Мемлекеттік басқарушылық шешімдерді қабылдаумен жүзеге асыру технологиясы
Шешімді жасау процесі үш негізгі кезеңнен тұрады: Шешімді әзірлеу, қабылдау және жүзеге асыру. Төменде басқару шешімін жасу, қабылдау және орындау кезеңдерінің үлгі схемасы келтірілген.
Шешімлі жасаудың және қабылдаудың принципі осы схемасы, шешімді кабылдаудың «Технологиялық» процесінің енгізілуімеуіне карамастан, оның барлық кезеңдері мен линиясы шешім түріне байланысты. Қарапайым міндеттерді шешкен кезде аталған кезеңдердің барлығын пайдалану міндетті емес, және де керісінше біршама күрделі міндеттерді, әсіресе перспективалық мәселелерді шешкен кезде шешім қабылдауға, әдетте барлық ережелер сақталған.
Келтірілген кезеңдердің көрсеткеніндей, басқару шешімін қабылданатын және қатаң логикалық құрылымы болады, әрі қабылданатын шешімге қарай айқын бірізділікті қажет етеді. Алайда кез келген жағдайда, бұл жұмыстың барлық сатысы әзірлік, негізгі және қорытынды кезеңдерге бөлінеді.
Шешімді қабылдаудың әзірлік кезеңінде кез келген деңгейдегі басшы өндірістік, экономикалық, әлеуметтік жағдайларды бағалаудан бастауы тиіс. «Жағдай» ұғымына шешім кабылдауға тура келетін, әрі басқару жүйесіне ыкпал етіп, оны жаңа жағдайға ауыстыратын ішкі және сыртқы жағдайлардың барлық жиынтығы енеді.
Жағдайдың өзі тұтастай ауыл шаруашылығы кәсіпорындарын немесе оның жекелеген өндірістік бөлімдерден, жұмыскерлер тобын, жекелеген орындаушыларды қамтуы мүмкін. Жағдайдың қалыптасу сипатына қарай қабылданатын басқару шешімінің не өзіндік типі болады. Жағдайды дер кезінде бағалау және дұрыс түсіну көбінесе басқару шешімін қабылдау уақытына байланысты.
Басшы қалыптасқан жағдайды жете ұға білуі тиіс. Жағдайды бағалау процесінде қабылданатын шешімнің максаты калыптасады — бұл міндетті шешу процесінің бірінші кезеңі. Мақсат дегеніміздің өзі басқаратын объектіге қолайлы, әрі кажетті ықлал ету болып саналады, соның нәтижесінде қалыптасқан жағдай тиімді шешететін болады.
Проблема мен мақсат дұрыс түжырымдалған жағдайда мемлекеттің шешілуі 50 пайызға қамтамасыз етіледі деп есентеуге болады.
Қарастырып өткен тақырыпты қорытындылай келсек басқару дегеніміз — алға қойылған мақсаттарға жету үшін адамдар бағыттап, жүзеге асыратын күрделі де серпінді процесс.
Өндірісті басқаруды жузеге асыру ісінде басқару әдістері жүйесінің маңызы зор.
Басқару субъектісінің басқарылатын объектіге ықпал жасау әдістері басқару әдістері деп түсініледі
Басқару әдістері дегеніміз — басқару процесінің маңызды элементі. Басқарудың прогресшіл әдістерінің болуы, оларды іс жүзінде шебер пайдалана білу өндірісті басқару тиімділігінің алғы шарты болып табылады.
Басқару әдістері ұжымдар қызметінің жоғары тиімділігін, олардың ынтымақты жұмысын қамтамасыз етуге тиіс. Мұның өзі басқару әдістерін өндірістік шаруашылық міндеттерді шешу процесінде пайдаланылатын басқада техникалық технологиялық әдістерден ерекше етеді
Басқару әдістері басқару процесін мүлтіксіз ұйымдастыру, осы заманға техниканы пайдалану және еңбек пен өндірісті прогресті жолмен ұйымдастыру үшін жағдайлар жасайды, олардың барынша тиімді болуын қамтамасыз етеді
Басқару кәсіпорнының басымдылығы, атақ, абыройы үшін аянбай күресуіне, пайдалы тапсырыстарды алу үшін бар күш-жігерін жұмсауына, жаңа көздерін іздестіруіне, мүмкіндігіне қарай монополиялық жағдайға ие болуына, жұмысшыларымен қолайлы қарым-қатынас орнатуына т.б. тура келеді. Білікті басшылықты қамтамасыз ету үшін олар бір мезетте білгір саясатшы, әрі тәжірибелі психолог болуы тиіс. Үлкен бизнестің талабы осындай. Осыған байланысты іскер Американың басты ерекшелігі басқару қызметкерлері мен қарапайым жұмыскерлерді ұдайы баулу, әрі мамандығын жетілдіру болып саналады.
Бүгінгі АҚШ — әлемдегі басқару инфрақұрылымы барынша дамыған ел. Мұндағы тек тіркелген, ресми сертификаты бар Американдық бизнес университеті мектебінің ассамблеясы мен бизнес және басқару саласындағы бағдарлама 1300-ден астам, сонын ішінде көп профильді университеттерде дербес жұмыс істейтін бизнес мектептері — 600. Олар бизнес пен менеджмент саласында ұдайы білім беріп тұрады.
Елде 10 мыңнан астам консультациялық фирмалар, мұның сыртында он мыңдай тәуелсіз консультанттар жұмыс істейді. Олар осы мәселеге қатысты алуан түрлі кеңестер береді. 70-тен астам мерзімдік басылым басқару және бизнес жөнінде арнайы әдебиеттер шығаратын оннан астам баспа жұмыс істейді.
Пайдаланған әдебиеттер тізімі
