Өндірістік шығындар есебінің түсінігі, түрлері және калькуляциялау бірліктері мен әдістері курстық жұмыс
МАЗМҰНЫ - www.topreferat.com.kz
КІРІСПЕ....................................................................................................................3-4
1 ӨНДІРІСТІК ШЫҒЫНДАР ЕСЕБІНІҢ ТҮСІНІГІ, ТҮРЛЕРІ ЖӘНЕ КАЛЬКУЛЯЦИЯЛАУ БІРЛІКТЕРІ МЕН ӘДІСТЕРІ ЖӘНЕ ӨНІМНІҢ ӨЗІНДІК ҚҰНЫН КАЛЬКУЛЯЦИЯЛАУ...........................................................5-19
1.1 Өндірістік шығындар есебінің түсінігі, түрлері және калькуляциялау бірліктері...................................................................................................................5-9
1.2 Өндірістік шығындар есебінің әдістері және өнімнің өзіндік құнын калькуляциялау.....................................................................................................10-19
2 КАЛЬКУЛЯЦИЯ БАПТАР БОЙЫНША ӨНДІРІСТІК ШЫҒЫНДАР ЕСЕБІ.....................................................................................................................20-36
2.1 Еңбек ақы бойынша өндірістік шығындар есебі.........................................20-23
2.2 Материалдық шығындар есебі......................................................................24-27
2.3 Үстеме шығындар есебі.................................................................................28-36
ҚОРЫТЫНДЫ.....................................................................................................37-39 ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ..........................................................40-41
2
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Жұмыс көлемі: - бет
Пәні: Бухгалтерлік іс
-----------------------------------------------------------------------------------
КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ....................................................................................................................3-4
1 ӨНДІРІСТІК ШЫҒЫНДАР ЕСЕБІНІҢ ТҮСІНІГІ, ТҮРЛЕРІ ЖӘНЕ КАЛЬКУЛЯЦИЯЛАУ
1.1 Өндірістік шығындар есебінің түсінігі, түрлері және калькуляциялау
1.2 Өндірістік шығындар есебінің әдістері және өнімнің өзіндік
2 КАЛЬКУЛЯЦИЯ БАПТАР БОЙЫНША ӨНДІРІСТІК ШЫҒЫНДАР ЕСЕБІ.....................................................................................................................20-36
2.1 Еңбек ақы бойынша өндірістік шығындар есебі.........................................20-23
2.2 Материалдық шығындар есебі......................................................................24-27
2.3 Үстеме шығындар есебі.................................................................................28-36
ҚОРЫТЫНДЫ.....................................................................................................37-39 ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ..........................................................40-41
КІРІСПЕ
Басқару есебі кәсіпорынның қолда бар ресурстарын пайдалануды меншік
Қазіргі уақытта басқару ресурстарын жүйелеу мен өндіріс шығындары
Өндірістік құжаттарды толық пайдаланбау;
Айналымдық қаражаттың айналымдылығын өндірістік ресурстарға жоғары баға болуына
Негізінде кесімді белгіленетін сипаттағы еңбекақының қайтарымдылыққа (өндірістік) және
Басқару есептің объектісі болып шығындар және оның бөлек
Басқару есебінде ең негізгісі болып ол – өнімнің
Калькуляция дегеніміз — өнімнің өзіндік құнын есептеу, тауар
Менің курстық жұмыс тақырыбы бүгінгі таңда өзекті, себебі
Басқаруға қажетті ақпарат тек дәстүрлі міндеттерді шешуге жол
өнімді ары қарай шығарудың мақсатқа сәйкестілігін;
өнімнің ең ұтымды, қолайлы бағаларын белгілеу;
шығарылатын өнімнің ассортиментін оңтайландыру;
жұмыс істеп тұрған технология мен станок паркын жаңартудың
• басқару жеке құрамының жұмыс сапасын
Тақырыпты зерттеудің мақсаты негізгі өндірістің шығындарын терең зерттеу,
Жұмыстың міндеттері - өндірістің шығындарын терең зерттеу -
Курстық жұмыс кіріспе, екі бөлімнен, қорытынды, қолданылған әдебиеттер
Жұмыстың қорындысында жалпы кез келген ұйымда, кәсіпорындар мен
1 ӨНДІРІСТІК ШЫҒЫНДАР ЕСЕБІНІҢ ТҮСІНІГІ, ТҮРЛЕРІ ЖӘНЕ КАЛЬКУЛЯЦИЯЛАУ
1.1 Өндірістік шығындар есебінің түсінігі, түрлері және калькуляциялау
Калъкуляциялау — өнім, жұмыс және көрсетілетін қызмет бірліктерінің
Калькуляцияда өндірістегі өнімнің нақтылай түрін өндіру мен өткізуге,
Қазіргі заманға экономикатық әдебиет калькуляциялауды өнімнің жеке түрлері
Калькуляциялаудың міндеті - шығындардың оны көтеруші бірліктерге, яғни
Калькуляциялаудың түпкілікті нәтижесі - калькуляцияны ұсыну. Өнімнің, жұмыстың
Жоспарлы калькуляция еңбек шығындарының озық (прогрессивті мөлшері) және
Шығындардың ағымдағы мөлшері кәсіпорынның осы кезеңдегі жұмысының өндірістегі
Өнімнің өзіндік құнының есепті (нақты) калькуляциясы жоспарлыдан кәсіпорынға
Нормаға сәйкес (нормативті) калькуляциялау ағымдағы жоспарлы калькуляциялаудың бір
Жобалық (проектные) калькуляция - келешектік калькуляцияның бір түрі,
Шамаланған (провизорная) тоғыз ай немесе басқаша кезең ішіндегі
Өнімнің өзіндік құнын калькуляциялағанда калькуляциялық бірліктер қолданылады, олар
Өндірілетін өнім, технологиялық процесте, өндірістік ұйымдастыруды сипаттаудағы айырмашылықтар
Заттай (натуральды) бірліктер бұл өнім жоспарланатын, есептелетін және
Ірілендірілген заттай (натуралды) бірліктер біртекті өнім жиынтығын аралық
Шартты-заттай бірліктер өнімді калькуляциялау үшін қолданылады, бірліктегі пайдалы
Құндық бірліктер - көтерме (өткізу) бағадағы қосалқы бөлшектер
Еңбек бірліктері ұйым бөлімшесінің өнімін калькуляциялау үшін қолданылады
Орындалған жұмыс пен көрсетілген қызмет калькуляциялық бірлік ретінде,
Техникалық-экономикалық көрсеткіш калькуляциялық бірлік ретінде біртекті бұйымдардың пайдалы
Калькуляциялық бірліктердің сан түрлілігі нақты жағдай үшін негізделген
Калькуляциялауға ең алдымен қатысы бар өндірістік шығындар есебі
Бұрын болған калькуляциялық жүйелер бір мақсатты - өзі
Калькуляциялаудың қазіргі заманғы жүйелері өзара байланысты көрсеткіштердің ара
Олардың мазмұнындағы ақпарат тек дәстүрлі міндеттерді шешуге жол
өнімді ары қарай шығарудың мақсатқа сәйкестілігін;
өнімнің ең ұтымды, қолайлы бағаларын белгілеу;
шығарылатын өнімнің ассортиментін оңтайландыру;
жұмыс істеп тұрған технология мен станок паркын жаңартудың
• басқару жеке құрамының жұмыс сапасын
Калькуляциялау трансферттік баға белгілеуге негіз болып қызмет етеді.
Кәсіпорын бөлімшесі сыртқы сатып алушыларға өз бетінше шығуға
Егер бөлімшенің өнімі (көрсетілетін қызметі) кәсіпорынның ішінде толығымен
Сондықтан, өндірістік есеп пен калькуляциялау өнімнің өзіндік құнын
1.2 Өндірістік шығын есебінің әдістері және өнімнің өзіндік
Өнімнің өзіндік құны – бұл өндіріске және өткізуге
Калькуляциялау – бұл барлық тауарлық өнімдердің де әрі
Калькуляцияда субьект шығындары ақшалай түрде қорытындыланады.
Калькуляцияның мына түрлері болуы мүмкін :
жоспарлы – еңбек шығынының, озық техника мен өндірістің
есеп берушілік (нақты) калькуляция - өнімнің өзіндік құны
нормативті калькуляциялар – ағымдағы жоспарлы калькуляцияның әр түрлілігі
жобалық калькуляциялаулар – келешекке құрылған жоспарлы калькуляцияның әр
алдын ала жүргізілетін калькуляция – нақты шығын негізінде
Калькуляция барысында шығын есебінің обьектісі және өнінің өзіндік
Шығын есебінің обьектісі – кәсіпорын өндіріс шығын есебінің
Калькуляциялау обьектісі – кәсіпорын калькуляциялайтын өнім (жұмыс, қызмет)
Кешенді өндірістерде біртұтас технологиялық процесте шикізаттың бір
Шығынды шығарып тастау әдісі — мұнда өнім өндірудің
Құрамдастырылған (комбинированный) әдіс - негізгі және ілеспе өнімнің
Кезеңдер:
• кешенді шығынның жалпы сомасынан ілеспе
• шығынның қалған сомасынан нақты өнімге
• шығынның қалдығы белгіленген коэффициенттерге сәйкес
• тиісті өнімдердің өзіндік құнының
Шығын есебінің объектілері бойынша тапсырыстық калькуляцияның процестік әдісі
Тапсырыстық әдіс - технологиялық мақсаттарға арналған материалдар шығынын,
Барлық тікелей шығындар жекелеген тапсырыстар бойынша шығын номенклатурасында
Жеке тапсырыс шығын есебі мен калькуляциялаудың объектісі болып
Есептің тапсырыстық әдісіне мына ерекшеліктер тән:
• тапсырыстар бойынша шығындарды қорытындылау
• тапсырысты орындау барысында оны
• тапсырыстар есебінің карточкасын жүргізу, сондай-ақ жанама
Бұл әдіс екі элементтен тұратын шартты түрде дайын
Шығындарды калькуляциялауды әдістермен жүзеге асыруға болады: ФИФО -
Шығынның жиынтық есебі шығын есебінің нұсқаларының біреуімен және
• жартылай өңделген өнімдік (полуфабрикатный)- бухгалтерлік есеп
Кесте-1 Жартылай дайындалған өнімдік нұсқада есептік жазбалар былайша
Шаруашылық операцияларының мазмұны Дебет Кредит Сома
1. Жартылай өнім бірінші цехта
2.Жартылай дайындалған өнім одан әрі өңделуге № 2
өнделген өнімі» 240000
3. Жартылай өнім №2 цехында дайындалды (айдың басындағы
4. Жартылай дайындалған өнім №3 цехыпа одан әрі
5. Дайын өнім қоймаға кіріске
Қайнар көзі: В.Л. Назарова, М.С. Жапбарханова, Д.А. Фурсов,
Өзіндік құнды калькуляциялаудың процестік әдісі бір текті немесе
Бұйымның бір бірлігінің өзіндік құны белгілі бір кезеңдегі
Мұндай өндіріске кен өндіруші өнеркәсіп пен энергетика салалары
Шығын есебін калькуляциялау бірнеше кезеңмен жүзеге асырылады:
• пайда болу орындары бойынша барлық
• шығынды негізгі өнімді (конечный продукт) шығармайтын бөлімшелерге
• үстеме шығынды негізгі өнімді
Өзгермелі (тікелей) шығын әдісінде толық емес өзіндік құнның
«Директ-костинг» жүйесі бойынша шығын есебінің әдісі.
Жүйенің мәні: тікелей (өзгермелі) шығындар дайын өнім түрлері
«Директ-костинг» жүйесі бойынша өзіндік құнды калькуляциялау кез келген
«Директ-костинг» жүйесін айрықшалап көрсететін бірнеше ерекшеліктері бар:
1. Өндірістік шығындарды өзгермеліге және тұрақтыға
2. Шектеулі шығындар бойынша өнімнің өзіндік
3. Есеп беруді жасау көп сатылы
Есеп процесі екі кезеңде болады:
Өзіндік құнның 1-ші есеп айырысуы:
• сатудан түскен табыс;
• өзгермелі шығын;
• маржиналданған табыс.
Нәтижедегі 2-ші есеп айырысу:
• тұрақты шығын;
• өндірістің рентабельдігі, яғни
«Директ-костинг» жүйесінің артықшылығы - баға белгілеудің тиімді саясатын
Бұл жүйе өндірісті өткізуге бағдарланған. Өткізу мөлшері неғұрлым
Нормативті әдіс - өнім өндіруге кететін материалды айдың
Ауытқу есебі (+;-) жабдықтың, шикізаттың, материалдың
Нормадан (мөлшерден) ауытқуға мыналар себепші болады: материалдың ауыстырылуы,
Материал шығыны бойынша нормадан ауытқу мына әдістермен анықталады:
құжаттау әдісі - материалды ауыстыру салдарынан болатын ауытқуларды
топтамалық пішу (партионного раскроя) әдісі - өндіріске босатылған
түгендеу әдісі - осы әдіспен ауысым, бес күндік,
Бухгалтерия кезең сайын ауытқулар туралы, оның себептері мен
Өнімнің бір бірлігінің нақты құны шығын баптары бойынша
Өнімнің нақты өзіндік құны нормативті өзіндік құнға үстемелеу
«Стандарт-кост» жүйесі бойынша шығын есебінің әдісі.
«Стандарт» — өндіріске аса қажетті машина және еңбек
«Кост» — бұл өнімнің бір бірлігін әзірлеуге кететін
Америкалық әдебиеттерде «стандарт-кост» ұғымы өндірістің тікелей бұйымдарын реттеуге
Ауытқу - нақты және нормативті (жоспарлы) шығындардың арасындағы
Жоспарлау және есеп объектісіне өндірістің заттай негізін құрайтын
Барлық стандарттар жиынтығы үш топқа бөлінеді:
• баға деңгейінің
1) идеалды - әлдеқайда қолайлы (жайлы) баға
2) қалыпты - экономикалық кезең ішінде
3) ағымдық — нақты есептік кезеңдегі болжалды
4) базистік - жылдың басында белгіленеді және жыл
• қуаттылықты пайдалану
1) теориялық - кәсіпорын оны жақсы немесе идеалды
2) өткендегі орташа орындау - статистикалық деректермен есептеледі
3) қалыпты орындау - алдағы кезеңдегі норма кернеуінің
«Стандарт-кост» жүйесі - тікелей шығындарды басқару құралы. Бұл
1-ші нұсқа. Шығындар 8010 «Негізгі өндіріс» шотының дебетіне
2-ші нұсқа. 8010 «Негізгі өндіріс» шот дебетінде қорытыланған
2 КАЛЬКУЛЯЦИЯ БАПТАР БОЙЫНША ӨНДІРІСТІК ШЫҒЫНДАР ЕСЕБІ
2.1 Енбек ақы бойынша өндірістік шығындар есебі
«Еңбек ақы» бабына өндіріс нәтижелері үшін жұмысшылар мен
- кәсіпорында қабылданған еңбек ақы төлеу жүйесімен
- ынталандыру сипатындағы төлемдер: өндірістік нәтижелер үшін
- жұмыс режимімен және еңбек жағдайларымен байланысты
- қолданылып жүрген заңдарға сәйкес жекелеген салалардағы қызметкерлеріне
- қолданылып жүрген заңдарға сәйкес тегін берілетін,
- қолданылып жүрген заңдарға сәйкес кезекті және
- заңдарда белгіленген жағдайларда кәсіпорындар мен ұйымдардың
- қолданылып жүрген заңдарға сәйкес еңбек сіңірген
- қолданылып жүрген
- кәсіптік-техникалық училищені бітірген түлектерге және
- кешкі және сырттай жоғары және арнаулы орта
- зандарда көзделген жағдайларға сәйкес еңбек ақысы
- бұрынғы жұмыс орнындағы кызметтік айлықақысының мөлшерін белгілі
- вахталық жұмыс кестесіне сәйкес кәсіпорынның орналасқан
- жұмысшы-донорға тексеруден өткен, қан тапсырған және
- егер атқарылған жұмыс үшін есеп айырысуды
Еңбек ақыдан аударылатын аударымдар. Қазақстан Республикасының әрекет етіп
Кесте-2 2006 жылғы 1 қаңтардан бастап енгізіген
Салық салынатын шығындардың мөлшері Салық ставкасы
15 ЖЕК-ке дейін (185 400 теңгеге дейін) Салық
15 еселенген ЖЕК-тен 40 еселенген ЖЕК-ке дейін (185
40 еселенген ЖЕК-тен 200 еселенген ЖЕК-ке дейін (494
200 еселенген ЖЕК-тен 600 еселенген ЖЕК-ке дейін (2
600 еселенген ЖЕК-тен және одан жоғары (7 416
Қайнар көзі: В.И. Радостовец, В.В. Радостовец, О.И. Шмид
2.2 Материалдық шығындар есебі
Шикізаттар мен материалдар — өнімді әзірлеу негізінде пайда
Лимиттік-алу карталары және талап-накладнойы жұмсалған шикізат пен негізгі
Көмекші материалдар — тұрақты технологиялық процестерді камтамасыз ету
Қайтарылған қалдықтар — бұл негізгі, көмекші және қосалқы
Өнімнің өзіндік құнына кіретін материалдық ресурстарының шығыстарына кайтарылған
Қайтарылған қалдықтар болып: материалдар, шикізаттар, шалафабрикаттар, жылуды сақтайтын
Қайтарылған қалдықтар келесі тәртіпте бағаланады:
- егер де қалдықтарды негізгі өндіріс мұқтаждығы үшін,
- қалдықтар кайта өңдеуге немесе сыртқа сатуға
- егер де қалдықтар шартқа сәйкес шикізат немесе
Қайтымсыз қалдықтар бағалауға жатпайды. Қалдықтарды пайдалануды нормалау қажет,
Сатып алынатын бұйымдар, шалафабрикаттар және тараптық кәсіпорындар мен
Дайындау-көліктік шығыстарына шығынның келесі түрлері жатады: жабдықтау-сату ұйымдарына
Технологиялық мақсатқа арналған энергия мен отындар. Өндіріс процесінде
Технологиялық мақсатқа отын шығындарына кәсіпорынның өзі өндірген отындардың
Сондай-ақ кәсіпорынның технологиялық, двигательдік және басқа да өндірістік
Өнімнің өзіндік құнына енгізілген материалдық шығындардан кайтымды қалдықтардың
2.3 Үстеме шығындар есебі
Үстеме шығыстар - бұл өндірісті басқарумен және қызмет
Бұл шығындар ай бойында белгіленген номенклатуралық шығыс баптары
Негізгі өндіріс шығындарының құрамына кіретін үстеме шығыстарын таратқан
Шаруашылық жүргізуші субъекттер өзінің есептік саясатында өндіріс ерекшеліктерін
Өндірісті дайындау және игеру шығыстары алғашқыда шығыстың жалпы
Егер де кәсіпорында бірнеше өнім түрі өндірілетін болса,
Кәсіпорынның жұмысының тиімділігін қамтамасыз ету үшін онда көмекші
Кәсіпорынның есептік саясатында үстеме шығыстар құрал-жабдықты пайдалану мен
Өндіріске кеткен шығындар цехтар бойынша «Цехтар шығындары» деп
Егер де біртектес өнім шығарылатын болса, дайын өнімнің
Аяқ киім тігетін өнеркәсіп материалдардың әрбір партиясына пішу
Брутто көлемі — бұл терінің жалпы көлемі, яғни
Жинақ ведомосымен қатар материалдардың қозғалысы туралы айналым ведомосын
Аяқ киімнің моделі мен артикулы бойынша материалдардың жұмсалған
Олар ай сайын пішу картасының негізінде жинақ ведомосын
Жалақыдан аударылатын аударымдар туралы жалпы занда белгіленген тәртіп
Жалпы үстеме шығыстары және көмекші өндірістің көрсеткен қызметінің
Өндіріске жұмсалған шығындарды есепке алғанда, төмендегі екі әдістің
Шалафабрикатсыз нұсқа негізінен машина жасау өнеркәсібінде пайдаланылады. Оның
Өндіріске жұмсалған шығындар басы артық заттардың шын
Өндіріске жұмсалған шығындарды есепке алудың шалафабрикаттық нұсқасы кезінде
Шалафабрикатсыз нұсқадан айырмашылығы мұнда шығындар басы артық заттар
Жекелеген цехтардың аяқталған өнімі болып есептелетін шалафабрикаттар қоймалардан
Шалафабрикаттар талдамалық есепте прейскуранттық бағалар бойынша, ал олар
Аяқталмаған өндірісті бағалау және есептеу. Өндеудің барлық түрінен
Бұл есеп аяқталмаған өндірісте тұрған материалдардың, тораптар мен
Өндірісте детальдарды есепке алу бөлшектік-операциялық және бөлшек деп
Жеке өндірісте цехтардағы бөлшектердің жылжуы және олардың бір
Бөлшектердің қозғалысын есепке алуды жеңілдету мақсатымен олардың цехтан
Аяқталмаған өндірістегі қалдықтар былай бағаланады:
- шығындарды толығымен дайын өнімге жатқызады, «Өндірісті әзірлеу
- дайындық дәрежесін ескере отырып, тікелей шығындардың барлық
Тоқыма өнеркәсібінде аяқталмаған өндіріс қалдықтарын шикізат пен материалдар
Жеке-дара өндірістегі аяқталмаған өндірісті әрбір аяқталмаған тапсырыс бойынша
Кесте-3 ҚБЕС негізінде өнім өндірісіне шыққан шығындар есебінің
№ Операциялардың мазмұны дебет кредит
1 2 3 4
1 Негізгі өндіріске материалдар босатылды.
2 Негізгі өндірістік жұмысшыларға еңбекақы есептелінді. 8012 3350
3 Өндірістік жұмысшылардың еңбегін өтеу қорынан ақша аударылды.
Кесте-3 жалғасы
4 Негізгі өндіріс шығындарына қосымша шығыстар кіргізілді. 8014
5 Негізгі өндіріс шығындары жинақталып, қорытылады. 8010 8011,8012,8013,
8014
6 Ай басындағы бітпеген өндірістің шығындары негізгі өндірістің
7 Ай соңындағы бітпеген өндірістің шығындары негізгі өндірістің
8 Дайын өнім өндірістен шығып, қоймаға тапсырылды (өндірістік
Қосымша шығыстар есебі.
9 Материалдар босатылды. 8041 1310-1315,1317
10 Негізгі өндірістік жұмысшыларға еңбекақы есептелінді. 8042 3350
11 Өндіріс жұмысшыларының еңбегін өтеу қорынан ақша аударылды.
12 Негізгі құрал-жабдықтарды жөндеу шығындары. 8044 3220,1310,
1315,1317,3430,
3150
13 Материалдық емес активтердің амортизациясы. 8045 2740,2421-2428
14 Коммуналдық қызмет сомасына . 8046 3310
15 Жал төлемі есептелді. 8047 3210
16 Басқадай қосымша шығыстар жасалды. 8048 Әр түрлі
17 Қосымша шығыстардың өзіндік құны есептелді. 8040 841-8048
Кесте-4 ХҚЕС негізінде өнім өндірісіне шыққан шығындар есебінің
№ Операциялардың мазмұны дебет кредит
1 2 3 4
1 Жұмысшы-қызметкерлерге еңбекақы, сыйақы және басқа да төлемдер
негізгі өндіріс жұмысшыларына;
қосалқы өндіріс жұмысшыларына;
цехтың қызметкерлеріне;
шаруашылық субъектісінің басқару аппараты қызметкерлеріне;
маркетинг бөлімінің, басқа да тауарларды сатумен айналысатын жұмыскерлерге;
әлеуметтік сала қызметкерлеріне;
8013
8032
8042
7440
7110
8040
3350
3350
3350
3350
3350
3350
2 Жұмысшыларға кезекті демалыс ақысын есептеу:
егер демалыс ақысын төлеуге резерв құрылған болса;
демалыс ақысынан есептелінген әлеуметтік салық сомасы.
8040
3350
3350
3140
3 Жұмысшы-қызметкерлерге есептелген зейнетақы қорына ұсталынатын сомаға
4 Жеке тұлғаларға есептелген еңбекқыдан ұсталынатын табыс салығы
5 Жұмысшылардың еңбекақысынан, сот органдарының шешіміне сәйкес орындалатын
Кесте-4 жалғасы
6 Жұмысшылардың еңбекақысынан олардың есеп беруі бойынша ұсталынатын
7 Бұлінген материалдық-құндылықтардың орнын толтыру мақсатымен жұмысшылардың еңбекақысынан
8 Жұмысшылардың еңбекақысынан олардың алдыңғы уақыттарда алған қарыздары
9 Есептелген, бірақ белгіленген мерзімде таратылмаған, депоненттелген еңбекақы
10 Жұмысшы-қызметкерлерге кассадан төленген еңбекақы, сыйақы, жәрдемақы және
3350 1010
11 Лауазымды тұлға болып саналатын жұмысшылар мен қызметкерлерге
12 Лауазымды тұлғаларға есептелген еңбекақыдан ұсталған табыс салығы
13 Лауазымды тұлғаларға есептелген еңбекақы сомасы кассадан төленді
14 Жұмысшылардың алдағы уақыттардағы демалыс ақылары үшін есептелген
8033,7210 3350
15 Есептелген әлеуметтік салық сомасы 7210,8012, 3140
Қайнар көзі: В.Л. Назарова, М.С. Жапбарханова, Д.А. Фурсов,
ҚОРЫТЫНДЫ
Өндірістің шығын есебі мен калькуляциясы басқару есебі жүйесінің
Өнімдік өзіндік құнына қандай шығындар кіретініне байланысты Қазақстанда
цехтың өнімді дайындаудағы
өнім өндірісін ұйымдастыру шығынын қамтитын өндірістік;
толық, яғни өнім өндірудің және өткізудің барлық шығындарын
Өнім (жұмыс, қызмет) бірліктерінің өзіндік құнының есеп жүйесі
Калькуляциялау объектісіне (шығын шығарушы) - өткізуге арналған кәсіпорынның
Кез келген ұйымда калькуляциялау белгілі бір принциптерге сәйкес
өндіріс шығындарын жіктеу
шығын есебінің объектісін, калькуляциялау объектісін және калькуляциялық бірлікті
жанама шығынды бөлу әдісін іріктеумен;
шығынды кезендер бойынша жіктеумен;
өндірістің және күрделі қаржы жұмсалымының ағымдағы шығыны бойынша
шығын есебінің әдісі мен калькуляциялауды іріктеумен.
Шығын есебі объект бойынша калькуляциялаудың тапсырыстық әдісін, қайта
Шығын есебінің және калькуляциялаудың тапсырыстық әдісі өзгеше өнімді
Өнім өндіру мен калькуляциялау шығын есебінің басқа бір
Тура осындай шығын «директ-костинг» жүйесінің негізіне жатады. Бұл
Толық емес өзіндік құн есеп жүйесінің артықшылығы -
Шығындарды басқарудың нормативті жүйесі өндіріске материалдарды босату, нормалау,
"Стандарт-кост" жүйесі - шетелде XX ғасырдың басында қалыптасса
"Стандарт-кост" жүйесін пайдалану артықшылығы - есептік жазбаларды жүргізуді
Нақты қол жеткен нәтижені талдау нақты және жоспарлы
Ауытқу тікелей еңбек шығыны; жалпы өндіріс шығыны деп
Тікелей материал шығыны бойынша жалпы ауытқу нақты және
Жалпы өндірістік шығындардың ауытқуын талдау күрделілік деңгейіне қарай
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ.
1. В.Л. Назарова, М.С. Жапбарханова, Д.А. Фурсов, С.Д.
2. Карпова Т.П. Управленческий учет, Учебник.-М.: ЮНИТИ,-
3. В.И. Радостовец, В.В.Радостовец, О.И.Шмид Кәсіпорындағы бухгалтерлік есеп,
4. Қ.К. Кеулімжаев, Э.Т.Төлегенов, М.Б.Құдайбергенов Субъектінің қаржы-шаруашылық қызметі
5. Э.Т. Төлегенов. Бухгалтерлік ақпарат жүйелері,
6. Вахрушина М.А. Бухгалтерский управленческий учет и отчетность,
7. В.Л. Назарова. Шаруашылық жүргізуші субъектілердегі бухгалтерлік
8. Ә. Әбдіманапов. Бухгалтерлік есеп теориясы және принциптері,
9. Тулешова Г.К. Халықаралық стандарттарға сәйкес қаржылық
10. Н.П. Кондраков, И.Н. Кондраков. Бухгалтерский учет в
11. С.Б. Баймұханов Бухгалтерлік есеп, Алматы: ИздатМаркет,-
12. М.С. Ержанов, А. М. Ержанова.
13. Шевченко Н.Г. Управленческий учет, М.: Управление
14. Янковсктй К.П., Мухарь И.Ф. Управленческий учет, М.:
15. Безруких П.С. Бухгалтерский учет, М.:
16. Управленческий учет производственной деятельности, Учебное пособие
17. Рахимбекова Р.М. Финансовый учет на
18. Волкова В.М. Бухгалтерлік есептің халықаралық стандарттары,
19. Родостовец В.К. Бухгалтерский учет на
20. Ларионова А.Д. Бухгалтерлік есеп, Москва:
2
