияға қарсы саясат жүргізу.
Инфляцияға қарсы саясат деген бұл инфляцияны төмендетуге бағытталған
Тікелей реттеу табыстар саясаты шеңберінде жүрді. Табыстар саясатын
Әдетте бақылауды пайдалану үшін бағалар мен жалақыны белгілі
Табыстар саясатының бір вариантына әлеуметтік контракт жатады. Бағаның
Заң жүзінде бағаның өсуіне шектеудің қойылуы, бағаларын жоғарлату
ХХ ғ. 60 жылдары нарық экономикалы елдерде жүргізілген
Бағаға ықпал жасаудың жанама әдістеріне монетарлық және фискалдық
Айналымдағы ақшаның көлеміне шек қоюдан басқа, мемлекет фискалдық
Инфляцияны төмендету мақсатымен алюта саясатының инструменттері пайдалануы мүмкін:
Дефляциялық шаралардың тежеу жасайтын әсері алдымен экономикалық өсуді
Стагфляциямен күресудің неоклассикалық бағытының балама жолдары бар. Оның
Филлипстің қисық сызығына рестриктивтік шектеу монетарлық және фискалдық
Үкімет үшін инфляцияға қарсы саясат жүргізудің екі бағыты
Қазақстанда инфляцияның дамуы сұраныс пен ұсыныс инфляциясының әр
♦Біріншіден, бюджеттік тапшылықты қаржыландыру үшін орталық банктерден келген
♦Екіншіден, Орталық банктің коммерциялық банктерге несиесі қайта қаржыландыру
♦Үшіншіден, ТМД мемлекеттеріне несие – олардың Қазақстанмен саудадағы
Аталған несиелердің көздері, негізінде ақша массасы өскен және
Қазақстанның өтпелі экономикасында алғашқыда инфляцияға қарсы шаралар тек
Қазақстан экономикасы ретті жүргізілген реформалардың арқасында мың құбылған
Орталық Азияның барлық елдерінің арасында экономикалық реформалар жүргізуден
Республика экономикасының жалпы ахуалы бірқалыпты. Үлкен серпіліс алдында
Қазақ Үкіметі алдағы үш жылдағы негізгі тетіктерді айқындап
Ең басты көрсеткіш бұл емес. Цифрлар қанша өрнек
Еңбек өнімділігін арттыру мәселесіне де Үкімет айрықша назар
Ел экономикасындағы өрлеудің тұрлаулы әрі серпінді сипатын ұстап
Үкіметтің іс-қимылында айтарлықтай үйлесім бар тәрізді көрінгенімен, қалың
Бірінші кезекте, тиісті органдар сыртқы сауда секторы есебінен
Екінші кезекте, екінші деңгейдегі банктер мен шаруашылық жүргізуші
Қазірдің өзінде тұтыну несиелері елеулі түрде өсіп отыр.
Мемлекеттік бюджеттің ағымдық шығындарын қысқарту арқылы да инфляцияны
Үкімет халықтың табысының, жалақысының өсуін және еңбек өнімділігін
Инфляциялық үдерістерді реттеуде антимонополиялық саясаттың орны өте зор.
Қорытынды
Инфляция әлеуметтік-экономикалық құбылыс. Оның қоғамға әкелетін зардаптары мен
Инфляция ең алдымен бағаның өсуіне соның нәтижесінде сұраным
Инфляция – сұранымға қатысты ұзақ уақыт теңсіздік нәтижесінде
Енді осы жұмыста жазылып өткен тауарларды қорытындылар болсақ,
Инфляция жалақы өзгергенде, яғни ол жаңадан бекітілген жалақы
Жалпы өтпелі экономикаға ие елдер тәжірибесі тұрақтылыққа, егер
Қазақстан үшін әлемдік валюта тербелістерінің әсерінен теңге бағамының
Ақша көлемінің жылдам өсуіне және соған сәйкес экономиканың
Инфляцияның өсу қарқынын ауыздықтау үшін қайта қаржыландыру мөлшерлемесі
Инфляцияның өсуін болдырмау мақсатында шетел валютасының кең көлемді
Пайдаланылған әдебиеттер.
Финансовый рынок Казахстана: проблемы и пути развития //
образование: модернизация обучения и методического обеспечения (25–
26 января 2007 г.). – Алматы: Экономика, 2007.-Ч.
Инфляцияның пайда болуы және оны реттеу жолдары: әлемдік
Мировой опыт преодоления инфляции потребительских цен и финансовых
Кластерлік саясаттың дамуы есебінен экономикалық даму // ҚазЭУ
Регулирование инфляции и инфляционных ожиданий: мировой опыт и
Т. 7, вып. 3. – С. 45–51. –
31
