Фирманың өсу стратегиясы курстық жұмыс
МАЗМҰНЫ - www.topreferat.com.kz
КІРІСПЕ 3
1 ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ НАРЫҚТЫҚ ЭКОНОМИКАҒА ӨТУ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ.
1.1 Фирма стратегиясының теориясы және оның шаруашылық жүргізудегі негізгі ережесі. 5
1.2 Фирма ішілік жоспарлау. 10
ФИРМА ТАБЫСЫ ЖӘНЕ ОНЫ БӨЛУ. ФИРМА ПАЙДАСЫН КӨБЕЙТУ ЖӘНЕ ШЫҒЫНДАР МӘСЕЛЕСІ.
2.1 Фирма табысы және оны бөлу. 12
2.2 Фирма пайдасын көбейту және шығындар мәселесі. 14
3. ШАҒЫН КӘСІПКЕРЛІК – ҰЛТТЫҚ ЭКОНОМИКАНЫ ДАМЫТУДЫҢ МАҢЫЗДЫ ШАРТЫ. 17
ҚОРЫТЫНДЫ 19
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР 22
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Жұмыс көлемі: 21 бет
Пәні: Менеджмент
-----------------------------------------------------------------------------------
КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ
1 ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ НАРЫҚТЫҚ ЭКОНОМИКАҒА ӨТУ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ.
1.1 Фирма стратегиясының теориясы және оның шаруашылық жүргізудегі
1.2 Фирма ішілік жоспарлау.
ФИРМА ТАБЫСЫ ЖӘНЕ ОНЫ БӨЛУ. ФИРМА ПАЙДАСЫН КӨБЕЙТУ
2.1 Фирма табысы және оны бөлу.
2.2 Фирма пайдасын көбейту және шығындар мәселесі.
3. ШАҒЫН КӘСІПКЕРЛІК – ҰЛТТЫҚ ЭКОНОМИКАНЫ ДАМЫТУДЫҢ МАҢЫЗДЫ
ҚОРЫТЫНДЫ
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
КІРІСПЕ
Кәсіпкерлік дегеніміз — адамдар мен олар құрган бір-лестіктердің
Кәсіпкер қабылданған заңға қайшы келмейтін қызметтің қандай да
Қазақстан Республикасында кәсіпкерлік қызметтің субъектілері мыналар бола алады:
• Қазақстанның азаматтары;
• шетел мемлекетінің азаматтары;
• адамдардың бірігуі (кәсіпкерлер ұжымы). Кәсіпкердің
Құқығы, міндеті, жауапкершілігі және кәсіпкерлердің кепілдіктері ұлттық заңдармен
• кәсіпкерлік қызметпен
• барлық субьектідердің рыноктағы
• меншік түрлеріне және
• кәсіпкерлердің мүліктерінен заңсыз айыруды қорғау;
• кәсіпкерлік саласындағы
• нарықтық монополия жағдайында
Микроэкономика бойынша теоретикалық және практикалық экономикалық әдебиеттің көп
"Фирма" - көп профилді өндіріс. Мысалы, Италия фирмасы
Фирма экономикасы курсының мазмұны мен мәні туралы көзқарастардың
Жекелеген авторлардың айтуынша, оның теориясы мен практикасының одан
Осының бәрі оны зерттеу нәтижесінің айкын шекарасынын жоқ
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ НАРЫҚТЫҚ ЭКОНОМИКАҒА ӨТУ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ.
1.1 Фирма стратегиясының теориясы және оның шаруашылық жүргізудегі
Фирма үшін жоспарлау қызметінің жоғарғы сатысы болып табылады
Жоспарлау екі бөліктен құралады: стратегиялық жоспарлау және маркетингтік
Бақылау – маркетингтік стратегияның жоспарларын және тиісті түзету
Жоспарды жүзеге асыруды маркетингтік қызмет басқарады. 1 –
1-ші сурет. Маркетингтік жоспарлау, ұйымдастыру және бақылау жүйесінің
ЖОСПАРЛАУ
Cтратегиялық жоспарлау. Көптеген фирмалар ресми түрде жоспар жасамай–ақ
Ал формальды жоспарлаудың пайдасы мол. Мелвилл Бранч оның
Жоспар құру басшыларды келешекті ойлануға ынталандырады.
Ол фирманың іске асыратын шараларын дәлме – дәл
Фирма қызметінің көрсеткіштерін кейіннен бақылау үшін белгілеп алуды
Фирманың өз міндеттері мен саяси көзқарастарын айқындап алуға
Ол фирманы кездейсоқ өзгерістерге дайындайды.
Барлық лауазымды қызметкерлер міндеттерінің өзара байланысын айқын көрсетеді.
Стратегиялық жоспарлау фирманың мақсатын, мүмкіндіктерін және маркетинг саласындағы
2- сурет
Стратегиялық жоспарлаудың кезеңдері
Фирманың бағдарламасы. Ұйым қоршаған орта шеңберінде көздегеніне жету
Жан–жақты зерттеуден өткен бағдарламалық мәлімдеме фирма қызметкерлеріне ашылатын
Бағдарламалық мәлімдемеде фирма қызметінің саласы (немесе салалары) анық
Фирманың мақсаттары мен міндеттері. Фирманың бағдарламасында басшылардың әрбір
Пайданы қолда бар тауардың өтімділігін өсіру, күнделікті шығынды
Осы маркетингтік міндеттерді шешу үшін маркетингтің тиісті стратегиясын
Әрбір маркетингтік стратегияны егжей–тегжейлі жазып шығу қажет. Мысалы,
Шаруашылық қоржынын толтыру жоспары. Стратегиялық жоспарлаудың негізгі құралы
Мұндай талдау табысты және табысы аз өндірістерді айқындап,
Фирманың өсу стратегиясы. Өндіріске баға берумен қоса алғанда,
Өсу стратегиясын үш деңгейде жүргізілген талдау негізінде әзірлеуге
Бірінші деңгейде қызметінің бүгінгі ауқымындағы мүмкіндіктерін анықтайды (қарқынды
Екінші деңгейде саладағы маркетингтік жүйенің өзге элементтерімен бірігу
Үшінші деңгейде саладан тыс мүмкіндіктерді анықтайды (диверсификациялық өсу
Үш бағыттың әрқайсысы бойынша өсу мүмкіндіктері 1 кестеде
Өсу мүмкіндіктерінің негізгі бағыттары.
Қарқынды өсу Интеграциялық өсу Диверсификациялық өсу
Нарыққа терең ену Кері интеграция Концентрлік диверсификация
Нарық шеңберін кеңейту Прогрессивті интеграция Көлденең диверсификация
Тауарды жетілдіру Көлденең интеграция Конгломерат диверсификация
Қарқынды өсу. Фирма бүгінгі тауары мен нарықтарына тән
Нарыққа терең ену – фирманың анағұрлым агрессивті маркетинг
Нарық шеңберін кеңейту – фирманың бүгінгі тауарларын жаңа
Тауарды жетілдіру–қазіргі нарықтарға арналған жаңа немесе жетілдірілген тауарларды
Интерграциялық өсу. Интеграциялық өсу – қызмет саласының негізгі
Регрессивтік (кері) интерграция–фирманың өз жеткізушілерін қатаң бақылауға немесе
Прогрессивтік (озық) интеграция–фирманың бөлу жүйесін неғұрлым толық басып
Көлденең интеграция – фирманың бәсекелесуші бірқатар кәсіпорындарды неғұрлым
Диверсификациялық өсу. Егер салалар фирмаға одан әрі дамуына
Концентрлік диверсификация–фирманың бүгінгі тауар номенклатурасын техника және маркетинг
Көлденең диверсификация–ассортиментті бүгінгі таңда шығарылып жатқан бұйымдарға мүлдем
ХІХ-ғасырдың басында француз экономисті Жап Батист Сэй (1767-1832
Фирманын стратегиялық мақсаты сатуда бағаларды және өндіріс шығындарын
Осы дәуір, еркін бесеке дәуірі теориялық экономикаға баға
Осы бойынша америка ғалымы, экономист, америка жоғары оку
Қазіргі жетілмеген бағалық емес бәсеке жағдайында өңдірістің шығындарын
Әлемдік қауымдастықтың қазіргі экономикасы өтпелі экономика ретінде сипатталады
Ақпараттық дәуірде тұтынушылардың мұқтаждықтары мен сұраныстары көп қырлы
Фирма, егер ол нарықта үлгеруге ұмтылса, мына ережені
Жалпы кабылданғандай, фирма басшысы білімді және жан-жақты болса
Макроэкономика саласындағы мамандардың бағалануына кез-келген фирма үшін кез-келген
Біріншідеп, үлкен икемділігі өнім ассортиментін тез өзгерту және
Екіншіден, фирма жаңа технология мен өндірісті ұйымдастырудың жаңа
Үшіншіден, фирмаға өзінің өнімінің сапасын және сатудан кейінгі
1.2 Фирма ішілік жоспарлау.
Жалпы экономикалық теория фирма ішілік жоспарлаудың мәніне, міндеттеріне,
Сондықтан оның жүзеге асуының жалпы қабылданған негізгі элементтеріне
Жоспорлау - белгілі бір болашақта фирманның мақсаттарын анықтау,
Оның негізгі элементтері қатарына мына элементтер кіреді:
- болжам жасау, мемлекеттік денгейде жасалған ұлттық экономиканың
- жалпы міндеттерді қалыптастыру, бұл фирманың даму болжамдарының
- фирманың әрбір бөлімшесімен жоспарды нақты
- фирмалар бөлімшесінің арасында ресурстарды бөлу фирманың ақшалай
- осының негізінде фирманың әрбір бөлімшесінің функциялары, оларды
- аяқтаушы кезек - фирманың төменгі буындарына қабылданған
Фирма ішін жоспарлауды ұйымдастыру бойынша екі теоретикалық көз
- жоғарыдан төменге жоспарлау. Осы схема бойынша жұмыс
- төменнен жоғарыға қарай жоспарлау.
ФИРМА ТАБЫСЫ ЖӘНЕ ОНЫ БӨЛУ. ФИРМА ПАЙДАСЫН КӨБЕЙТУ
2.1 Фирма табысы және оны бөлу.
Батыстың экономикалық теория мектептерінде кәсіпорын (фирма) табыстарын талдағанда
жалпы (жиынтық) табыс, өзінің өнімін өткеруден алынған;
орташа табыс, өткерілген өнім бірлігіне есептелінген;
шектелген табыс, қосымша өнімді сату арқылы жалпы табыстың
Қазақстан Республикасында аралас әлеуметтік–бағытталған нарықтық экономика жағдайында бұрынғы
Ұжымдық пен жеке кәсіпорындағы пайда меншіктерге жатады және
Кәсіпорын (фирма) шығындары өнімнің өзіндік құны түрінде болып
Өз өнімінің құны мен шығындар (өзіндік құн) арасындағы
Жіберілу мөлшері бекітілген заңдылықтар нормасымен негізі және қосымша
Енді мемлекеттік шаруашылық есептегі – мысалында пайданың бөлінуін
2 кесте.
Өткерілу көлемі
Материалдық шығындар Жалпы өнім
Еңбек ақы Пайда
Кәсіпорын шығындары
(өзіндік құн)
Таза табыс
Шаруашылық есептің екінші моделі біркелкі ақы төлеу қоры
3 кесте.
Табыс
салығы Қосалғы
салынған
құнға
салық
(ҚҚС) Жер
қойнауын
пайдалатындарға
салық Несие
үшін
пайыз
Экономикалық
ынталандыр қоры
Резервтік
Өндірісті
дамыту Әлеуметтік мәдени шаралар Матер иалдық сыйақы (сақтық
Шаруашылық есептің бірінші моделінде шаруашылық есеп табысы қалыптасады
Еңбек
ақы қоры
қоры Еңбек
ақы қоры
Коммерциялық шаруашылық есепке көшкен мемлекеттік емес кәсіпорындарда (фирмаларда)
Мысалы, коммерциялық есептеу жағдайында тарифтік ставка мен тарифтік
Кәсіпорынның (фирманың) рентабельділігі – бұл жұмыстың тиімділігі. Өндіріс
пайда (жалпы)
Р1 =
Өндіріс қорлары мен айналмалы қаржының құны
Өнім рентабельділігі пайда мөлшерінің өткерілген өнім өзіндік құнының
Пайда (өткерілгеннен түскен)
Р2 =
2.2 Фирманың пайдасын көбейту және шығындар мәселесі.
Фирманың шаруашылық қызмет процесінде өндірістік тұрақты шығындар құрылымында
Қоғамдық ұйымдар-өнімді енгізу мен өндірістен болатын тұрақты шығындардың
Неғұрлым шаруашылық қызметінің тоқтау уақыты ұзайған сайын бұл
Старттық шығындар-өндірісті қайта қосумен жөне өнімді өткізумен байланысты
Старттық шығындар-өндіріс пен өткізу кемемдері өзгермегенде өзгермейтін болуы
Осылайша, "тұрақты шығындар" түсінігі-салыстырмалы, өндіріс пен өткізілу өзгеруінің
Фирманың шаруашылық қызмет процесінде өзгермелі шығындар өндіріс көлемі
Фирманың өндіріс пен өнім өткеруінің өзгеруіне байланысты өзгермелі
Пропорционалды өзгермелі шығындар-өндіріс пен өнім өткеру пропорциясына қатысты
Прогрессивті шығыңдар-өндіріс пен өнім өткеруге қарағанда көп деңгейде
Дегрессивті шығындар-өндіріс пен өнім өткерілуіне карағанда салыстырмалы түрде
Өзгермелі шығындар өндіріс пен өнім өткерілу көлемдері өсуі
Бірақ та, белгілі бір сәтте, шаруашылық қызмет тиімділікке
Фирманың шаруашылық кызметінің тиімділігі туралы шығындар кұрылымының басқа
Егер А және В екі фирмалардың жалпы шығындары
А
өзгермелі шығындар
тұрақты шығындар
жалпы шығындар
Осыдан олардың құрылымы өзгеше деп қорытынды жасауға
А фирмасында еңбекті төлеуге көп шығындардың болуы, осы
Өңдіріс шығындары құрылымы қазіргі жағдайда айтарлықтай өзгерді. Жаңа
Пайданы көбейтуде мынандай теориялар мен моделдер болады.
Пайданы көбейтудің дәстүрлі моделі. Дәстүрлі модель мына әдістерге
-статистикалық әдіс, өңдіріс пен өткізудің бұрынғы көлемдері кезінде
-экспериментті әдіс, өңімнің көруге арналған партиясының өндірісі мен
-эксперттік баға әдісі, өндіріс пен откеру көлемдерінің және
Менеджерлік теория және пайданы ұлғайту моделі.
Осы теорияға келіссек нарықтың түскен жағдайында қатаң бәсекелестін
Практика көрсеткендей, осында осы немесе басқа фирманың сайланған
Сайланған басшылар өздерін жұмыста уақытша сезініп, пайданы ұлғайтуды
Ірі фирмалардың контракты бойынша сайланған басшылары, сайланған басшылар
Маржиналды теория және пайданы көбейтудің моделі.
Осы теория шекті табыс және шекті шығындар тепе-тендігінде
Шекті табыс - фирманың қосымша өндірілген өнімнің әр
Шекті шығындар - әрбір қосымша өнімнің бірлігінің өндірісімен
Шекті табыс - шекті шығындар жағдайы фирма жұмысы
Осымен қатар осында мыналарды есепке алу керек:
- жетілген бәсеке жағдайында жұмыс істейтін фирмалар тек
- жетілмеген бәсеке жағдайында фирмалар екі параметрлерге –
3. ШАҒЫН КӘСІПКЕРЛІК - ҰЛТТЫҚ ЭКОНОМИКАНЫҢ ДАМЫТУДЫҢ МАҢЫЗДЫ
Кәсіпкерлік, жоғарыда айтылғандай, кәсіпорынның экономикалық дамуының маңызды факторы.
Шағын кәсіпорынның ел экономикасындағы рөлі аса үлкен. Біздің
2000 жылдың 1 қаңтарындағы мәлімет бойынша республикадағы 372
Шағын бизнес өкілдері 2000 жыл ішінде 532,6 млрд.
Қазақстан Республикасы Президентінің 2001 жылгы 7 мамырдағы Жарлығымен
Бағдарламаның міндеттері оның мақсатымен айқындалған және олар мыналар:
• халықтың жұмыспен қамтылуын қамтамасыз ету;
• қоғамдық бірлестіктердің шағын
• шағын кәсіпкерліктін өндірістік
• шағын кәсіпкерлікті
Шағын кәсіпорындардың ең басты маңыздылығы—бұл әлеуметтік аспектілігінде. Өзінің
Сонымен, жоғарыда баяндалғандай экономиканың жаңа жағдайындағы рынокқа өтуінде
Қазақстан Республикасында шағын кәсіпкерлікті реттейтін негізгі заңдық актілер
• ҚР
• «Шағын
• «Жеке
• «Жұмыстардың
• «Шағын
• «Адамдар мен
• «КР
• «ҚР
• «Шағын кәсіпкерлік
• «Шағын
ҚОРЫТЫНДЫ
Шағын және орта бизнестің ортақ әрі жалпылама анықтамасының
Мысалы, жалпы елімізде және оның жекелеген аймақтары мен
Бизнесті ұйымдастырудың кеңінен таралған түрі ретінде біріккен кәсіпорындарды
Сондықтан кәсіпкерлік қызметпен айналысатын кез келген кәсіпорынның табысқа
Сол себептен кәсіпкерлік қызмет субъектілері жұмысқа кіріспестен бұрын
Сонымен, шағын және орта кәсіпкерлікті мемлекеттік қолдау кезінде
Фирманың стратегиясын жүзеге асыру–ең шешуші кезең болып табылады.
Стратегияның орындалмай қалу себептері:
Стратегия дұрыс таңдап ойламаған болуы мүмкін.
Фирма стратегияны орындау үшін, өзінің мүмкіндіктерін толық пайдалана
Сыртқы ортада көптеген өзгерістер болуы мүмкін.
Фирма стратегиясын орындау үшін, өз қызметінде мынадай шарттар
Фирманың мақсаты, стратегиясы және жоспары сол фирманың барлық
Стратегияны орындауға қажетті қорлар уақытылы жеткізіліп тұруы керек.
Стратегиялық орындалуы мынадай ретпен жүзеге асырылады:
Белгіленген мақсаттар таңдап алынған стратегиялар фирма қызметкрлеріне түсіндіріледі.
Басшылық фирманың барлық ішкі звеноларына баяндайды және бұл
Басшылық фирманың ұйымдастырушылық құрылымы жөнінде шешім қабылдайды. Қабылданған
Стратегияны орындаудың жоспарын өзгерту қажет пе, жоқ па.
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
1.Фирма табиғаты: тууы, эволюциясы және дамуы.- Алматы, 1998.
2.Мырзалиев Б.С. және бас. Экономикалық теория.-Түркістан, 2006.
3.Мейрбеков А.Қ., Әлімбетов Қ.Ә. Кәсіпорын экономикасы.-Алматы, 2003.
4.Бусыгин А.В. Предпринимательство.-М., 2000.
5.Малые предприятия в Казахстане.-Алматы, 1999.
6.Предпринимательство.-М., 1999.
7.Экономика предприятия.-М., 2000.
8.Экономический анализ.-М., 2000.
8.Сәбден О. ХХІ ғасырға қандай экономикамен кіреміз.-Алматы, 1997.
9. Есімжанова С.Р. Маркетинг.Оқу құралы. Алматы
10. Ассель Г. Маркетинг: принципы и стратегия: Учебник
11. Багиев Г.Л. и др. Маркетинг: Учебник для
12. Голубков Е. П. Маркетинговые исследования: теория, методология
13. Голубков Е. П. Основы маркетинга. - М.:
14. Ілиясов Д.Қ. Маркетинг: теориясы мен практикасы: Оқу
15. Котлер Ф. Маркетинг негіздері.
16. Ламбен Жан-Жак. Стратегический маркетинг. Европейская перспектива /
17. Маркетинг: Учебник / Под ред. Э.А. Уткина.
18. Нысанбаев С.Н, Садыханова Г.А., Маркетинг негіздері, А.:
19.Фатхудинов Р.А. Стратегический маркетинг: Учебник. - М.: ЗАО
20.Мамыров Н.К. Маркетинг. Алматы, Экономика, 1999
3
Жоспарлау, стратегиялық жоспарларды әзірлеу
Маркетинтік жоспарларын әзірлеу
Іске асыру
Бақылау
нәтижесін өңдеу
Нәтижені талдау
әрекеттері
Түзетуді жүзеге асыру
Фирманың бағдарламасы
Фирманың міндеті мен мақсаты
Шаруашылық қоржынын толтыру жоспары
Фирманың өсу стратегиясы
