Бәсеке курстық жұмыс
Жоспар - www.topreferat.com.kz
КIРIСПЕ
I БӘСЕКЕ – РЫНОКТЫҚ ЭКОНОМИКАНЫҢ НЕГIЗГI ЭЛЕМЕНТI
РЕТIНДЕ
Бәсекенің экономикалық мәні мен қызметтері
Бәсекенiң экономикалық табиғаты қағидалары
II ШАРУАШЫЛЫҚ САЛАДАҒЫ ЖЕТІЛГЕН ЖӘНЕ ЖЕТІЛМЕГЕН БӘСЕКЕЛІК ЖАҒДАЙЛАР
1.1 Жетiлген бәсеке рыногы, қызмет ету механизмі
2.2 Жетiлмеген бәсеке рыногы және оның формалары
III ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДА БӘСЕКЕЛIК ОРТАНЫҢ ДАМУЫ ЖӘНЕ ОНЫҢ ҰЛТТЫҚ ЭКОНОМИКА ҮШІН МАҢЫЗЫ
3.1 Қазақстан экономикасында бәсекенiң қалыптасуы мен дамуы
3.2 Елiмiзде бәсекенi қолдау мен монополияға қарсы саясат
ҚОРЫТЫНДЫ
ҚОЛДАНЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Жұмыс көлемі: 41 бет
Пәні: Менеджмент
-----------------------------------------------------------------------------------
КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ
ЖОСПАР
КIРIСПЕ
I БӘСЕКЕ – РЫНОКТЫҚ ЭКОНОМИКАНЫҢ НЕГIЗГI ЭЛЕМЕНТI
РЕТIНДЕ
Бәсекенің экономикалық мәні мен қызметтері
Бәсекенiң экономикалық табиғаты қағидалары
II ШАРУАШЫЛЫҚ САЛАДАҒЫ ЖЕТІЛГЕН ЖӘНЕ ЖЕТІЛМЕГЕН БӘСЕКЕЛІК ЖАҒДАЙЛАР
1.1 Жетiлген бәсеке рыногы, қызмет ету механизмі
2.2 Жетiлмеген бәсеке рыногы және оның формалары
III ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДА БӘСЕКЕЛIК ОРТАНЫҢ ДАМУЫ ЖӘНЕ ОНЫҢ
3.1 Қазақстан экономикасында бәсекенiң қалыптасуы мен дамуы
3.2 Елiмiзде бәсекенi қолдау мен монополияға қарсы саясат
ҚОРЫТЫНДЫ
ҚОЛДАНЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
КIРIСПЕ
Әлемдiк тәжiрибе дәлелдегендей экономиканың шикiзат бағыттылығы елдiң тиiмдi
Бәсеке жалпы экономикалық құндылықтар мен жетiстiктердi дамытудың негiзгi
Осылайша әрбiр кәсiпкердiң бәсекеқабiлетi жоғары болуының нәтижесiнде әлемдiк
Бәсеке қоғамға экономикалық еркiндiктi, тиiмдiлiктi, дамудың тұрақтылығын, экономикалық
Сондықтан мен экономикалық теория пәнiнен курстық жұмысымның тақырыбын
Қазiргi кезде нақты рыноктық қатынастар орнап, бағаны белгiлейтiн
Рынок құрылымы фирмалардың саладағы санына, фирманың көлемiне, тауар
Экономикамыздың нарықтық қатынастарға өтуiне байланысты бәсеке түралы көп
Менiң бұл курстық жұмысты орындаудағы мақсатым ұлттық экономиканың
Бәсекенiң мәнi мен түрлерi, оның экономикадағы орны;
Рынок құрылымына байланысты бәсекенiң ерекшелiктерi;
Жетiлмеген бәсекенiң негiзгi формалары монополия мен олигополияның рынокта
Қазақстан Республикасындағы бәсекелiк ортаның қалыптасуы мен даму мәселелерiн
Өнеркәсiптiк саланың бәсеке қабiлетiн арттыру және индустриялы-инновациялы экономика
I БӘСЕКЕ – ШАРУАШЫЛЫҚ САЛАНЫҢ ҚЫЗМЕТ ЕТУІНІҢ НЕГІЗГІ
Бәсекенің экономикалық мәні мен қызметтері
Бәсеке жалпы экономикалық құндылықтар мен жетiстiктердi дамытудың негiзгi
Осылайша әрбiр кәсiпкердiң бәсекеқабiлетi жоғары болуының нәтижесiнде әлемдiк
Қазақстанның соңғы жылдардағы экономикалық өсуге қол жеткiзуiнiң өзi
Бәсеке қоғамға экономикалық еркiндiктi, тиiмдiлiктi, дамудың тұрақтылығын, экономикалық
Бәсеке дегенiмiз, бiр жағынан, iс-қимыл жасайтын салада ұнамды
Бәсекенi экономикалық процесс ретiнде шаруашылық жүргiзушi субъектiлердiң белгiлi
өндiрiс және еңбек ұжымдарының материалдық-заттық элементтерiн қалыптастыру;
өндiрiстi ұйымдастыру, оны шикiзатпен, материалдармен, жартылай фабрикаттармен жабдықтау
бәсекеқабiлеттiлiгi жоғары өнiм өндiру;
өнiмдi сату. Бұл үшiн оның саны анықталады, өткiзiлетiн
пайда есебiнен инвестициялық қор жасау және оны өндiрiстi
Өнiмнiң өмiр сүру циклi бәсекелiк күрес дәрежесiне елеулi
жаңа өнiмдi игерiп, өндiрiске енгiзiп орналастыру. Бұл арада
өндiрiстiң өсуi - өндiрiстiң масштабы өседi, сұраныс өседi,
кемелдену. Өндiрiс көлемi ең жоғары дәрежеге жетедi, сұраныс
ескiру. Бұл фазада сұраныс төменгi шегiне жетедi, өндiру
Рыноктық экономикада рыноктағы көптеген фирмалар мен кәсiпорындар бәсекелiк
тауардың сапасы туралы және оның сипаттамасы. Жасау әдiсi
бәсекелес туралы өтiрiк немесе қате мәлiметтер тарату;
бәсекелестiң тауарлық белгiсiн, оның фирмасының атын, маркировкасын заңсыз
тауардың сапасы туралы дұрыс түсiнiк бермейтiн жарнама жасау;
бәсекелестiң тауарын жамандап көрсететiн салыстырмалар қолдану;
келiсiм бойынша өздерi ған бiлуге тиiстi салаға жататын
Қазiргi заманда “жетiлген бәсеке” концепциясы болып, өндiрiстiң экономикалық
жеке тұтынуға пайдаланылатын тауарлар мен қызметтер рыногы;
өндiрiс факторларының рыногы.
Осы рыноктардың өзара байланысы техникалық заң түрiнде тұжырымдалған,
Бәсекенiң экономикалық табиғаты мен қағидалары
Бәсеке қоғамға экономикалық еркiндiктi, тиiмдiлiктi, дамудың тұрақтылығын, экономикалық
Бәсеке шаруашылық өмiрде басты рольде ойнайды. Ол экономикалық
Бәсеке экономикалық категория ретiнде объективтi және субъективтi маңызда
Бәсеке жалпы экономикалық құндылықтар мен жетiстiктердi дамытудың негiзгi
Осылайша әрбiр кәсiпкердiң бәсекеқабiлетi жоғары болуының нәтижесiнде әлемдiк
Қазақстанның соңғы жылдардағы экономикалық өсуге қол жеткiзуiнiң өзi
Бәсекенiң экономикадағы орнын оның негiзгi қағидалары арқылы да
Бәсекенiң негiзгi қағидалары:
рынокқа қатысушылар санының шектелмеушiлiгi, рынокқа кiрудiң және одан
материалды еңбек, қаржылық және басқа да ресурстардың мобильдiлiгi.
сұраныс пен ұсыныс туралы бәсекеге қатысушылардың толық ақпаратта
өнiмдердiң бiртектiлiгi, сапасының, қасиеттерiнiң ұқсас болып келуi. Ерекше
рыноктағы жекелеген қатысушылардың әсер теу мүмкiншiлiгiнiң болмауы, бағаның
Бәсеке өз кезегiнде салаiшiлiк, салааралық және халықаралық бәсеке
Салаiшiлiк бәсеке тауарлардың рыноктық бағасын қалыптастырады. Олардың iшiдегi
Салааралық бәсеке әр түрлi рынокта қызмет етушi шаруашылық
Халықаралық бәсеке әр түрлi елдер арасында орын алады.
Халықаралық бәсеке келесiдей сипатталады:
бiрнеше басты салаларды әлем бойынша өзiне қарату, ноу-хауды
көп аспектiлiк, әр түрлi рынок құрылымы мен механизмдерiне
рыноктың осы заманға сай жылдам дамуын қамтамасыз ету;
рыноктық бақталаста айқын басымдылық қасиеттерiнiң болуы;
Бәсекенiң толық қанды және тиiмдi дамуы экономика дамуына
Қоғамның өндiрiстiк тиiмдiлiгiнiң өсуi;
Рыноктық механизмнiң толық қанды қызмет етуi;
Өндiрiс факторларының қолданысын жақсарту;
Оптималды баға құру;
Тауарлардың және қызметтердiң әлемдiк стандарттарға өтуi;
Бизнестiң тиiмдiлiгi, басқашайтқанда ел iшiндегi кәсiпорындар iс-қимылының жаңашылдығы;
Инфрақұрылым немесе елдегi қолданып отырған технологиялардың, қатынас және
Инновацияларды енгiзу.
Бәсеке жаратылысының негiзi шектеулi ресурстарды неғұрлым тиiмдi қолданатын
Рыноктық экономикада рыноктағы көптеген фирмалар мен кәсiпорындар бәсекелiк
тауардың сапасы туралы және оның сипаттамасы. Жасау әдiсi
бәсекелес туралы өтiрiк немесе қате мәлiметтер тарату;
бәсекелестiң тауарлық белгiсiн, оның фирмасының атын, маркировкасын заңсыз
тауардың сапасы туралы дұрыс түсiнiк бермейтiн жарнама жасау;
бәсекелестiң тауарын жамандап көрсететiн салыстырмалар қолдану;
келiсiм бойынша өздерi ған бiлуге тиiстi салаға жататын
Экономикада рынокты, ондағы бәсекелестiк жағдайды анықтайтын, оны зерттейтiн,
II ШАРУАШЫЛЫҚ САЛАДАҒЫ ЖЕТІЛГЕН ЖӘНЕ ЖЕТІЛМЕГЕН БӘСЕКЕЛІК ЖАҒДАЙЛАР
2.1 Жетiлген бәсеке рыногы, қызмет ету механизмі
Рынок құрылымы фирмалардың саладағы санына, әрбiр фирманың көлемiне,
Жетiлген бәсеке қалыптасу үшiн ондаған фирмалар әрекет жасап,
Жетiлген бәсекеде жеке меншiкке және шаруашылықтың оңашалануына негiзделедi.
Жетiлген бәсекелес рыногы дегенiмiз -
Iрi фирманың жалпы нарықтық ұсыныстағы сату үлесi
Нарықта өнiм ұсынатын тәуелсiз сатушылар саны көп
Баға, технология, ықтимал пайда жөнiндегi ақпараттар белгiлi
Сатып алушылардың баға туралы информациясы толық болады. Егер
Сатып алушылар өзара баға туралы келiсiм жасаспайды және
Жаңа фирмалардың салаға кiруiне немесе одан шығуына
Осындай сатып алу-сату шарттарының орындалуы өндiрушiлер мен тұтынушылардың
Жетiлген бесекенiң экономикада артықшылықтары мен кемшiлiктерi болады:
Артықшылықтары:
Қоғамға қажет тауарларды өндiруде ресурстарды тиiмдi пайдалануға мүмкiндiктiң
Тез өзгерiп отыратын өндiрiс жағдайларына икемдi болып, оларға
Тауарлардың жаңа түрлерiн жасау саласына жаңа техника мен
өндiрушiлердi көптүрлi қажеттiлiктердi қанағаттандыруға, тауарлар мен қызметтердiң сапасын
Кемшiлiктерi:
ұдайы өндiрiлмейтiн ресурстарды (ормандар, табиғи жануарлар, жер, теңiз,
қоршаған ортаны қорғауда негативтiк бағытта болады;
ұжымдық пайдалануға бағытталған таулар мен қызметтер ( дамбалар,
фундаменталдық ғылымның, жалпы бiлiм беру жүйесiнiң, қалалық шаруашылықтың
еңбек, табыс, демалу құқықтарына кепiлдiк бермейдi;
әлеуметтiк әдiлетсiздiк пен қоғамның байлар мен кедейлерге бөлуiне
Бәсекелес фирма нарықтық бағаға әсер ете алмайды,
Р
Р0
D = MR
Q
Сурет- 2- Жетiлген бәсекелес фирманың сұраныс қисығы
Суреттен көрiп отырғанымыздай өндiрiлген өнiм тұрақты (Q)
Бәсекелес фирманың жалпы не ортақ табысы өндiрiс көлемiнен
Мұндағы: TR – жалпы түсiм;
р – баға;
Q - өнiм көлемi.
“Бәсекелесу” деген сөздiң өзi экономикалық пайданы бөлу және
Жетiлген бәсекелес нарығында тауарды сатушылар және сатып алушылар
Жетiлген бәсекелi жағдайда фирманың көлемi шамалы болғандықтан
Сондықтан қысқа және ұзақ мерзiмде кәсiпкер оңтайлы
Жалпы TR табыстан барлық экономикалық жұмсаған шығынды
П = ТR – ТС
Мұндағы, П – пайда;
ТR - жалпы табыс;
ТС – жалпы шығындар.
Қысқа мерзiмдi кезеңде бәсекелес фирманың құрал- жабдығы тұрақты
Орташа табыс – бұл шығаратын өнiм бiрлiгiне
AR = TR /Q
Шектiк табыс – ол шығаратын өнiмдi бiр бiрлiкке
MR= ΔTR/ΔQ
Бұл екi формуладағы: AR - орташа
TR - жалпы табыс;
Q - өнiм көлемi;
MR – шектiк табыс. /5,131 бет/.
Бәсекелес фирма үшiн р бағасы Q өндiрiс көлемiне
Бәсекелес фирманың бiрiншi әрекетi – пайданы мейлiнше арттыру.
Р > АСmin
Пайданы мейлiнше арттыру үшiн келесi жағдай орындалғанша:
MR ≥ МС немесе жетiлген бәсеке жағдайында
Мейлiнше көп пайда мынадай теңдiк орындалған жағдайда шығарылатын
Р = МС
Бұл шарт жетiлген бәсекелес фирма үшiн пайдасын ең
Баға МС
Р,АС
А
Р
АС
D
С
min
О
Сурет-3 – Жетiлген бәсекелес фирманың пайдасын мейлiнше
Яғни, бұл сурет бойынша талдау жасайтын болсақ,
2.2 Жетiлмеген бәсеке рыногы және оның формалары
Елiмiздiң рыноктық қатынасқа өтуi, ұлттық экономикада жаңа ұғымдар
Жетiлген бәсеке нарығы;
Монополия;
Монополиялық бәсеке;
Олигополия.
Кейiнгi аталған 2, 3 және 4 рынок құрылымдары
Рынок құрылымының негiзгi түрлерiн келесi суреттен көруге болады:
Жалғыз Бiрнеше
фирма
Сурет-1 – Рынок құрылымының төрт түрi
Жетiлген бәсекеге қарама-қарсы бәсеке түрi монополия болып табылады.
Мысалы, жетiлген бәсеке мен монополия нақты түрде
Сурет-4 – Монополиялық бәсекелелi рыноктың басқа рыноктардан ерекшелiктерi
Бiздiң өмiрiмiзде жетiлген бәсеке көбiнесе астық,
Ал монополияның толық қамтитын түрi ол сол
Мысалы, елiмiзде монополиялық көрiнiс халыққа қызмет көрсету
Берiлген тауарды өндiретiн тек бiр ғана жеке фирма
Егер нарықта жеке өндiрушiнiң монополиялық билiгi орнықса, онда
Бұл шектеулер төмендегiдей:
Iрi өндiрiстiң басымдылығының болуы;
Легальды тосқауылдардың рынокта жиi кездесуi ( шикiзат қорын,
Рынокта бәсекелесудiң әдiлетсiз жүргiзiлуi.
Iрi өндiрушiлердiң ұсақ өндiрушiлермен салыстырғанда өте көп артықшылықтары
Монополияны тек қана экономикалық шектеулер ғана емес, сонымен
Бәсекенi әдiлетсiз түрде жүргiзудiң негiзгi түрi демпинг
Монополист өзiнiң ерекше жағдайын пайдаланып, тауардың бағасын бәсекелес
Кейбiр жағдайда әлемдiк тұрғыдан бәсекенiң күшеюi ұлттық экономикада
Егер нарықта жеке өндiрушiнiң монополиялық билiгi орнықса, онда
Бiрақ монополиялы рыноктың жалпы қызмет етуiнiң негiзгi шарты
1) Өндiрiстiң басты ресурстарын жалғы фирманың иемденуi. Бұл
2) Iрi өндiрiстiң басымдығы болуы. Бiр фирманың сол
Мұндай жағдайда сол фирма рыноктағы монополист фирмаға айналады.
Суреттен көретiнiмiз, орташа шығындар қисығы терiс ылдилы көлбеулiк
3. Жеке өндiрушiге мемлекет тарапынан ерекше құқық беру.
Жетiлмеген бәсееке монополияда қысқа мерзiмдi жағдайда пайданы
МR = Р (1/Е +1) = МС
Бұдан пайданы мейлiнше көбейту шартын келесi түрде көрсетуге
Р (1/Е +1) = МС
Жалпы жағдайда сұраныстың икемдiлiк коэфициентi ЕШығындар
АС2
АС1 Орташа жиынтық
шығын (АС)
Q2
Сурет-5 – Монополист фирманың ауқымнан үнемдеуi
Суреттен көрiп отырғанымыздай, монополиялық нарық бағасы өндiрiс
Р = МС/ 1+1/Ер
Мұндағы, Р - монополиялық баға;
МС – шектi шығындар;
Ер – сұраныстың бағалық икемдiлiгi.
Ендi қысқа мерзiмдi кезеңде жетiлген бәсекелi фирманың шығындарын
FVC min ұл жағдайда фирма зиян шегедi және оның
Экономикамыздың нарықтық қатынастарға өтуiне байланысты бәсеке түралы көп
Баға (Р) MC
Р1
Рm В
P2 А
MR
Q1 Q max Q2
Сурет-6 – Монополистiң пайдасын барынша көбейту шарты
Рынок құрылымындағы жетiлген бәсеке мен таза монополия нарықтың
Нарықтың осы құрылымы нақты өмiрде жиi кездеседi. Мысалы,
Рынокта сатушылар өз тауарының бағасына әсер ететiн,
Бұл нарықта өндiрушiлер бәсекеге төтеп беру үшiн жарнама
Монополиялық бәсеке қалыптасуы үшiн ондаған фирмалар әрекет жасап,
Мұндағы тауарлар түрлерi көп, сапасы әр қалай, қызмет
тауардың орамы;
жарнаманың әсерi;
қызмет көрсетудiң көп түрлiлiгi;
жөндеуге кепiлдiк беру және жөндеу мерзiмiне қарай
Монополистiк бәсеке жағдайында рынокқа ену кедергiлерi онша үлкен
лицензия;
патент;
фирма және кәсiпорын белгiлерi;
сауда белгiсi.
Монополиялық бәсеке рыногы қызмет етуi үшiн төмендегiдей ерекшелiктерiмен
Нарықта тауарды сатушылар мен сатып алушылар саны өте
Өнiмдердiң дифференциясы. Әрбiр фирма өз өнiмдерiнiң бәсекелестерiнен азда
Еркiн рынокқа кiрiп-шығу. Яғни, монополиялық бәсеке рыногына кiруге
Нарықтағы өнiм көлемi, баға және басқа да жағдайлар
Ендi монополиялық бәсекенiң басқа да рынок құрылымындарынан айырмашылығы
Монополиялық бәсеке рыногының монополиялы рынокпен ұқсастығы жеке фирманың
Монополиялық бәсеке рыногыны жетiлген бәсекелi рынокқа ұқсастығы әрбiр
Жетiлген бәсекелi және монополиялық рынокта өндiрушi фирма
Ал олигополиялы бәсеке дегенiмiз тауардың көпшiлiгi
Олигополия кезiнде баға қалыптасу жетiлген бәсекеге ұқсайды.
Олигополиялы бәсеке нарығы төмендегiдей ерекшелiктерiмен сипатталады:
1. Нарықтағы көлемдi сату үлесi бар және
2. Жоғарыда айтылған фирмаларды, көбiнесе басым (лидер) фирмалар
3. Олигополиялық фирманың өндiрiс шешiмдерi тек қана
Олигополиялық фирмалар тауардың бағасы мен өнiм шығару
Олигополияның бiрнеше моделi бар. Оларға:
Курно дуаполиясы;
Қарама – қарсы мақсаттары бар екi жақтың
Нарықта үстемдiк жүргiзiп тұрған фирманың моделi және
Баға белгiлеу мен өнiм көлемiн анықтауда олигополия нарығы
III ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДА БӘСЕКЕЛIК ОРТАНЫҢ ДАМУЫ
3.1 Қазақстан экономикасында бәсекенiң қалыптасуы мен дамуы
Экономика ұлттың дамуының басты басымдығы, ал экономикалық өсiмнiң
Экономика халықтың дамуының басты басымдығы, ал экономикалық өсiмнiң
2004 жылғы Елбасымыздың “Бәсекеге қабiлеттi Қазақстан үшiн, бәсекеге
Қазақстанның экономикалық потенциялын өзге де шетелдермен салыстырсақ
Отандық өнеркәсiп кәсiпорындарының сыртқы және iшкi инвестицияларға мұқтаждығы,
Елiмiздiң өтпелi экономика кезiңдегi жекешелендiру мен мемлекет иелiгiнен
Отандық кәсiпорындардағы өндiрiс құрал –жабдықтарының табиғи және моралдық
Жаңа техника мен технологияны, шикiзат пен комплект бұйымдарын
Өнеркәсiп салалары арасындағы салааралық, салаiшiлiк компаниялар мен
Өндiрiстiк инфрақұрылымның жетiлмеуi, сонымен бiрге, өнеркәсiпте қызмет көрсетушi
Жалпы ұлттық өнеркәсiптердi және ауыл шаруашылығының бәсеке қабiлеттiлiгiн
Мiне осы мәселелердi шешiп, дамудың тиiмдi жолы болып
3.2 Елiмiзде бәсекенi қолдау мен монополияға қарсы
Ендi осы бәсекелiк ортаның дамуының негiзгi факторларының Қазақстан
Бiрiншi фактор, яғни экономиканың тұрақтылығы елiмiзде жақсы деп
Екiншi фактор, экономиканы мемлекеттiк басқару жүйесiнiң және ондағы
Үшiншi фактор, ел iшiндегi кәсiорындардың жаңашылдыққа үзбей
Төртiншi фактор жоғарыдағы аталған үш факторлар негiзiнде және
Сондықтан да Президенттiң 2004 жылы 19 наурызындағы Қазақстан
Бүгiнгi таңда Қазақстан Республикасының экономикасына өте қажеттi
Ұлттық экономиканың бәсекеге қабiлетiн жоғарлатуды мемлекет өз қызметi
Отандық өнеркәсiптердiң арасында өзара бәсекелестiктi дамытып, олардың әлемдiк
Өнеркәсiп салаларында фирмааралық кооперациялар құру;
Әр түрлi дамыған елдердiң компанияларының стратегиялық альянстарына кiруге
Ғылыми-өндiрiстiк ресурстарды шоғырландыру арқылы шағын ғылыми-техникалық кластерлер құру,
ҒЗТКЖ-ның әр түрлi субъектiлерi арасындағы қауымдастықты ұйымдастыру;
Тозығы жеткен құрал-жабдықтарды жаңарту үшiн несие жүйесiн және
Бүкiләлемдiк Сауда Ұйымына кiру үшiн өнеркәсiптiң жоспарын құру,
Қабылданған 2003-2015 жылдарға арналған Индустриялық-инновациялық стратегияны саналы түрде
Қорыта келе, осы Жолдау бiздердi бәсекеге қабiлеттi экономика
Қазақстан Республикасында рыноктық экономикада қандай-да болмасын монополиялық
Бiзге белгiлi табиғи монополияның туындауы бұл бiр салаға
Сондықтан монополияларды мемлекет немесе билiк органдары әр түрлi
Монополиялы рынокты бәсекелестiк рынокқа алмастыру;
Монополия жағдайын реттеу;
Жеке меншiк монополияларды мемлекеттiк кәсiпорындарға айналдыру;
Монополистерге ешқандай әсер етпеу.
Осы монополияны реттеу саясаттарының iшiнде мемлекеттiң табиғи монополияны
“Монополия жағдайын реттеу” саясатын мемлекет монополистердiң тауарларына баға
Бағаны шектi шығындар арқылы реттеу жүйесi өзiнiң қызмет
Сондықтан мемлекет бұл мәселенi шешу үшiн монополистiң шеккен
Монополист фирма мемлкеттiң баға белгiлеуде шектi шығындарға тең
Бiздiң мемлекетiмiзде табиғи монополияларды реутеу саясаттары елiмiз үшiн
ҚОРЫТЫНДЫ
Қорыта келгенде, экономика халықтың дамуының басты басымдығы, ал
2004 жылғы Елбасымыздың “Бәсекеге қабiлеттi Қазақстан үшiн, бәсекеге
Бүкiл әлемдегi ең бiрiншi ел – АҚШ экономикада
Дегенмен, осы бiзде iстелiп жатқан шаралар баршылық, ал
Экономиканы рыноктық қатынастарға одан ары реформалау;
Шағын және орта бизнестi дамыту және оларды қолдау
Өнеркәсiптiң өңдеушi салаларын дамыту мақсатында оларға инвестициялар тарту,
Өндiрiсте кластерлiк жүйенi дамыту;
Ескiрген өндiрiс құрал-жабдықтарын жаңарту және лизингтiк қатынастарды жандандыру;
Дамудың индустриялы-инновациялы сатысына бетбұрыс жасау;
Ауыл шаруашылығының бәсекеге қабiлеттiлiгiн дамыту және оны мемлекеттiк
Ресурстарды экспортқа шикiзат ретiнде емес жоғары сапада өңделген
Бiлiм беру және мамандар дайындауды жетiлдiру;
Индустриялық-инновациялық даму бағдарламасына сәйкес бiз экономиканың шикiзаттық бағытынан
Қорыта келе, отандық өнеркәсiптi дамыту шараларына нарықтық тетiктердi
Осылайша әрбiр кәсiпкердiң бәсекеқабiлетi жоғары болуының нәтижесiнде әлемдiк
Жалпы осы жоғарыдағы айтылған даму шараларын мемлекет және
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
Джумагельдиева Т.А. Конкуренция: теория и механизм развития.
Григорий Марченко “Бәсекеге қабiлеттiлiк – экономикалық категория” //
Есипова В.Е. Цены и ценообразование. Учебник для вузов.
Мамыров Н.Қ., Есенғалиева Қ.С., Тлеужанова М.А. Микроэкономика
Мұхамедиев Б.М. Микроэкономика: Оқу құралы. – Алматы:
Мэнкью Н.Г. Принципы экономикс. – Спб: Питер
Н. Ә. Назарбаев. “Бәсеке қабiлеттi Қазақстан”, “Бәсекеқабiлеттi
Кожахмедов Д.Б. “Машиностроение как основа формирования конкурентспособной
Қуат Бораш “Инновация, оның елiмiз экономикасы үшiн
Хайман Д.Н. Современная микроэкономика: анализ и применение.
Кенжеғали Сағадиев “Бәсекеге қабiлеттiлiктi өзiмiз жасауымыз керек” //
Экономическая теория. / А.И. Добрынина, Л.С. Тарасевича. Санк-Петербург
Ю. К. Шокоманов “Состояние и перспективы экономического
Стратегия / “Қазақстан Республикасының Индустриялы-инновациялы дамуының 2003-2015 жылдарға
41
Бәсекелес фирма пайдасы
Фирма саны
Өнiм түрлерi
Монополиялық бәсеке
-Шығармашылық - Әдебиет;
- Кино
- Жеңiл өнеркәсiп.
Жетiлген бәсеке
- Астық;
- Сүт өнiмдерi.
Олигополия
- Шикi мұнай;
- Теннис добтары
Монополия
- Су құбыры арқылы су тарату;
-Кабелдiк теледидар.
Iрi жалғыз
фирма
Өнiмнiң ерекше болуы
Монополия
Тосқауылдың көп болуы
Толық деректер
