Іскерлік кездесулердегі конфликті шешу жолдары
Жоспар:
Кіріспе
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер.
Кіріспе
Әр келіспеушіліктердің өзінің себебі болады. Солардан аулақ қашудан нақты ұстанымдырды сақталу керек. мысалға айтқанда: Іскерлік кездесу де өзіне тән этикет, іс әрекет ұстанымы бар. Іскерліктің маңызыды принциптеріне сенім жатады. Сенім адамдардың қарым қатыныстардың мүмкін екенін білдіру фарторы. Сенім жоғалтқан жағдайда үміт үзіледі, үміт үзілсе бәрі бітеді. Үміт өте маңызды нәрсе. Қандай да ұжым қарым қатынас адамның көңілінен басталады. Ашық, жарқын көіңл күйде болу керек. айналаға нұрын себу керек. Ұрыс керіс , айқай, шу шығару қажет емес. Кері эмоцияларда қажет емес. Қандай жағдай болса да сабыр сақтап кесдесулерде бәріне жағымды атмосфера орнату керек.
Мағызды әдеп ол амандасу. Адамдардың бір біріне деген ықыласын , мейрімін көрсету белгісі. Жақсы, сыпайы сөйлесу әдептіліктің маңызыды шарты. Еркін және сенімді сөйлеу, елдердің тілдерін білу іскер адамға пайдалы және мағызды. Кездесулерде тыңдай білу үлкен өнегелік. Ал іскер пайда көздейтін адам болғандықтан, пайдаға жарайтын нәрсенің бәрін білгені жөн. Жүздескенде жылы шырай таныту, басқалардың сенімін жоғалтпай, айтқан уәдеде тұра білу, өз бас пайдасын ойлай тұра басқалардың құқығын тәрк етпеу сияқты әрекеттер іскер адамға қажетті құлық, өмірлік ұстаным болуы тиіс. Басшы мен бағынушы арасындағы қарым-қатынас ерекшелігі олардың белгілі бір жағдайда (ал жаратушы алдында бәріміз теңбіз ғой) тең еместігінен туындайды. «Ұлық болсаң, кішік бол!» деп халық даналығы бекер айтпаған, бастық қарамағындағылармен неғұрлым сыпайы болса, соғұрлым шынайы ниетке ие болады. Басқаны тыңдай білу — үлкен өнегелік. Тіпті өзіңнің айтылғанмен келіспеушілігің бола тұра, қарсыласыңды (оппонентінді) соңына дейін тыңдап шығу тәрбиелілік нышандарының бірі. Бағынушыға ұжымдағы өз мәртебесіне, өз орнына сай міндеттерден тысқары талап қойылған сәтте басқарушы бұйрықты раймен емес, сұраныс, өтінші айтса жөн. Бұл—оның көрегендігі әрі ортақ іске пайдалы нәрсе жасағандығы болар еді. Басшының өз қарамағындағыларға көңіл аудара білуі де, яғни жұмыстағы жетістіктеріне, өмірлік қуаныштарына ортақтаса білуі де ұжымдағы жағымды, үйлесімді қарым-қатынастарды қалыптастыруға көп әсерін тигізеді. Нақты іскерлік кездесулерде клиетпен сенімді байланыс орнату, егер клиент сенімді болса онда іс жүзеге асады.
Қорытынды
Бұл тақырыпта конфликті шешу жолдары туралы анықтама жазылған. Яғни қысқыша анықтама беріп кетсек әр проблемамен конфликті шешу үшін әр кәсіпорынның түбінен іздеу керек. Мысалға айтақанда мейрамханада әр қашанда келіспеушіліктер пайда болады. Сол кезде бүкіл келіспеушілктерді қонақтан көреді, бірақта бұл конфликті шешу үшін түб жағына түсіп анықтасақ, негізінен конфлик кәсіпорынның бастығының кінәсі болып келеді. Себебі: әр кәсіпорында кадрларды таңдаған кезде оларға этика, эстетика және этикет ережелері турылы консултация жүргізілуі керек және қадағалауды талап ету керек. Егер де қонақ қанағаттанбаған жағдай болса онда ол қызмет көррсетудің төмен сапасы дегенді білдіреді. Сондықтан жоғардағы ережелерді сақтап қызмет көрсетсе қандайда бір пайызға болсада конфликтермен проблемалар азайюына зор үлесін қосады.
Іскерлік қарым қатыныс туралы түсінік.
Іскерлік кездесу де өзіне тән этикет, іс әрекет ұстанымы бар. Іскерліктің маңызыды принциптеріне сенім жатады. Сенім адамдардың қарым қатыныстардың мүмкін екенін білдіру фарторы. Сенім жоғалтқан жағдайда үміт үзіледі, үміт үзілсе бәрі бітеді. Үміт өте маңызды нәрсе. Қандай да ұжым қарым қатынас адамның көңілінен басталады. Ашық, жарқын көіңл күйде болу керек. айналаға нұрын себу керек. Ұрыс керіс , айқай, шу шығару қажет емес. Кері эмоцияларда қажет емес. Қандай жағдай болса да сабыр сақтап кесдесулерде бәріне жағымды атмосфера орнату керек.
Мағызды әдеп ол амандасу. Адамдардың бір біріне деген ықыласын , мейрімін көрсету белгісі. Жақсы, сыпайы сөйлесу әдептіліктің маңызыды шарты. Еркін және сенімді сөйлеу, елдердің тілдерін білу іскер адамға пайдалы және мағызды. Кездесулерде тыңдай білу үлкен өнегелік. Ал іскер пайда көздейтін адам болғандықтан, пайдаға жарайтын нәрсенің бәрін білгені жөн. Жүздескенде жылы шырай таныту, басқалардың сенімін жоғалтпай, айтқан уәдеде тұра білу, өз бас пайдасын ойлай тұра басқалардың құқығын тәрк етпеу сияқты әрекеттер іскер адамға қажетті құлық, өмірлік ұстаным болуы тиіс.
Басшы мен бағынушы арасындағы қарым-қатынас ерекшелігі олардың белгілі бір жағдайда (ал жаратушы алдында бәріміз теңбіз ғой) тең еместігінен туындайды. «Ұлық болсаң, кішік бол!» деп халық даналығы бекер айтпаған, бастық қарамағындағылармен неғұрлым сыпайы болса, соғұрлым шынайы ниетке ие болады. Басқаны тыңдай білу — үлкен өнегелік. Тіпті өзіңнің айтылғанмен келіспеушілігің бола тұра, қарсыласыңды (оппонентінді) соңына дейін тыңдап шығу тәрбиелілік нышандарының бірі. Бағынушыға ұжымдағы өз мәртебесіне, өз орнына сай міндеттерден тысқары талап қойылған сәтте басқарушы бұйрықты раймен емес, сұраныс, өтінші айтса жөн. Бұл—оның көрегендігі әрі ортақ іске пайдалы нәрсе жасағандығы болар еді. Басшының өз қарамағындағыларға көңіл аудара білуі де, яғни жұмыстағы жетістіктеріне, өмірлік қуаныштарына ортақтаса білуі де ұжымдағы жағымды, үйлесімді қарым-қатынастарды қалыптастыруға көп әсерін тигізеді. Нақты іскерлік кездесулерде клиетпен сенімді байланыс орнату, егер клиент сенімді болса онда іс жүзеге асады.
Қонақ ұй және мейрамхана ісіндегі конфликттік байланыстың алдын алу
Қонақ үй және мейрамхана бизнесінде әр қашанда конфликттер кездеседі. Мейрамхана бизнесіне тоқтала кетсек: бұл бизнесте көбінесе тамақтануға келетін қонақтардың келіспеушіліктері үшін конфликт жағдайын алып келеді. Яғни әр қонақ өзіне жоғары сапалы қызмет көрсеткенді талап етеді. Қонақ қанағаттанбаған жағдайда конфликт туындайды. Конфликті алдын алу үшін ең алдымен даяшыдан бастау керек, яғни әр даяшы этикет және эстетика ережелерін қатаң сақтау керек. Егер де даяшының кел беті жинақы, ұқыпты көрінсе, конфлик жағдайынан аулақ қашуға қандайда бір пайызы көтерледі. Қонақ үй бизнесі туралы айтып кетсек: бұл бизнесте майрамхана бизнесі сияқты. Яғни конфликттің пайда болуы ол қонақтың қанағаттанбауынан туындайды. Іскерлік кездесулерде әр қашанда проблемалар кездеседи. Оларды шешу жолдарына көбіренсе психология жағынан жақындаған дұрыс. В. Е. Gilland ғалымы өзі проблемаларды психалогиялық әдіспен шешу жолдарын келесі стадияларға бөлді:
Проблеманы анықтау. Бұл стадияның мақсаты клиетті мұқият тындап, проблеманы талқылап, анықтау керек. яғни бұл стадия клиеттің проблемасын тыңдауға негізделген.
Проблеманы екі мөлшерде анықтау. Бұл стадия проблемаға мінездеме беруге негізделген. Нақты проблеманың анықталуын клиентке түсіндіріу. Егерде проблеманы шешуді қиындықтар туындап жатса онда қайтадан бірінші стадияға қайтып қайтып талқалау керек.
Альтернативті идентификациялау. Бұл стадияда проблеманы альтернативті шешуді талқылайды. Проблеманы шешуді ашық түрде талқылайды және шешу жолдарын ұсынады. Клиентке сұрақтар қойып шешу жолдарын іздейді.
Жоспарлау. Бұл стадияда проблеманы альтернативті шешуді бағалайды. Кейін шешу жолдарын жоспрлап, клиентке сол проблеманы шешуді мүмкін екенін түсіндіреді.
Қызмет. Бұл стадияда проблеманы шешуді іске асыру жодарын талқылау.
Кері байланыс және баға беру. Бұл стадияда іске асырылған шешімдерге баға беру және қандай да жаңа проблемалар пайда болған жағдайда қайтадан проблеманы стадия бойынша шешуді кепіл беру.
Келісім шарт туралы түсінік
Кесдесулерде көбінесе келісім шартпен жұмыс жасайды. Келісім шартпен жұмыс жай білу керек. Негізінен келісім шарт деген сыртқы саудада бір жақ (сатушы, лицензиар) келісімшартта көрсетілген мүлікті (тауарды), ғылыми-техникалық білімді екінші жақтың меншігіне (алушы, лицензиат) беруге міндеттенетінін, ал екінші жақ өз кезегінде бұл мүлікті немесе білімді көрсетілген мерзімде алып, белгіленген бойынша төлеуге міндетгенетінін көрсететін құжат. Халықаралық саудада «шарт» деген термин қолданылады. Тараптар қолданымдағы тарматтардьщ бәрі бойынша талап етілетін формада келісетіндігін бір-біріне білдірген жағдайда ғана шарт жасалды деп танылады. Сыртқы сауда қатынастарында шарттардың мынадай түрлері таралған: халықаралық, монополиялық, консигнациялық, комиссиялық, т.б. Аралас шарттар, яғни бір өзінде шарттың бірнеше типтерінің элементтері үйлесім табатын түрлері де кездеседі.
Шарт мынадай жағдайларда жасалады:
1. Жылжымайтын мүлік жөніндегі мәмілелер:
а) тұрғын үйді сатып алу — сату туралы;
ә) тұрғын үйді сыйға беру туралы;
б) тұрғын үйді ауыстыру туралы.
2. Жер учаскелері туралы мәмілелер:
а) жер учаскесін сыйға беру туралы келісім-шарт;
ә) жер учаскесін ауыстыру туралы келісім-шарт;
б) жер учаскесін сатып алу — сату туралы келісім-шарт.
3. Көлік құралдары жөніндегі мәмілелер:
а) автокөлікті сатып алу — сату жөніндегі келісім-шарт;
ә) автокөлікті залогқа беру жөніндегі келісім-шарт;
б) автокөлікті сыйға беру жөніндегі келісім-шарт.
4. Ақша қаражатын заемға алу — заемға беру жөніндегі мәмілелер:
а) процент төлеу арқылы ақша алу туралы келісім-шарт;
ә) айып төлеу арқылы ақша алу туралы келісім-шарт
Конфликтология ғылымы және конфликт туралы анықтама
Қонақ ұй және мерамхана бизнесінде тартыстар (конфликт) кездеседі. ТАРТЫС, (конфликт) лат. conflіctus – қақтығыс – екі немесе бірнеше жақтардың қарым-қатынасы барысында мақсаттары мен көзқарастарының өзара қарама-қайшылығы. Тартыс әлеуметтік және бейәлеуметтік болып екіге бөлінеді. Әлеуметтік Тартыс субъектілері адамдар, ал бейәлеуметтік Тартысқа табиғат құбылыстары жатады. Тартыстың алғышарты қарама-қайшылық болғандықтан осы негізде Тартыс ертеден зерттеліп келеді. Мәселен, біздің заманымыздан 6 – 5 ғасырларда Қытай ойшылдары “янь – инь” тіршілік дамуының негізі десе, антикалық ойшылдардың барлығы дерлік соғыстың пайда болу себептері туралы жазды. Гераклит әлем тек соғыс пен қайшылық негізінде пайда болады деп жазса, Платон соғыс – өз жолындағының барлығына қайғы әкелетін қасірет деді. Ол болашақта соғыс болмайтын “алтын дәуір” туатынына сенді.
Аристотель қоғамды басқарушы және бағынушы адамдарға бөлді. Ол “әлсіздер әр уақытта теңдікке ұмтылса, басшылардың ойына бұл туралы кіріп те шықпайды” деп жазған. Орта ғасырларда Н.Макиавелли (1496 – 1527) өзінің “Мемлекет” еңбегінде, сондай-ақ Э.Роттердамский, Ф.Бэкон, Т.Гоббс сияқты атақты батыс зерттеушілері Тартысты кеңінен зерттеді. 18 ғасыр ойшылдары қарулы қақтығыстарға қарсы тұрып, оның себептерін Тартысты зерттеу арқылы тануға тырысты. Э.Кант “көршілестер арасында Тартыс әр уақытта болады, яғни бейбітшілік орнауға екі жақ та өз күштерін салуға тиісті”. А.Смит Тартыстың негізі ретінде қоғамдағы таптық бөлінушілік пен экономикалық бәсекелестікті таныды. Г.Гегель соғыстың жағымды салдары жайлы айта келіп, Тартысты реттеуші мемлекет болуы керек деген. Ағылшын биологы Ч.Дарвин тіршілік үшін күресті бүкіл жаратылыс бастауы деп дәлелдеуге тырысты. Тартыс мәселесі туралы батыс зерттеушілерінің бірнеше теориялық мектептері қалыптасқан. Қазіргі заманда Тартыс мәселесін зерттейтін ғылым саласы – “Конфликтология” деп аталады.
Конфликтология тарихы пайда болуы. Эволюциялық конфликттерде әлуметтік филсофиялық тарихындағы ойларға көз қарасы. Конфликттің ерте кезде даму ерекшелігі (конфуция, Платон, Гераклит, Аристотель, Демокрит) орта ғасырда (Августин, Фома, Аквинский) қайта өрлеу дәуірінде (Кузанский, Коперник, Бруно, Макиавелли); жаңа заман және ағартушылық дәуірі (Бэкон, Гоббс, Русо, Смит). XIX г. бірінші жартысында конфликт табигатына алгы шарт (Кант, Гегель, Фейербах). XIX және XX гасырдың екінші жартысында конфликтологияның теоретикалық және әлеуметтік-тарихи пайда болу алгы шарты (Маркс, Энгельс, Конт, Вундт, Зиммель, Фрейд). 1950-1980 ж.ж. конфликтологияның теория және практика ретінде қалыптасуы және дамуы. (Дарендорф, Козер, Шериф, Рапопорт, Томпсон, Томас, Дойч, Скотт, Освуд, Фишер, Юри).
Конфликттерді алдын алу және шешу
Мақсаты : конфликтті басқару процесінің ұйымдастырушы- тенологиялық жагы боойынша теоретикалық және тәжірибелік білімдерді алу, оның басқару субъекті — медиатормен шешілуі . Міндеттері:
— арнайы әдістерді қолдану арқылы конфликттік жагдайлардың түп тамырын багалау дагдысын дамыту;
— конфликттік озара әрекетте адекваттық шешімдерді қабылдау біліктілігін қалыптастыру;
— конфликттегі тұлга мінез — құлқының негізгі мәселелері бойынша білім алу;
— келіссөз процесінің негіздері бойынша білім алу;
— келіссоз процесіне қатысу үшін медиатордың психологиялық дагдыларының дамуы;
— конфликттерді реттеу біліктілігін оңдеу, келісімге қол жеткізу .
Конфликттерді басқару технологиясы Мазмұны: конфликтті басқару түсінігі. Конструктивті және деструктивті конфликттерді басқару. Конфликтті басқарудың негізгі құрамы: болжам жасау, алдын аллу, қлыптастыру, реттелуі және шешілуі. Конфликт динамикасы және оны басқарудың мазмұны. Конфликтті болжамдастырудың қайнар коздері.Конфликтті алдын алу жолдары. Конфликтті алдын алудың тиісті және превентивтік формалары. Конфликтті конфликттерді қоздыру, оның формалары мен құралдары. Конфликтті реттеу технологиялары: ақпараттық, коммуникативтік, әлеуметтік- психологиялық, ұйымдастырушылық. Конфликтті реттеу кезеңдері. Конфликттерді шешудің болжамдары, формалары мен тәсілдері. Конфликттерді басқару бойынша жетекші іс- әрекетінің алгоритмі. Конфликт бойынша конструктивті шешімдерді қабылдаудың факторлары. конфликтов по X. Корнелиус және Ш. Фейр бойынша конфликттерді шешуде биліктің қолданылу моделі..
Конфликттерді шешу бойынша келіссөз процесінің психологиясы. Мазмұны : Конфликттік озара әрекеттегі тұлганың мінез — құлық моделі. Конфликттегі мінез құлық стратегиясының Томас — Киллменнің екіолшемдік моделі. Конфликттік тұлғалардың типі. К. Леонгардтің, А.Е. Личконың мінездер акцентуациясы теориялары. Қарым қатынас тиімділігің технологиясының түсінігі және оның сан алуандығы. өзара әрекет конфликттінде қарым қатынас негізгі элемент. Өзара іс әрекеттегі кодес және ережелер. Келіссөз процесі, оның функциясы және негізгі мазмұны. Келіссөз процесіндегі серіктестердің мінез құлық моделі. Келіссөз процесіндегі қарым — қатынас технологиясы. Келіссөз процесінде эмоцияларды басқару технологиясы. Д. Скотт және оның эмоцияларды басқару технологиясы эмоцияларды өзіндік басқару ережелері (эмоционалдық шыдамдылық, эмоцияларды рационализациялау өзін өзі бағалаудың жоғары қолдауы) және олардың келіссөз процесінде қолданылуы. Келіссөз процесінде манипулятивтік технологиялары. Келіссөздегі технологиялық стратегия және тактика стратегия түрлері. Келіссөз тактикасы: «видимое сотрудничество», «дезориентация партнера», «провокация чувства жалости у партнера», «ультимативная тактика», «лавирование резервами уступок». Тактикалық қабылдау: «жабық есік», «сыртқы қауіпсіздік» және т.б..
Қолданылған әдебиеттер:
