Өндірілген өнімнің өндірістік және толық өзіндік құнын есептеу курстық жұмыс
МАЗМҰНЫ - www.topreferat.com.kz
Кіріспе……………………………………………………………………..3
Негізгі бөлім
Бөлім 1. Өндіріс шығындары және өзіндік құн.
1.1. Кәсіпорын шығындары түсінігі және олардың түрлері…....4
1.2 Өнімнің өзіндік құнының қалыптасуы және мәні……….....7
Бөлім 2. Өнімнің өзіндік құнын талдау.
2.1 Өзіндік құнды жоспарлау және өнімді өндіру шығындарының
классификациясы………………………………………………....12
2.2 Өнімнің өзіндік құнын талдау………………………………...16
2.3. Өнімнің өзіндік құнының бағаны анықтаудағы рөлі…....….21
Бөлім 3. Өнімнің өзіндік құнын азайту жолдары.
3.1. Еңбек өнімділігін арттыру…………………………………….23
3.2. Өндіріс процесінде қолданылатын шығындарды азайту.....25
Қорытынды…………………………………………………………...28
Пайдаланылған әдебиеттер…………………………………………30
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Жұмыс көлемі: 30 бет
Пәні: Бухгалтерлік іс
-----------------------------------------------------------------------------------
КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ
Тақырыбы:«Өндірілген өнімнің өндірістік және толық өзіндік құнын есептеу».
Мазмұны
Кіріспе……………………………………………………………………..3
Негізгі бөлім
Бөлім 1. Өндіріс шығындары
1.1. Кәсіпорын шығындары түсінігі
1.2 Өнімнің өзіндік
Бөлім 2. Өнімнің өзіндік
2.1 Өзіндік құнды жоспарлау және өнімді өндіру
классификациясы………………………………………………....12
2.2 Өнімнің өзіндік құнын талдау………………………………...16
2.3. Өнімнің өзіндік құнының бағаны анықтаудағы
Бөлім 3. Өнімнің өзіндік құнын
3.1. Еңбек өнімділігін арттыру…………………………………….23
3.2. Өндіріс процесінде қолданылатын шығындарды
Қорытынды…………………………………………………………...28
Пайдаланылған әдебиеттер…………………………………………30
Кіріспе
Кез-келген кәсіпорын (фирма) өнім өндірісін
Материалдық құндылықтар өндірісі, тауар саудасы, сонымен
Аталған шығындар, өнім және
Өзіндік құн-өнім өндіруге жұмсалған барлық
электр энергиясы, амортизациялық жарна, еңбекақы
Курстық жұмыс барсында қарастырылатын
1. Өндіріс шығындары және өзіндік
1.1. Кәсіпорын шығындары түсінігі
Кәсіпорынның өндірістік шешімдері нарық
Бухгалтерлік шығындар = нақты шығындар.
Экономикалық шығындар = бухгалтерлік шығындар +
Қысқа мерзім кезеңінде өндірістің
Жалпы шығындар (ТС) – бұл өндіріске
ТС = ҒС + VС
Тұрақты шығындар (ҒС) - өнім шығару
Айнымалы шығындар (VС) – бұлар өнім
Өндірістік шығындарды талдағанда жалпы
АТС(АС) =ТС/Q
Орташа жалпы шығындарды (АТС) 2 түрге
а) орташа тұрақты шығындар: АҒС=ҒС/
б) орташа айнымалы шығындар: АVС=VС/
Өндірістің шекті шығыны (МС) жалпы
МС= ТС/ Q
Өнім шығару көлемі өскен
МС= VС/ Q
Фирманың шаруашылық қызмет процесінде
Қалдық шығындар-өнімді өткізу мен
Старттық шығындар-өндірісті қайта қосумен
Кез-келген кәсіпорын (фима) өнім өндірісін
Кәсіпорын табысы 2 түрлі
дайында өндіруші немесе тұтынушы
Жалпы түрде өндіріс шығындары және өткізу
Өндіріс шығындарына және өнім
ұдайы өнім өндірісі, белгіленген технология
табиғи шикізаттарды қолдану;
өндірісті дайындау және үйрену;
өндірісті ұйымдастыру мен технологияны жетілдіру, сонымен
рационалдау және құрастыру, тәжірибиелік жұмыстарын
өндірістік процеске қызмет ету; өндірісті
налық талаптарға сәйкес жұмыс жасау;
қалыпты еңбек жағдайын және
өндірісті басқару: кәсіпорынның басқару аппараты
кадрларды дайындау және қайта
мемлекеттік және мемлекеттік емес әлеуметтік
Әрине, фирманың, кәсіпорын қызметінің нәтижесі (табыс
Өнімнің өзіндік құнының қалыптасуы
Материалдық құндылықтар өндірісі, тауар саудасы, сонымен
Аталған шығындар, өнім және
Өзіндік құн-өнім өндіруге жұмсалған барлық
электр энергиясы, амортизациялық жарна, еңбекақы
Сонымен, кәсіпорын қызметінің негізгі көрсеткіштерінің
Өзіндік құнның экономикалық міндеті-жұмсалған шығындардың
Өнекәсіптің дамуының бөлек кезеңдерінде бұл шығындардың
Шығындар жиынтығы пайда көлемін
Өнімнің өзіндік құны –синтетикалық, кәсіпорын
жағын бірлікте және өзарабайланыста сипаттайтын жалпылама көрсеткіш болып
1) Өзіндік құнда өндірістің қоғамдық шығындарының 5/4
2) Өзіндік құн көтерме бағаны қалыптастыру базасы болып
3) Өзіндік құн негізінде табыс, жеке бұйымдардың рентабельділігі
Өнімнің өзіндік құнын құрайтын шығындар
Шығындардың алғашқы элементтері бойынша.
Пайда болу және бағытталу сипаттамасы
Шығындарды экономикалық элементтері бойынша жіктеу өндірі шығындары
Қарастырылып отырған шығындар тобы заттай және тірі еңбек
Шығындарды калькуляциялық баптар бойынша жіктеу оларды өз
Шығындарды калькуляциялық баптар бойынша жіктеудің негізі ол
шығындар бабы түрінде ерекшеленсе, ал қосымша шығындар
Шығындарды калькуляциялық жіктеу мағынасы-оның негізінде әртүрлі
Өзіндік құнның көрсеткіштерінің маңыздылығымен байланысты ол әртүрллі критерилер
а)шығу көзі бойынша шығындар (өндіріс,цех, участок);
б)жұмыс және қызмет көрсету түрлері бойынша;
c)өнім өндірісімен байланысты барлық шығындар жиынтығы екі негізгі
материалды шығындар (шикізат, материалдар, жанармай, энергия, қосалқы бөлшектер,
тірі еңбекті қамтамасыз етуге шығындар (еңбекақы, әлеуметтік
сақтандыру, демалысқа, ауырған күндерге төлемдер және т.б.
д) шығындарды басқаша топтастыру оларды мүмкін болатын өнім
материалдар (шикізат, материалдар,сәйкес көліктік дайындау шығындары);
еңбекақыға тікелей шығындар(өндіріс процесінде жұмысбасты жұмысшылардың еңбекақысы );
жартылай фабрикаттар және комплекттаушылар;
құрал-жабдықты ұстауға және жөндеуге шығындар;
цехтық (өндірістік) шығындар;
жалпышаруашылық шығындар;
е) дайын өнім шығындар құнын аудару
тікелей шығындар;
жанама шығындар;
f) қалыптасу уақыты бойынша:
ағымдық шығындар;
болашақ кезең шығындары (өндірістің келесі кезеңінде қолдануға
Қазақстан экономикасындағы
кәсіпорындардағы жұмыс пен қызметке қосылатын өзіндік құнына қосылатын
Өнімнің өзіндік құнын талдау.
Өзіндік құнды жоспарлау және өнімді өндіру шығындарының классификациясы.
Отандық тәжірибеде
калькуляциялау мақсатында оларды келесі түрде классификацияланады:
өндіріс түрі бойынша-негізгі және көмекші;
өнім түрі бойынша-жеке
тапсырыс, өзгертулер,
шығындар түрлері бойынша-калькуляция баптары
құнын калькуляциялау
және шығын
құрастыру және шығындарының есебі);
шығындардың шығу орны бойынша-участок, цех, өндіріс,
Басқару жүйесінде
қолдануда мақсатты түрде шығындар элементтері және
Калькуляция баптарының тізімін және
Мысал ретінде машина жасау зауытындағы
1.Шикізат және материалдар.
2.Сатып алынатын бұйымдар, жартылай фабрикаттар
3.Негізгі өндіріс жұмысшыларының еңбекақысы.
4.Қосымша өндіріс жұмысшыларының еңбекақысы.
5.Негізгі және қосымша өндіріс жұмысшыларының
6.Өндірісті дайындауға және игеруге
7.Құрал-жабдықты пайдалануға және ұстауға
8.Цехтық шығындар.
9.Жалпы өндірістік шығындар.
10.Ақаулардан жоғалтулар.
11.Өндірістік емес шығындар.
Алғашқы сегіз шығын баптары цехтық
Өнеркәсіптік кәсіпорындарда келесідей өнімнің
Тікелей есептік;
Нормативтік;
Есептік-талдау;
Параметрлік.
Ең қарапайым және ең
Өнімнің өзіндік құнын калькуляциялауның
нормалық және нормативтік пайдалану прогресивті
Өнімнің өзіндік құнын калькуляциялауның
Бір типті, бірақ сапасы
Қазіргі нарықтық экономикаға өту
материалды шығындар (шикізат,
технологиялық мақсатта қолданылатын энергия);
еңбекақыға шығындар (тікелей шығындар );
басқада тікелей шығындар;
өндірісті басқару және қызмет
Кәсіпорын алдында өндіріс шығындары
анықтау және осы сияқты
Калькуляциямен салыстырғанда, топау әдісі
материалдық шығындар (қайтарымды қалдықтар құны есебімен);
еңбекақыға шығындар;
әлеуметтік қажеттіліктерге аударымдар;
негізгі қорларға амортизация;
басқада шығындар;
«Материалдық шығындар» элементінде өндіріске, өнім
«Еңбекақыға шығындар» құрамына кәсіпорынның (фирма)
«Негізгі қорлар амортизациясы» құрамына
аударымдар сомасы, олардың баланстық
Жоғарыда кетірілген шығын элементтері құрамына
Осылайша, шығындарды калькуляция баптары
Шығындар элемінті бойынша шығындарды
2.2 Өнімнің өзіндік құнын талдау.
Үш өндірістік фактор-еңбек құралы,
Өзіндік құнды азайтуды талдауда осы
Өнімнің бірлігіне өзіндік құнды анықтау.
Өзіндік құнды есептеуге қажетті ақпарат
лік құжаттарынан, жабдықтаушылар шоттрынан,
Өнім бірлігіне өзіндік құнды толық
Жалпы шығындар тікелей және
Тікелей шығындарға өнімге қосылған
Жанама шығындар-бұл фирманың қызмет етуіне
Шығындарды осылайша бөлу қызмет
Өнім бірлігінің өзіндік құнын есептеуге
Тікелей шығындар
1.Шикізат және материалдар
Нанның бірлігін өндіруге қажетті
Атауы Саны Бағасы Сомасы
Ұн 0,400 кг 27 тенге/кг 10,80 тенге
Ашытқы 0,010 кг 150 тенге/кг 1,5 тенге
Тұз 0,010 кг 20 тенге/кг 0,2 тенге
Витаминдер 0,005 кг 300 тенге/кг 1,50 тенге
Барлық шығын
14,00 тенге
2.Тікелей еңбек
Тікелей еңбекті калькуляциялау үшін
а) Фирмада 6 жұмысшы бар
6 жұмысшы х 5 000 тенге/жұм.орны =
б) Еңбекақыға жылдық шығын сомасы
30 000 тенге х 12 ай = 360
с) Жұмыс уақытының жылдық қоры
47 апта х 41 сағат х 6
д) Тікелей еңбектің бір сағаттық
360 000 тенге/ 11 562 сағат = 31,14
е) Нанның бір батон өндірсіне
0,1 сағат х 31,14 тенге/сағат = 1,868 тенге
Енді өнім бірлігіне тікелей
Материалдық шығындар
Тікелей еңбек
Тікелей шығыдардың барлығы / өнім бірлігіне
Жанама шығындар
Бұл шығындардан басқа фирманың
алаңының арендасы, канцеляриялық шығындар,
Келер жылдағы шығындар келесідей
Ғимарат арендасы
Құрал-жабдық амортизацияы
Құрал-жабдықты пайдалану
Басқада персонал еңбекаысы
Коммерциялық шығындар
Банк несиесіне кредиттер
Жанама шығындардың барлығы
Инфляция кезінде тікелей және
өнім бірлігіне тікелей шығындар 17,1 х
жанама шығындар 119 000 х 115% =
Шығындар соммасы өнімді өткізу бағасына
Жоспарланған жылға өнім өндірісінің
219 650 / 180 000 = 1,22 тенге/бірл
Өнім бірлігінің өзіндік құны
Енді нанның өткізілуінің толық
Тікелей шығындар
Жанама шығындар
Өзіндік құн/бірл
Жанама шығындар есебінің білу қажеттілігін ескере отырып, 180
Онда өнім бірлігіне жанама шығындар көлемі мынаны құрайды:
219 650 / 50 000 = 4,393 тенге
Бұл өз кезегінде өнім бірлігінің жалпы бағасына әсер
19,67 + 4,39 = 24,06 тенге / бірл
Бұл жағдайда фирма өндіріс қуатын толықтай пайдаланбай отыр,
Бұл өнім бірлігіне табыстың
Осы жерде тікелей шығындарды
Әр түрлі бұйымдар өндіретін
өнімді өндіруге қажетті уақыт
өнім өндірісіне кететін тікелей
өнім өндірумен айналысатын өндіріс алаңы;
Өнім өндірісіндегі негізгі қорлар
Осы әдістердің ішінен шағын
а) Тікелей еңбектің бір
219 650 / 11 562 =
б) Әрбір өнімге жанама шығынды
0,1 х 19,00 тенге/сағат = 1,9 тенге/бірл.
2.3. Өнімнің өзіндік құнының бағаны анықтаудағы
Кәсіпорынның өндіріетін әрбір өнімнің
Әрине, өткізу бағасын орнатқан
бәсекелестер бекіткен осы сияқты
берілген өнімге сатып алушы
сапасы жағынан ұқсас басқа бұйымдар
Мысалы, кәсіпкер өз шығындарын (тікелей
Толық өзіндік құн
Табыс
Сату бағасы
Бұл жағдайда кәсіпкер сатудан
Бұл жерде есептелген баға,
Осындай сападағы нанды фирма
Егер өзіндік құн құрылымын қарастыратын
Фирмаға осы ерекшелікті ескеру
жарнамалық компанияның қызметін қолдану
Басқа жағдайда фирмаға басқаша стратегияны
Бұл жағдайда өнімді қандай
Әрине, өнімге бағаны құн
Өндірістің жаңа жүйесі шаруашылық
3. Өнімнің өзіндік құнын азайту
3.1. Еңбек өнімділігін арттыру.
Жоғарыда аталғандай еркін бәсекелестік
Дәстүр бойынша шығындарды азайтудың
Өзіндік құнды азайтуда еңбек
жұмсалған қоғамдық еңбектің тиімділігі,
Еңбек өнімділігі=Жиынтық қоғамдық өнім /
Кәсіпорын деңгейінде:
Еңбек өнімділігі=Q (өнімнің саны)/ Т
Еңбек өнімділігін арттыру үшін
2) жұмыста кездесетін тиімсіз
жолдарымен қол жеткізеді.
Еңбек өнімділігінің көрсеткіші қызметкерлердің
Осылайша, өндірістің шығындар құрылымындағы
Еңбек өнімділігін арттыру оны
Еңбек өнімділігін арттыру мақсатында Кәсіпорындарда
Өндірістік ресурс ретінде персонал
Еңбекті тиімді қолдануды және
Өндірісті басқаруда және ұйымдастыруда
Өз жұмысшыларының потенциалының өсіміне
Автоматтандырылған жүйелердің енгізілуі және
Жұмысшылардың интелектуалдық дайындығын арттырудың
Өндіріс процесінде қолданылатын шығындарды
Өндіріс процесінде қолданылатын шығындардың
Өндіріс процесінде өнімді өндіруге жұмсалатын шығындар дайындалған өнімнің
Өнімнің өзіндік құнын азатуды
Шикізат, материал, электроэнергия және
өндірістің негізгі құралдарын қолдануды
ресурсүнемдеуші жаңа технологияларды қолдану;
өнімді өткізу бойынша шығындарды
кәсіпорынның тауар саясатын қайта
жұмысын тоқтату және ақаулардан
сатып алынатын материалдардың оптимальды
жалпы заводтық (жалпы шаруашылық)
Шаруашылықты жүргізудің жаңа
Өнекәсіптегі өнімнің өзіндік құнын
АҚ «Рахаттың» 1999 жылдың ақпан-желтоқсан айларындағы
тауарлы өнімінің 1 теңгеге
№
қ/с
Шығындар бабы 1 теңгеге шаққандағы
Желтоқсан Ақпан-желтоқсан
1995 1996 Ауытқу 1995 1996 Ауытқу
1 Шикізат
2 Көмекші материалдар 4,37 3,94
3 Отын 7,62 2,74
4 Электр энергиясы 0,45 0,61
5 Айлық еңбек ақы негізгі 2,1
6 Айлық еңбек ақы қосымша 1,87 4,3
7 ЕА-ға есептеулер 1,97 1,41 -0,56 2,2
8 Құрал-жабдықты пайдалану -23,44 4,82 28,26 26,21 9,22
9 Цехтық шығындар 4,58 7,2 2,62 16,48
10 Жалпы заводық шығындар 8,03 4,71
11 ФЗС 56,01 81,62 25,61 147,38 107,18 -40,2
12 Өндірістік емес шығындар 1,16 3,06 1,9 4,31
13 Толық өзіндік құн 57,17 84,68 27,51
14 1 теңгеге шаққ. ТӨ-ге шығын 57,17
15 Үстеме(накладной)шығ. м, тг -9,68 19,79 29,47 70,81
Осы мәліметтерді қарастыра отырып, мынадай
Бұл кәсіпорынның жұмысын жалпы
Өнімді толық өзіндік құнмен
Келешекте өзіндік құнның
техникалық прогресс, механикаландыру, автоматтандыру,
химияландыруға байланысты үлес
Өзіндік құн категориясын
Қорытынды
Сонымен, кәсіпорынның өндірістік шешімдері,
Материалдық құндылықтар өндірісі, тауар саудасы, сонымен
Өзіндік құн-кәсіпорында өткізу мақсатында өндірілген
Өзіндік құн-өнім өндіруге жұмсалған барлық
Өзіндік құн сол кәсіпорын
Кәсіпорынның өндіріетін әрбір өнімнің
Сонымен, кәсіпорын қызметінің негізгі көрсеткіштерінің
Пайдаланылған әдебиттер
Абдильдина Л.И. , Абдильдин С.С. Экономика предприятия.
Грибов В.Д., Грузинов В.П. . Экономика
Жалпы экономикалық теория Ө.Қ. Шеденов, Б.А.
Калдыбаев О., Темирбаев А. Экономика предприятия
Кендирбаев А., Омаров Г., Хагай В., Тасибеков, Ауганбаев
Сабырбаев Б. Экономикалық орысша-қазақша түсіндірме
Экономика предприятия: Учеб. Для вузов/ И.Э
Экономика предприятия: Учебник/ Под ред А.Е.Карменко
Экономика предприятия: Пер с нем-М: ИНФРА -М,
Экономика предприятия: Учебник/ Под ред. Проф
Экономика предприятия: Учеб. Для вузов
30
