Ауыз әдебиетіндегі Сырым батырдың бейнесі реферат
Жоспар
Кіріспе бөлім.
Негізгі бөлім.
І тарау. Сырым батырдың туған жылына байланысты зерттеулер, және оның ауыз әдебиетіндегі бейнесі.
ІІ тарау. Сырым батырдың шешендік өнері.
ІІІ тарау. Сырымның жерленген жеріне байланысты зерттеулер
Қорытынды.
ІV Пайдаланылған әдебиеттер тізімі.
Жұмыс түрі: Реферат
Пәні: Басқа тақырыптағы рефераттар
Жұмыс көлемі: - бет
-----------------------------------------------------------------------------------
РЕФЕРАТТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ
Ж?мысты? зерттелу де?гейі ТИПА
Жұмыстың зерттелу деңгейі ТИПА
User
Zver
БАЯНДАМА
Тақырыбы: Ауыз әдебиетіндегі Сырым батырдың бейнесі.
Орындаған: 3-курс студенті
Шланова Ақерке
Ғылыми жетекшісі:т.ғ.к, доцент
Қозыбақова Ф. А.
2010жыл
Жоспар
Кіріспе бөлім.
Негізгі бөлім.
І тарау. Сырым батырдың туған жылына
ІІ тарау. Сырым батырдың шешендік өнері.
ІІІ тарау. Сырымның жерленген жеріне байланысты
Қорытынды.
ІV Пайдаланылған әдебиеттер тізімі.
Кіріспе
Тақырыптың өзектілігі. ХVІІІ ғасырда қазақ қайраткерлерінің
Жұмыстың зерттелу деңгейі.
А.И Левшин мен Мейер еңбектерінде Нұралы
Кеңестік тарихшылар А.Ф. Рязанов, М.Б Вяткин,
Рязановтың 1926 жылғы Қызылордада «Сорок
Н.Е. Бекмахановтың «Көктемір туралы аңыз »
Сонымен қатар өзіміздің тарих ғылымдарының кандидаты,
Жұмыстың мақсаты мен міндеттері:
Менің мұндағы мақсатым, сырым батырдың Тарих
Бұл жұмыста алға қойған міндеттерім.
Сырым батырдың туылған жалын анықтау;
Сырым батырдың бейнесін аша отырып бейнелеу,
Сырым Датұлының Қайтыс болған жылын, жерленген
Жұмыстың құрылымы: Кіріспеден, Негізгі бөлім үш
Негізгі бөлім
І- тарау. Сырымның туылған жылы туралы
Алғашқы нақтылап, баршамыздың міндетті қабылдауға тиісті
Біздіңше, мұрағат қорларындағы Сырым балаларының туған
— Арқаң көп мінген жауыр болсын,
Мінезің қара жерден ауыр болсын,
Өкпең жоқ – бауыр болсын
Құлағыңнан сыбыр кетпесін
Жасың алпысқа жетпесін – деген Сырымға
Ендігі бір мәселе, Сырымның көркемдік образы
Сырымның орыс қорғанында 5 ай бойы
«Сарғыштау екенсің, Қоңырлау болғаның тәуір
Тұлғасына қарасам, Адамға біткен бір алып.
Ажарына қарасам, Ашулы көкжал арыстандай.
Қабағы тым қатыңқы, Қара бұлт аспандай.
Сәукеле қара сақалды, Азын- шоғын ақ
Біздіңше, осындай ата шежіредегі анық суреттеулер
Дегенмен, тарихшылар, өлкетанушылар мұрағат, мұражай қорларынан
Сырым Датұлының 265 жылдығына байланысты Серік
Сырым Датұлының 265 жылдығына байланысты Жайықтағы
- Аз бен көпті, ақ пен
- Батыр, қайырлып сәлем бергің келмейді,
- Хан, тасып жүргенім жоқ, қазақ
Сырым батыр жастайынан ақылды, шыншыл болған.
(Қазақ әдебиеті қазақ батырлары С.Датұлы С.Мәшімбаев)
Орыстың білгірі Панкин: « Срым Датов
Бұл текке айтылмаса керек, себебі Сырымның
ІІ- тарау. Сырымның шешендік өнері
Сырым Датұлының туған жері қазіргі Орал
Сырымның ата тегіне байланысты Алаша руының
Жайнаған қызғалдақтай Түкіш пен Дат,
Байторы болған екен мінезден жат.
Дүниеде ешнәрсенің нарқын білмес,
Апарып Есенбайды базарға сат.
Нұралы ханнан кейін, Кіші жүздің ханы
Қарадан хан болдың,
Айырдан нар болдың.
Жоқтан бар болдың,
Көнеден дәурен озды,
Көлдей қамқа тозды.
Атадан ұл озды,
Анадан қыз озды, -
Деген екен. Сонда Сырым кідірместен:
Қарадан хан болсам,
Халқым қалаған шығар,
Айырдан нар болсам,
Атам жараған шығар,
Жоқтан бар болсам,
Құдайым қалаған шығар.
Көнеден дәурен озса,
Тозығы жеткен шығар.
Атадан ұл озса,
Еркіндігі шығар.
Анадан қыз озса,
Еркелігі шығар, - дейді.
Қайтыс болғандығына байланысты пікірлер.
Сырым Датұлының 1802 жылы қайтыс болғандығы
Шаптым деп ханды мақтанба-ай
Үргеніште қалған Сырымдай,
Сүйегіңді шетке көмермін, – дегенінен бері
Бұл Ғайып баба атануын Әріпбай аға
(Өтепберген Қойшиев Сырым денесі – Ғайып
Бірақ көңілдегі күмән сейіле қоймады. Сырым
1839 жылы 16 ақпанда Баймағамбет Айшуақов
Қорытынды
Ел үшін еңкілдеп жауға қарсы шаба
Сырым барша қазақ халқына ортақ батыр.
Оны көсем еді, шешен еді деп
Адами тұрғыдан қарағанда Сырымның мәкілігі —
Орыстың бір білгірі Панкин: Сырым Датов
Сырымнан басқа оған иық тірестіре алатын
Міне, Әбіш аға осылайша тебіреніп, осылайша
Таңдантып шешендігің ақындарды,
Таңдантып батылдығың батырларды.
Мәңгілік топырағы бұйырмаған,
Мәңгілік туған жерде атың қалды.
Кеудеңде ар-намыс пен сезім бар-ды,
Арсыздан жеңілетін кезің бар-ды.
Қалғанша жер бетінде екі қазақ,
Тамсанып айтар тапқыр сөзің қалды, Ақұштап
Қорыта келгенде, Сырым тарихы – еліміздің
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі.
1. Левшин «Описание киргиз – казачьих
2. Рязанов.А.Ф. «Сорок лет борьбы за
3. Бекмаханов Н. «Көктемір туралы аңыз»
4. Мәшімбаев С.М «Патшалық Ресейдің отарлық
5. Сырым Датұлы (жинақ Қажығали Мұханбетқалиұлы
6. Тілешов Ж. «Сырым батыр» дастаны
7.Жолдасбекұлы М. Елтұтқа. Ел тарихының әйгілі
8. Әбілсейіт Мұхтар «Сырым бастаған қозғалыс».
9. Кенжалиев И. «Сырым шешен» Жұлдыз
