TOPREFERAT.COM.KZ - Қазақша рефераттар



МАЗМҰНЫ - www.topreferat.com.kz

4 БҰрҒылау жҰмыстарын жобалау 2

4.1 Бұрғылау әдісін таңдау 2

4.2 Ұңғы құрылысын таңдау 3

4.3 Ұңғыны бұрғылау технологиясы 4

4.3.1 Тау жынысын талқандайтын аспаптарды таңдау 4

4.3.2 Бұрғылау тәртібінің көрсеткіштерін анықтау 5

4.3.3 Жуу сұйықтың сапасын белгілеу 8

4.3.4 Рейстің қолайлы ұзындығы 9

4.3.5 Пайдалы қазбаны бұрғылап өтудің технологиясы 9

4.4 Берілген бағытта бұрғылаудағы ұңғының өтімділігі 9

бойынша шаралар 9

4.5 Бұрғылау жабдығын таңдау 10

4.5.1 Бұрғы агрегатын таңдау 10

4.5.2 Бұрғылау аспабын таңдау 13

4.5.3 Кернжұлғыштар 13

4.5.4 Механикаландыру құралдарын және бақылау өлшеу аспаптарын таңдау 14

4.6 Тексеру есептері 16

4.6.1 Бұрғы станогы жетегінің қуатын есептеу 16

4.6.2 Ұңғының гидравликалық есебі 17

4.6.3 Бұрғы құбырларының төзімділікке және беріктікке есептеу 21

жұмыстың мақсаты болып саналады. 21

4.6.3.1 Есептеу тәртібі және есептейтін формулалары 22

4.6.4 Мұнараның биіктігі мен жүк көтергіштігін анықтау. 25

4.7 Апаттарды ескерту және жою 27

4.7.1 Апаттардың алдын-алу шаралары және оларды жою үшін қолданатын аспаптар. 27

4.7.2 Апаттарды ескерту және олардың жұмсалатын уақытын азайтатын шаралар. 28

5 Қажетті жабдықтың спецификациясы 29

6 Қосымша және көмекші цехтарды жабдықтау жобасы. 30

6.1 Механикалық шеберханалар. 30

6.2.1 Сумен қамтамасыз ету 32

6.2.2 Транспорт 32

6.2.3 Байланыс 32

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Жұмыс көлемі: - бет
Пәні: Мұнай-газ

-----------------------------------------------------------------------------------

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ



Шалқия кені мұнай

Мазмұны

4 БҰрҒылау жҰмыстарын жобалау 2

4.1 Бұрғылау әдісін таңдау 2

4.2 Ұңғы құрылысын таңдау 3

4.3 Ұңғыны бұрғылау технологиясы 4

4.3.1 Тау жынысын талқандайтын аспаптарды таңдау 4

4.3.2 Бұрғылау тәртібінің көрсеткіштерін анықтау 5

4.3.3 Жуу сұйықтың сапасын белгілеу 8

4.3.4 Рейстің қолайлы ұзындығы 9

4.3.5 Пайдалы қазбаны бұрғылап өтудің технологиясы 9

4.4 Берілген бағытта бұрғылаудағы ұңғының өтімділігі 9

бойынша шаралар 9

4.5 Бұрғылау жабдығын таңдау 10

4.5.1 Бұрғы агрегатын таңдау 10

4.5.2 Бұрғылау аспабын таңдау 13

4.5.3 Кернжұлғыштар 13

4.5.4 Механикаландыру құралдарын және бақылау өлшеу
4.6 Тексеру есептері 16

4.6.1 Бұрғы станогы жетегінің қуатын есептеу 16

4.6.2 Ұңғының гидравликалық есебі 17

4.6.3 Бұрғы құбырларының төзімділікке және беріктікке есептеу 21
жұмыстың мақсаты болып саналады. 21

4.6.3.1 Есептеу тәртібі және есептейтін формулалары 22

4.6.4 Мұнараның биіктігі мен жүк көтергіштігін анықтау. 25
4.7 Апаттарды ескерту және жою 27

4.7.1 Апаттардың алдын-алу шаралары және оларды жою үшін қолданатын
4.7.2 Апаттарды ескерту және олардың жұмсалатын уақытын
5 Қажетті жабдықтың спецификациясы 29

6 Қосымша және көмекші цехтарды жабдықтау жобасы. 30
6.1 Механикалық шеберханалар. 30

6.2.1 Сумен қамтамасыз ету 32

6.2.2 Транспорт 32

6.2.3 Байланыс 32

4 БҰрҒылау жҰмыстарын жобалау

Әдістемелік бөлімге сәйкес Шалқия кен орнының оңтүстік – шығыс
Тау жыныстарының қасиеттерін және олардың қалыңдығы 4.1 кестеде көрсетілген.

4.1 – кесте Ұңғының геологиялық тілмесі.

Жыныстар-ң

Сипатамасы Геология

колонкасы Ұңғы тереңдігі Жыныс

қалыңдығы Коронканың

түрі

1 Саздар,

Саздақтар

0-5

ІІ

М-2

2 Кварцты,

Алевролиттер

. . .
. .
5-650

VІІ

01АЗ

3 әктастар, доломиттер,

женттастар.

650-870

VІІІ

01А4

4.1 Бұрғылау әдісін таңдау

Әдістемелік бөлімге сәйкес Шалқия кен орнының оңтүстік- шығыс шебінде
Пайдалы қазбаның сапасын және мөлшерін анықтау мақсатында, сондай-ақ кен
Кен орнының геологиялық қимасы айтарлықтай және орташа сызатталған женттелген
Тау жыныстарының бұрғыланғыштық дәрежесі ОСТ-41-89-74 бойынша белгіленеді оның негізіне
(4.1)

мұнда - біріккен көрсеткіш(
fg – беріктіктің динамикалық коэффициенті

Кабр – абразивтік коэффициенті

4.1-кесте Біріккен көрсеткіш

Жыныстар

аты fg Кабр
1 саздар, саздақтар. 12,5 1 12 VІІІ

2 аргелиттер, алевролиттер

1,9

0,7

8

VІІ

3 әктастар, доломиттер, женттастар

4,1

1

16

VІІІ

4.2 Ұңғы құрылысын таңдау

Жобаланатын кен орнында қолданатын ұңғылардың құрлысы арқалық горизонтының рудалы
Ұңғы тереңдігі 800-900 м аралығында, сондықтан ұңғыларды бұрғылау бір
Ұңғы тығыз түтік жыныстарға дейін бұрғыланып және оларға 0,5-1,0м
Ұңғы құрлысын дайындау кезінде геологиялық сұрақтармен қатар техникалық сұрақтар
4.3 Ұңғыны бұрғылау технологиясы

4.3.1 Тау жынысын талқандайтын аспаптарды таңдау

Барлама ұңғыларды бұрғылау үшін жыныс талқандайтын аспаптарды бұрғылайтын қиманы
Бұл жоба бойынша алдын-ала барлама жұмыстарын атқарғанда, колонкалы тәсілді
Қолдану жағдайларына байланысты қатты кортпалары коронкалар қабырғаға М
Қабырғалы коронкалармен жұмсақ бұрғыланғыштық дәрежесі І-ІV-тен аспайтын жыныстарды бұрғылауға
Қатты және өте қатты тау жыныстарын бұрғылағанда алмас коронкаларын
Алмас жер қыртысында сирек кездесетін өте қатты минерал. Оның
Алмас коронкаларды матрицадағы алмас түйіршіктерінің орналасуына және әр-түрлі
Екінші аралық 5-650м дейін бұрғыланғыштығы VІІ дәрежелі тау жыныстарын
Үшінші аралықты 650-870м дейін бұрғыланғыштығы VІІІ дәрежелі тау
М-2 қатты қорытпалы коронкасының сипаттамасы. Бұл коронка жұмсақ су
01АЗ алмас коронкасы бір қабатты коронкаларға жатады. Бір қабатты
4.2- кесте Бір қабатты алмас коронкалардың анықтамалары.

Корон-ң

Түрлері Сыртқы диаметрі,

мм Алмас салмағы, карат Алмас ірілігі, кар/дана Жыныс дәрежесі

көлемдік кемер-

легіш

01АЗ

01А4 59

59 10,5-14,2

10,5-14,2 20-30

20-30 10-20

10-20 VІІ

VІІІ

4.3-кесте Қатты қорытпалы коронканың анықтамасы.

Коронка-

Ның түрі Сыртқы диаметрі,мм Ішкі диаметрі,мм Ерекшелік-

тері Жыныс дәрежесі

М-2 93 57 қабырғаны ІІ

4.3.2 Бұрғылау тәртібінің көрсеткіштерін анықтау

Бұрғылау жылдамдығы және оның экономикалық тиімділігі бұрғылау тәртібінен тәуелді:
Арнайы зерттеулер және жұмыс тәжірибесі көрсеткендей барлық қатты тау
Жыныс бұзушы аспапқа түсетін күш тау жыныстарының қаттылығынан және
Көлемді сырқа шығып тұратын алмастары бар жаңа бір қабатты
Алмасты бұрғылау кезінде тау жыныстарының дәрежесі бойынша ұсынылатын меншікті
4.4 кестеде көрсетілген.

4.4-кесте Алмасты бұрғылау кезіндегі бұрғылау тіртібі

көрсеткіштерінің меншікті мәндері.

Бұрғыланғыш-

Тық бойынша тау жыныс-ң дәрежесі Коронка сыртының 1см2 жұмыстың
ғы-ң меншікті мөлшері, л/мин

VІІІ

ІX

X

XІ

XІІ 600-750

600-750

750-900 1200

900-1200

1000-1500 1700 3-4

3-4

2-3

2-3

1,5-2

4-6

4-6

Бұрғылау тәртібінің параметрлерін жобаланған ұңғы бойынша әр аралықта төмендегідей
І аралық 0-5м, тау жынысының бұрғыланғыштық дәрежесі ІІ, қатты
Өстік салмақты төмендегідей формуламен анықтаймыз:

Рос = m x q, kH;
мұнда m-негізгі кескіштер саны;

q –1 кескіш түсетін меншікті салмақ,Н

Рос = 12 х 0,4 = 4,8кН

Коронканың айналу жиілігін мына формуламен анықтаймыз:

n = , айн/мин
мұнда V0 – айналым жылдамдығы(1(3)

Dорг - коронканың орташа диаметрі, м

n = , айн/мин

Жуу сұйықтығының тұтыну мөлшерін мына формуламен анықтаймыз:

Q = 0,785(D , м3/с
мұнда D- ұңғының диаметрі,м;

d-бұрғы құбырының сыртқы диаметрі, м

Vж –жоғары жүретін ағынның жылдамдығы, м/с

Q = 0,78(0,0932 –0,052)х0,5 =0,0024 м3/с

ІІ аралық 5-650м, тау жынысының бұрғыланғыштығы дәрежесі VІІ, алмас
Рос = FxS, kH
мұнда S –алмас коронканың жұмысшы түбінің алаңы,см2

F-1 см2 жұмысшы алаңның берілетін сыбағалы күш мөлшері, кН/
S = см2
мұнда Dc – коронканың сыртқы диаметрі, см

dі – коронканың ішкі диаметрі

к – жуу сұйықтығы өтетін терезелердің алаңын ескеретін коэффициенті
S = 0,785( 5,92-4,42)х(0,6 0,8) = 7,2
Рос =(7,2 9,7)х100 = 720 970, даН

Коронканың айналу жиілігін (4.3) формуламен анықтаймыз:

n =
Жуу сұйықтығының тұтыну мөлшерін (4.4) формуламен анықтаймыз:

Q = 0,785(0,059-0,05) x (0,5 0,8)= 0,000385
ІІІ аралық 650-870м, тау жынысының бұрғыланғыштық дәрежесі VІІІ, алмас
формуламен анықталады:

Рос =(7,2 9,7)х100 = 720 970,даН.

Коонканың айналу жиілігі (4.3) формуламен анықталады:

n =
Жуу сұйықтығының тұтыну мөлшерін (4.4) формуламен анықталады:

Q = 0,785(0,059-0,05) x (0,5 0,8)= 0,000385
4.3.3 Жуу сұйықтың сапасын белгілеу

Ұңғыларды бұрғылағанда жууды келесі мақсаттармен жүргізеді:

-жыныс талқандайтын аспаптарды салқындату үшін,

- тұрақсыз жыныстарды өткенде ұңғылардың қабырғаларын бекіту үшін. Жуу
- тереңдікпен бұзылған жыныстар сұланған тектоникалық саздар толған жарықтардың
- 200м тереңдікке жақын жарықтығы мол тотықталған жыныстар пайда
4.3.4 Рейстің қолайлы ұзындығы

Рейстің ұзақтылығы және рейс бойынша тереңдейтін шамасын қатты қорытпалы
Әдеттегі снарядтарды қолданғанда рейстің ұзындығы техникалық, технологиялық, нұсқаулық немесе
Біріншіден рейстің ұзындығы колонкалық құбырдың ұзындығына байланысты (40%). Рейсті
4.3.5 Пайдалы қазбаны бұрғылап өтудің технологиясы

Пайдалы қазбаны бұрғылап өткенде режим параметрлері бұрғылау дәрежесімен байланысты
4.4 Берілген бағытта бұрғылаудағы ұңғының өтімділігі

бойынша шаралар

Жоба бойынша тік бағытталған ұңғыларды бұрғылау қарастырылатындықтан берілген бағытта
Геологиялық себептерге, әдетте, тау жыныстарының анизотроптығы, олардың қаттылық бойынша
Техникалық себебтерге кіреді:1) бұрғылау құбырлары диаметрінің бұрғылау диаметріне
Технологиялық себебтерге бұрғылау тәртібінің берілген көрсеткіштерін сақтамау кіреді. Мысалы,
Ұңғының кеңістіктегі жағдайын анықтау үшін жоба бойынша әрбір 20-50м
Алдын-алу шаралары-ұңғы қисаюының себебтерін болдырмау болып табылады. Жасанды қисайту
4.5 Бұрғылау жабдығын таңдау

4.5.1 Бұрғы агрегатын таңдау

Бұрғыланатын ұңғылардың негізгі мақсатына, тереңдіктері мен диаметрлеріне және
Бұрғы қондырғылары бұрғылау аспабын айналдыру және оны көтеріп түсіру
Гидравликалы қондырғылар өндірісте қатты пайдалы қазындыларын барлау ұңғыларын бұрғылау
Барлама бұрғылау жүргізу процесінде жабдықтар механизмдер және құралдар комплексі
Бұрғы тәсілдің түрі-айналмалы. Ұңғының соңғы диаметрі 59мм. Ең терең
УКБ-7П -1200/2000 қондырғысының құрамына келесі агрегаттар кіреді:

1) бұрғы станогы
2) бұрғы бұлқыны
3) бұрғы мұнарасы
УКБ-7П-1200/2000 бұрғылау қондырғысының техникалық сипаттамасы.

Бұрғылау тереңдігі, м Д с =93/59, м
Ұңғының алғашқы диаметрі, м
Бұрғылау құбырының диаметрі, мм
Шпиндельдің айналу жиілігі, айн/мин
Берілісті ең үлкен күші, кП жоғары төмен
Шығырдың жүк көтергіштігі,т
Шығыр барабанына арқанды орау жылдамдығы,м/с
Бұрғылау станогының электрлік қозғалтқышының қуаты, кВТ 52

Мұнара биіктігі, м
Бағана ұзындығы,м
Сораптық қондырғы түрі
Станок салмағы, кг
Қондырғы салмағы, кг 25000
Бақылау өлшеу апаратурасының жинағы
СКБ-7 станогының қысқаша техникалық сипаттамасы.

Бұрғылау диаметрі, мм
бастапқы
соңы

а)қатты қорытпамен
б)алмаспен
2. Айналу жиілігі,мин-1 айналымды бұрғылау
соққылы айналуды бұрғылау
3. Қозғалтқыш қуаты, кВт
4. Айналдырғыштың көлбеу бұрышы, град
5. Бұрғылау снарядын көтеру жылдамдығы,м/с
6. Ілмектегі жүк көтергіштік, кН:

а) номинал
б) ең үлкен
7. Бағана ұзындығы,м
8. Бұрғылау тереңдігі,м

алмаспен
қатты қорытпамен
УКБ-7П жылжымалы қондырғысы СКБ-7 бұрғылау станогымен, НБ4-320/63 сораптық қондырғымен,
Алыс емес қашықтыққа, сондай-ақ тегіс жерде бұрғылау жабдығын мұнараның
СКБ-7 бұрғылау станогының беріліс ауыстыру қорабы жоқ, станок шпинделінің
Шпиндель айналу жиілігінің сатысыз біртіндеп өзгеруі станокты жүктелумен
Станокты айналдырғыш екі беріліс гидроцилиндрімен және екі қыстыру патронымен:
Түсіру –көтеру операциялары шығырмен жүргізіледі, оны басқару жылжымалы пультте
НБ4-320/63 сораптық қондырғысы реверсоры жоқ біртіндеп реттелетін жетекпен жабдықталған.

Бұрғылау жабдығының БМТ-7П мұнарасы тік және көлбеу ұңғыларды (көлбеу
4.5.2 Бұрғылау аспабын таңдау

Технологиялық бұрғылау жабдығына жыныс бұзушы аспаппен қатар бұрғылау құбырлары,
Кернсіз әдіспен бұрғылау кезінде диаметрі 50мм муфталы-құлыпты байланысы бар
ССК снарядтарының бұрғылау құбырлары тегіс қабырғалы (сыртынан да ішінен
Бұрғылау тізбегін ұзындығы 4500мм немесе 3000мм құбырлардан құрайды. Ұзындығы
Жинақта ССК тізбегін апатты аспаппен жалғастыратын ауыстырғыштар бар.

Колонкалық жинақ құрамына алмастық кеңейткітер кіреді, олар ұңғы оқпанын
Қазіргі уақытта ДСА кеңейткіштері көптеп шығарылады. Олар алдыңғы шыққан
4.5.3 Кернжұлғыштар

Кернжұлғыштар түбіне қосылған жерінен кернді сындырып, оны керн қабылдағышқұбырға
Кернжұлғыш бұрғы коронкасы мен колонкалы құбырдың аралығында орналасады.
Сыртқы пішіндеріне қарай кернжұлғыштар әр түрлі болады. Мұның себебі
Қандай кернжұлғыш болмасын бұрғылау кезінде кернді жоғары қарай ешбір
4.5.4 Механикаландыру құралдарын және бақылау өлшеу
Түсіру – көтеру операцияларын жүргізу үшін КМСП жинағына қолданылады.

КМПС жинағына ТР2-12,5 түріндегі қашықтан басқаратын құбыр ұстағыш, МЗ-50-80
ССК құбырлары ұштығындағы бұранданың ерекшелігі – бағананы көтеру кезінде
Көмекшінің еңбегін жеңілдету үшін және түсіріп-көтеру операцияларын тездету үшін
Керн қабылдағыш құбырды көтеру үшін Л-5 шығырын қолдану ұсынылады.Ол
Л-5 шығырының техникалық сипаттамасы:

Барабанға оралу, м

арқан диаметрі 5,1 мм
арқан диаметрі 6,9 мм
2. Көтеру жылдамдықтарының саны
3. Арқанды көтеру жылдамдығы, м/с

І жылдамдық оралудың бірінші қатары
соңғы қатары
ІІ жылдамдық

оралудың бірінші қатары
соңғы қатары
4. Электрлік қозғалтқыш түрі
Қуаты,кВт
5. Габариттік өлшеулер
6. Салмағы, кг
арқан диаметрі мм
арқан диаметрі мм
Құбыр бұрғыштарды, жартылай автоматты элеваторларды, бағана төсегіштерді, құбыр ұстағыштарды,
Бұрғылау тәртібінің таңдалған көрсеткіштерін беру үшін, оларды белгілі-бір шекте
УКБ-7П бұрғылау қондырғысы бұрғылаудың технологиялық үрдісінін бақылап және
“КУРС 613” техникалық сипаттамасы:

1. Ілмекті күш, даН
2. Жыныс бұзушы аспапқа түсетін жүктелу, даН
3. Айналу жиілігі, айн/мин
4. Жуу сұйығының қысымы, МПа
5. Жуу сұйығының шығыны, л/мин
6. Шпинельдегі айналдыру моменті, даН м
7. Бұрғылаудың механикалық жылдамдығы, м/сағ
Бақылау-өлшеу құралдарын пайдалну нақты жағдайлар үшін математикалық әдістерді қолданып
4.6 Тексеру есептері

4.6.1 Бұрғы станогы жетегінің қуатын есептеу

Тексеру есебі RВТ программасымен ЭВМ арқылы есептеледі.

Бұл тексеру есебі Бұрғы станогының таңдауының дұрыс екендігіне көз
Есептеудің тәртібі және есептеу формулалары.

Бұрғылаудағы қуат бос айналу, жынысты талқандауға және қосымша айналуға
Nбұр Nб.а +Nтүр + Nқос кВт
Бос айналудағы куат мына формуламен анықталады:

Nб.а = 3,7х10-7 х L n115 кВт
мұнда L –бұрғылау құбыры ұзындығы, м

n – ең жоғары айналу жиігігі, айн/мин.

Тау жынысын талқандауға кеткен қуатты мына формуламен анықтаймыз:

Nтүр = 0,6х10-6 х x Pmax х n
мұнда -үйкеліс коэффициеті

Р-өстік салмақ(max),кН

n- айналу жиілігі (max), айн/мин

к- коронканың сыртқы радиусы,см

R1- коронканың ішкі радиусы, см.

Қосымша қуатты мына формуламен анықтаймыз:

Nқос = 3,4 х 10-6 х fn Pш
мұнда fn-иілу жебесі
Эвм-да орындалған есептеудегі бұрғылау қуаты станок қуатынан үлкен болмауы
48,6 52 кВт.

Шешім: Біз таңдап алған УКБ-7П қондырғысы шартты қанағаттандырады.

4.6.2 Ұңғының гидравликалық есебі

Ұңғының тидравликалық есебіне талқандалған тау жыныстарын толық жер бетіне
Ұңғының түбінің талқандалған тау жыныстарын толық шығару үшін керек
Q = Д2 - d2 )
мұнда Д- ұңғының ең үлкен диаметрі;

d- бұрғылау құбырдың сыртқы диаметрі; м

( - жоғары жүретін ағынның жылдамдығы; м/с

( = u+с м/с
u - шлам бөлшектерінің түсу жылдамдығы; м/с

с – шламды шығаратын керек жылдамдығы; м/с

Шламның тұсу жылдамдығы:

u=а0 к * sіn
мұнда а0-сұйықтың тұтқырлығын ескеретін коэффициенті;

а0 м/с
- судың тұтқырлығын ескеретін коэффициенті;

- бұрғылау ертіндісі тұтқырлығын ескеретін коэффициенті;

к - шлам бөлшектерінің түрін ескеретін коэффициенті; (к=2,5)

- тау жыныстарының сыбағалы салмағы;( 2800кг/м3);

dp - шлам бөлшегінің өлшемі;

- горизонттан ұңғының қисаю бұрышы.

Осыдан кейін керн мен коронканың арасын анықтайды.

dзв = м
мұнда Д в - коронканың ішкі диаметрі;

Д кв- коронка корпусының ішкі диаметрі.Есепті жалғастыру үшін осыдан
dзв = м
мұнда Дк – коронканың сыртқы диаметрі;

Дкн – коронка корпусының сыртқы диаметрі.

Жоғарғы жағдайларды еске алып шлам шығару жылдамдығын анықтаймыз:

С= м/с
мұнда в- керннің шығымын ескеретін коэффициенті (в
- бұрғының жылдамдығы;

( - жоғары және төмен жүретін ағындардың сыбағалы
Айналым жүйесіндегі қысымның жоғалуын анықтау. Жуу сұйықтың қысымы ұңғының
1. Бұрғылау құбырының тегіс жерінде –Р1

2. Колонкалы құбырмен керн аралығында – Р2

Колонкалы құбырмен ұңғы аралығында – Р3

Бұрғылау құбырымен ұңғының ең төменгі жерінде- Р4

Бұрғы құбырын жалғастыру элементтерімен ұңғының ең кіші диаметрі бар
Бұрғы құбыры мен ұңғы қабырғасының екінші бөлігінде Р6

Бұрғы құбыры мен ұңғы қабырғасының үшінші бөлегінде.

Қысымның жоғалу сумасын келесі формула арқылы табамыз.Рі

Рі = МПа
мұнда і –бөлімшенің нөмірі (і = 1(7)

Рі табу үшін Дарси-Вейсбах формуласын қолданамыз.

Рі = МПа
мұнда і-і- бөлмедегі сұйықтың жылдамдығы;

Zі –осы бөлмедегі канал ұзындығы;

Ді – сақиналы каналдың сыртқы диаметрі;

dі – сақиналы каналдың ішкі диаметрі;

- сұйық тығыздығы;

- гидравликалық кедергіні ескеретін коэффициенті.

Ағынның жылдамдығын анықтаймыз:

і= м/с
мұнда Fі –і бөліктегі сұйық өтетін каналдың алаңы
Fі м2
Ді мен dі әр бөлекте әр түрлі болады. Бірінші
Екінші бөлекте Д 2 колонкалы құбырдың ішкі диаметрі болады.

Үшінші бөлекте Ді ең төменгі жердіндегі ұңғының диаметрі,
Д4= ДН , d4=dН

Д 5= Д 4+ м
мұнда V- бұрғылау жылдамдығы;

d5- жалғастыру элементтерінің диаметрі,

Д6 мен Д7 ұңғының диаметрімен тең болады, d6 мен
Гравикалық кедергінің коэффициентін табу үшін Рейнольдс саны анықталады.

R
мұнда - динамикалық коэффициенті

0 – жылжудың динамикалық кедергісі(суға 0)

Каналдың дөңгелек қимасымен су өткенде, егер:

а) R 2300, сонда =
б)2300 ≤ R сонда = 0,23
в) R >105, сонда
Каналдың сақиналы қоймасымен су өткенде;

а) R 2300, сонда =
б) 2300≤R сонда = 0,02+
в) R >105, сонда =0,024.

Каналдың дөңгелек қоймасымен балшық ерітіндісі өткенде егер;

а) R 2300, сонда 4.25
б) 2300≤R сонда =
в) R 1500, сонда
каналдың сақиналы қоймасымен балшық ерітіндісі өткенде, егер:.

а) R >1100, сонда =
б) 1100 ≤ R сонда
в) R 8000, сонда
каналдың ұзындығы Zі ұңғының бөлігімен байланысты болды. Ұңғының 1-бөлігіне
Z1=Zбк+Lн м
мұнда Zбк- бұрғы калонкасының ұзындығы. Zн мен dа-ұзындығы мен
dв-бұрғы құбырдың ішкі диаметрі.

Ұңғының 2-ші мен 3-ші бөліктерін

Z2=Z3=Lk м
мұнда Lk-калонкалы құбырдың ұзындығы 4-ші,6-шы мен 7-ші бөліктеріне Z4
Z 5= Lі * n м
мұнда Lі-жалғастыру элементтің орташа ұзындығы;

n- жалғастыру элементтерінің саны

Lc= м
мұнда L3 -қүлыптың ұзындығы;

Lm-муфталық ұзындығы ;

Lсв-бағананың ұзындығы;

LТ- бір бұрғы құбырдың ұзындығы;

n= м
мұнда Lk- калонкалы құбырдың ұзындығы.

Жалғастыру элементтерінде қысымның жоғал

Рс= n МПа
мұнда c - жалғастыру элементтеріндегі
мен і сұйықтың элементтерден және құбырдан өтетін
- сұйықтың тығыздығы.

n- жалғастырудың саны.

Жалғастыру элементтеріндегі гидравликалық кедергі коэффициентімен элементтердің санын анықтаймыз.

= ;n=
мұнда Zбк – бұрғы калонканың ұзындығы;

dв мен dсв –бұрғы құбырдың жалғастыру элементтерінің ішкі

диаметрі;

- жалғастыру тәсілінің коэффициенті.

( муфта- құлыпты тәсілінде = 2, ниппельді
Осыдан кейін жоғары мен төмен жүретін ағындардың тығыздығын еске
ΔР = Δ x g x Zбк
мұнда -ұңғының қисаю бұрышы.

g – 9,8 м/с2

Қысымның максимальда жоғалуы:

Рм= 1,9 Р МПа
мұнда Р – (4.20) формула арқылы есептеген қысымның
Осыдан кейін гидравликалық қуатты анықтаймыз:

W2=Рм х Q кВт
мұнда Рм – максимальды қысымның жоғалуы;

Q – сұйықтың мөлшері.

КПД-ны еске алсаң толық қуаты тең бола

W = кВт
мұнда - пайдалы коэффициенті (
Есептерді ЭВМ арқылы шығарамыз.

4.6.3 Бұрғы құбырларының төзімділікке және беріктікке есептеу

Бұрғы құбырлардың беріктік қорын үш тілімде есептеу

жұмыстың мақсаты болып саналады.

І тілім-ұңғының азында болады, бұл жерде тартылу және бұралу
ІІ тілім-“ноль тілім”, мұнда қысым кернеулері тартылу кернеулеріне ауысады,
ІІІ тілім- ұңғының түбінде болады, мұнда қысым және иілу
4.6.3.1 Есептеу тәртібі және есептейтін формулалары

Бұрғы құбырлардың және ұңғының тиімділігінің геометриялық параметрлері.

Бұрғы құбырлардың тілімінің ауданы:

FТ = м2
мұнда dн және dв –бұрғы құбырлардың сыртқы және
Бұрғы құбырлардың тиіміндегі инерция кезеңі:

І= м4
Бұрғы құбырлар тілімінің кедергісінің полярлық кезеңі:

Wp= м3
Түптің ауданы:

Fт = м2
мұнда d3- ұңғы ұзындығының диаметрі;

dк- үлгітас диаметрі.

Бұрғы колонканың қысылған жағының және үш “ноль тілімнге
Х= м
мұнда с-осьтік салмақ

q-бұрғы құбырлардың 1км салмағы

- қосылулардың салмағын есепке алатын коэффициент

және - бұрғы құбырлардың затының және
у-горизонтқа ұңғының ылди бұрышы.

“Ноль тілімнге “ дейін қашықтық:

І тілімнен
мұнда: Н-тұптен І тілімге дейін қашықтық (ұңғының тереңдігі)

ІІ тілімнен Z2
ІІІ тілімнен Z3 =
Бұрғы біліктің қуаты:

Түптегі куат:

N3=f x k1 x k2 x c x п
мұнда f-коронканың түбтегі қажау коэффициенті

k1-түпті талқандауға жұмсалатын қуатты есепке алатын
k2-коронканың ұңғының қабырағаларына қажалуын есепке
c- осьтік салмақ

п- айналу жиілігі

f=0,3; k1=1,2 ; k2 = 1,05 қабылдаймвыз “қосымша
Ng =8x10-4 x c x n кВт
Бұрғы тізбектің босқа айналуына жұмсалатын қуат:

Nх = 2,5 х 10-1 1 х
g x dH x n1,83 x83(Z+X)0,75(1+ x
мұнда: - қосылулар түрін есепке алатын коэффициент.

2 – аймаласатын кеңістіктің түрін есепке алатын коэффициент

3- ұңғы тілімінің күрделілігін есепке алатын коэффициент

-горизонталдық үңғыларды бұрғылағанда жұмсалатын қуаттың үлкеюін еске алатын коэффициент,
бс – бұрғу колонаның ұңғының арасындағы орта саңылауы

Nх- үш тілімге саналады.

І тілімге:

Диаметрі үлкен бөлімше:

в2 І = H –h м
мұнда h-d3- диаметрі бар ұңғының төменгі жағындағы ұзындығы

Кіші диаметрі бар бөлімше

в 2 І = h
Екі бөлімшенің соммасы

в 3 І = Н

ІІІ тілімге, шартты:

в лІІІ = в 2 ІІІ = 1

ІІ тілімге:

Егер х ( h, онда в 1ІІ =
в 2ІІ = h, в 3 ІІІ = x

Егер х ( h, онда в 1ІІ =
в2ІІ = в 3 ІІ= x

Сомалық қуаты:

Nс = NсВ + Nх + Ng
мұнда және g бұрғы
І және ІІ тілімде қажалуды жою үшін, қосымша қуатты
= g = 1

ІІІ тілімге g = 0 және Ng
Бірақ колонкалы снарядтыңқажалын еске алу үшін,
L = м
мұнда g – еркін құлаудың үдеуі

Е- заттың бойындағы серпілдігінің модулі

- айналудың бұрыштық жылдамдығы:

рад/с
Бұрғы тізбектегі кернеу :

МПа

Тиіп өтетін кернеу:

МПа
Иілудегі кернеу:

МПа
мұнда б – диаметрі dм бар жерінде бұрғы
б=
Сомалық кернеу:

МПа
/ /-осьтік кернеудің абсолюттік шамасы.

Беріктік қоры

І және ІІ тілімдердегі беріктіктің қорлары:

Құлыпты қысылулары бар бұрғы құбырларда:

m=
мұнда - бойдан деформация долғанда бұрғы
ІІ тілімдегі беріктік қоры.

Муфта- құлыпты қосылулары бар құбырларға иілу кернеуінің беріктік
m= МПа
мұнд -бұрғы құбырлар материалының төзімділік шегі .Осы
m МПа
мұнда бұралғанда бұрғы құбырлар затының
ІІ тілімдегі берктік қорларының қорытындысы:

m= МПа
4.6.4 Мұнараның биіктігі мен жүк көтергіштігін анықтау.

Мұнаралық биіктігі ұңғының тереңдігімен байланысты болады. Ұңғы тереңдеген сайын
4.5-кесте Бағана ұзындықтары

Ұңғ.

тереңдігі,м 50м-ге дейін 50-100 100-300 300-500 500-800 800-1200 1200-2000
Бағананың ұзын,м

3,45

6

9

12

15

18

24

28

34-38

Бұрғы мұнарасының үйлесімді биіктігін мына формуламен анықтайды

H = kZ м
мұнда k-снарядтың тым артық көтеріліп кетпеуін ескеретін
Z-бағананың ұзындығы, м.

Н=1,3 х 18,5 =23,4 м

УКБ-7П бұрғы қондырғысының БМТ-7 мұнарасының биіктігі паспорт бойынша 26м.
Жүк көтергіштігін анықтау

Алдымен ілмекті салмақты санаймыз.

Qі=k qZ(1- ) даН
мұнда k-құбырдың үйкелуін ескеретін коэффициенті (k=1,5 ( 2,0)
-құбырлардың салмағы жоғарылауды ескеретін коэффициенті;

=1,05-нипельді тәсілмен жалғастырғанда;

= 1,1- муорто-құлыпты тәсілмен жалғстырғанда;

q=1литр құбырдың салмағы; даН

Z-ұңғының тереңдігі, м;

-жуу сұйықтың сыбағалы салмағы, г/см3

-бұағы құбырлардың материалының сыбағалы салмағы, г/см3;

Qі=1,25х1,06х6,05х 900(1- =6230,3 даН

Осыдан кейін жылжымалы таль блогындағы арқан ішегін салып анықтаймыз:

m=
мұнда pл - лебедканың жүк көтергіштігі, даН;

pл – станоктың сипаттамасынан алынады)

Qі – ілмектегі салмақ, даН;

т – таль жүйесінің пайдалы коэффициенті;

( т –0,87(0,97)

m=

m=2

Осыдан кейін кранблок рамасына келетін салмақты санаймыз (жүк көтергішін).
Тік арқанмен көтерсек жүк көтергіш күшті мына формула арқылы
Q =2 Qі даН
Ассиметриялық таль схемасы болса:

Q = Qі*(1+ ) даН
Симметриялық таль схемасында:

Q = Qі*(1+ ) даН
Сонымен симметриялық таль схемасын қолданғанда:

Q= 6230?3 (1+ даН.

УКБ-7П-1200/2000 қондырғысының паспорттық жүк көтергіштігі 12500 даН. Саналған
4.7 Апаттарды ескерту және жою

4.7.1 Апаттардың алдын-алу шаралары және оларды жою үшін қолданатын
Аппараттарды жою үшін өте көп уақыт және қаржы жұмсалады.
-бұрғы ұсталармен жұмыскерлердің кәсіптігін көтеріп тұру;

-бұрғы қондырғыларды бақылау- өлшеу құралдармен жабдықтау;

-ұңғылардың геологиялық тіліміне сәйкес жуу сұйықтықты қолдану;

-ұңғыны ең үлкен техникалық жылдамдықпен өту;

-жұмыстың тоқтап қалуын жою;

-барлық көп еңбек сіңіруді керек қылатын жұмыстарды
-бұрғылау персоналдық жауапкершілігін көтеру.

Ұңғылардағы апаттар жабдықтарда болатын тіпті майда ақаулықтардан болуы мүмкін.
Одан басқа жабдықтардың жұмыс беттерін мерзімімен жаратып майлау жұмыстарының
Колонкалық бұрғылау тәсілінде қолданатын апаттық аспаптардың кешеніне ұстағыш колонкалық,
Колонкалық және шегендеуші құбырларды ұңғымадан шығара алмағанда оларды гидравликалық
Барлама бұрғылауда жиі болатын апаттардың түрлері:

- аспаптың қысылуы;

бұрғы және шегендеуші құбырлардың үзілуі;

коронккалардың пісірілуі;

ұңғы майда заттардың құлауы.

Аспап қысылып қалғанда, біріншіден жуу сұйықтың циркуляциясян қайта құру
Колонка пісіріліп қалғанда – тайыз тереңдікте және ұңғының түбі
4.7.2 Апаттарды ескерту және олардың жұмсалатын уақытын
Алмаспен бұрғылауда бұрғы құбырларды тозудан сақтайтын ең оңай бағасы
Жыныс талқандайтын аспаптардың үзілуін ескерту үшін келесі шараларды жасау
Коронканы кернжұлғышпен колонкалық құбырға тығыз бұрау керек. Снарядты, аспап
Алмаспен бұрғылауында түптен жоғары оқпанды алдын-ала кеңейту керек, себебі
Бұрғы процесінде ұңғыны мезгілімен қатты қорытындылардан, шламнан жыныстардан тазартып
Әрбір бұрғы қондырғының құрамына апаттық аспаптар комплексті болуы керек.
5 Қажетті жабдықтың спецификациясы

5.1-кесте

қ/с Атаулары Өлшем бірлігі Саны

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20 УКБ– 1200/2000

СКБ-7 бұрғылау станогы

НБ-320/63 бұрғылау сорабы

БМТ 7П бұрғылау мұнарасы

Бұрғылау ғимараты

(108 шегендеу құбырлары

( 73 шегендеу құбырлары

Құбырларды байланыстыратын

ниппельдер ( 73

( 50 Бұрғылау құбырлары

( 112мм шарошкалы қашаулар

( 93мм шарошкалы қашаулар

СКК-59 снарядының жинағы

Алмастық коронкалар

(112 шегендеу құбырларының хомуттары

(73 шегендеу құбырлары

Л-5 шығыры

ТР-2-12,5 құбыр ұстағышы

Кеңейткіштер

”Курс 613 “ бақылау аппаратурасы

Апатты аспаптар жинағы;

таңбалаушылар

қоңыраулар

гидравликалық құбыр ұстағыш

матрица секторларын ұстағыш

керндік жәшіктер

слесарлық аспапты таңдау дана

дана

дана

дана

дана

дана

дана

дана

дана

дана

дана

дана

дана

дана

дана

дана

дана

дана

дана

дана

дана

дана

дана

дана

дана

дана 1

1

1

1

1

9

112

19

112

1

15

1

55

1

1

1

1

5

1

3

3

3

3

3

167

1

6 Қосымша және көмекші цехтарды жабдықтау жобасы.

6.1 Механикалық шеберханалар.

Механикалық шеберханалардың негізгі атқаратын міндеті геологиялық бөлімдердің қажетін қанағаттандырады.
Механикалық шеберханалар барлық қажетті құрал-саймандармен толық қамтамасыз етілген, және
Жөндеудің нормативтері.

Жөндеуге негізгі жөндеулер арасындағы цикл. Жөндеулер арасындағы мезгіл және
Период – бұл әртүрлі жөндеудің арасындағы мезгіл.

У-М-У-М-У-М-С-У-М-У-М-У-М-У-К.

11.00 сағаттан кейін капиталдық жұмыстар жүргізіледі.

мұнда У – техникалық қару;

М – кіші жөндеу;

С – орта жөндеу;

К – капиталды жөндеу.

6.1-кесте Жөндеу мезгілі.

Жабдықтар аты Интервалдық сандар Айлар Жөндеу түрлері

қаңтар Ақпан Тамыз Көкек Мамыр Маусым Шілде

Орта Кіші Жабд-ң жөндеу уақыты

СКБ-7 1

2 м

- -

м м

- -

- -

м с

-

-

- 1

- 2

1 10

6

НБ-320/63 1

2 м

- -

м м

- -

- -

м с

-

-

- 1

- 2

2 10

6

РТ-1200 1

2 м

м м

с мс

м м

м м

м к

м

1

- 1

1 5

5

Вахтаға геологиялық персоналды Газ-в 6 машинамен жеткізеді
(( категориялық жолмен, жолсыз-35 км.

Бұрғылау жұмыстары учаскелерде 3 сменамен жүргізіледі.

Ішетін және техникалық сумен Шалқия мекен жайынан жабдықтауды жүргізеді,
Жиналған сынауларды және бұрғылау ерітіндісін дайындауға саздарды, құрылыс заттарды
Бұрғылау жабдықтардын жөндеу.

Бұрғылау жабдықтардың жұмыс жасайтын мерзімін ұзату үшін, оған уақытымен
Жабдықтардың әрбір түріне қажетті жөндеулердің санын келесі формуладан табады
Е( ,
мұнда Q - жөндеуде тұрған жабдықтардың орта саны;

Кн - жабдықтарды пайдалану саны;

Ф - жабдықтар бірлігінің жұмыс уақытының жалпы

фонды;
L – жөндеулер аралығындағы циклде және өтеуші

жөндеулердің саны;

К-жөндеулер аралығындағы циклдың ұзақтығы, маш/сағ.

Е=1

Е=1; Ек=0,79(1; және Ет=1*3=3;

Сорапқа – НБЗ – 320/63

Е=

Ек=0,69(1; және Ет=4*0,69=2,76(3;

Жұмыстардың ұйымдастырылуы.

Бұрғы қондырғысына бригада қызмет жасайды, оның құрамына 4 қызметкер
6.2-кесте. Бұрғы бригадалардың жұмыс графигі.

Смена Жұмыс уақыты

8-20 20-8 8-20 20-8 8-20 20-8 8-20 20-8 8-20
(

((

(((

(V

6.2.1 Сумен қамтамасыз ету

Жобаланған ауданда сумен қамтамасыз ету айтарлықтай мәз емес. Ауызсу
6.2.2 Транспорт

"Шалқия" кен орны Жаңақорған станциясынан 20 км қашықтықта орналасқан.
Ал кен орнынан 165 км қашықтықтағы Кентау қаласы асфальтті
Кен орынға жеткізілетін барлық жүктер автокөлікпен жеткізіледі.

6.2.3 Байланыс

Жобаланған кен орнында оперативтік байланысты қамтамасыз ету және техникалық