Тіс құрылысы реферат
Тіс құрылысы
Тіс ауыз қуысындағы үстіңгі және астыңғы жақ сүйектердің иектеріндегі тіс ұяларында орналасады. Тіс эмбрионының дамуы кезінде 7-аптадан бастап ауыз қуысының эпителий және дәнекер ұлпаларынан пайда болады. Тістің химиялық құрамы мен физикалық қасиеті сүйекке жақын. Тістің сүйектен айырмашылығы: тіс тозған сайын бірнеше рет ауысады (төменгі сатылы омыртқалы жануарларда-хайуанаттарда өте көп, ал адамдарда екі кейде үш рет алмасады), тіс сүйек тәрізді бұлшықетке жалғаспайды; тіс ұясына қазықша қадалып, қимылсыз орналасады. Тістің негізгі
қызметі: тістеп үзіп алу, қырқу, жырту, шайнау, езу , үгу, кеміру, сондай-ақ сөз сөйлеуге де қатынасады.
Тістердің тарихи даму (эволюция) барысында біртіндеп саны азайып бара жатқаны байқалады. Мысалы, қағанақты жануарлардың жалпы тістер саны -44(3,1.4,3), кең танау маймылдарда -36(2,1.3,3), ал адамдарда-32(2,1.2,3), кейде 30(2,1.2,2) болып, ең соңғы «ақыл тістің» шықпай қалуы да мүмкін. Сондықтан қазақта «Отыз тістен шыққан сөз отыз рулы елге тарайды» деген мәтел жиі қолданылған.
Тістер сүт тісі және тұрақты тіс болып екіге бөлінеді. Тұрақты тіс (dentes permanents)-32, бұлардың жоғарғы жақсүйекте -16,төменгі жақсүйекте -16 тіс орналасады.
Жұмыс түрі: Реферат
Пәні: Медицина
Жұмыс көлемі: - бет
-----------------------------------------------------------------------------------
РЕФЕРАТТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрлігі
Қазақтың спорт және
Тақырыбы:
Орындаған : Аубакиров .Б.
Фос : 1-2
Тексерген : Есжанова .Б .Ғ
Алматы 2005.
Тіс құрылысы
Тіс ауыз қуысындағы үстіңгі
Тістердің тарихи даму (эволюция) барысында
Тістер сүт тісі және тұрақты тіс
Тіс қатарында өздерінің аттарына қарай 8
Тұрақты 32 тістердің тізбегі
Оларды тұтас қарағанда 8 күрек тістер,
Үлкен азу тістің үшіншісін «ақыл тіс»
Тістер Жақсүйектер Тістердің жарып шығу мерзімі
Сүт тістер (айы) Тұрақты тістер,
Ортаңғы күрек тістер Үстіңгі
астыңғы 7-8
6-7 7-8
6-7
Шеткі күрек тістер Үстіңгі
астыңғы 8-9
7-8 8-9
7-8
Сүйір үшкір тістер Үстіңгі
астыңғы 18-20
16-18 11-12
9-10
Бірінші кіші азу Үстіңгі
астыңғы -
- 10-11
10-12
Екінші кіші азу тіс Үстіңгі
астыңғы -
- 10-12
11-12
Бірінші үлкен азу тіс Үстіңгі
астыңғы 14-15
12-13 6-7
6-7
Екінші үлкен азу тіс Үстіңгі
астыңғы 23-24
20-22 12-13
11-13
Үшінші үлкен азу тіс ( Ақыл
астыңғы -
- 17-21
12-26
Тістің құрылысы. Тістердің әрқайсысы (тіс-dens)
Тіс сауыты - тістің қызыл иектен
Тістің мойны Тіс сауытынан төмен
Тістің түбірі Тіс ұясына қазықша сүйірленіп
Эмаль-тіс сауыты бөлігін қаптап жатады. Ол
1
