Мемлекеттік мекемелердегі кассаға және кассалық операцияларға ревизия
Мемлекеттік мекемелерде кассаларға және кассалық операцияларға ревизия жүргізуде, 25.04.2000 ж. №195 ҚР Қаржы министрлігінің қаулысымен бекітілген мемлекеттік мекемелерде кассалық операция жүргізу Ережелерімен, ҚР республикалық және жергілікті бюджет есебінен төленетін, 1998 ж. 23 шілдеде №335 ҚР Қаржы министрлігінің Қазынашылық Департаменті Директоры Қаулысымен бекіткен, ұйымдардағы активтерге инвестиция жүргізу тәртібі, материалдық қор, ақша, есеп айырысу және басқа да баланс баптары туралы нұсқаумен және 1998 ж. 27 каңтарындағы №30 ҚР Қаржы Министрлігінің Қазынашылық Департаменті бекіткен Қаулысы, мемлекеттік мекемелердегі бухгалтерлік есеп бойынша нұсқаулар қолданылуы тиіс.
Кассаны түгендеу кезінде кенеттілік міндетті шарт болып табылады. Кассаны түгендеу ереже бойынша бақылаудың басында өтеді. Ревизордың көзқарасы бойынша бақылауды өткізу кезеңінде кассаны түгендеу қайталанып жүргізілуі мүмкін.
Мемлекеттік мекемелерде кассаны және кассалық операцияларды тексеру мына тәртіппен жүргізілуі мүмкін:
Ақша қаражаттарының артықшылығы — кіріс касса ордерімен анықталмаған қолдағы ақшалар.
Кассада ақша немесе басқа құндылықтардың жетіспеушілігі немесе артықшылығы айқындалған кезде қолда бар ақшаларды түгендеу актісінің екінші жағы толтырылады. Кассаның артықшылығы бюджетке сәйкес табыс ретінде түседі.
5. Кассалық операциялардың бақылауын жүргізген кезде мынадай сұрақтарды тексеру қажет:
а) материалдық жауапкершілік туралы кассирмен жазбаша түрде келісімшарт бар ма және ол мемлекеттік ұйымдарда кассалық операцияларды жүргізу туралы тәртіптерімен таныс па;
б)ақша қаражаттарын және қатаң түрдегі есептіліктің бланкілерін кенеттен түгендеу бюджеттік ұйымның басшысымен белгіленген мерзімде жүргізіле ме;
в)кассалық құжаттарды толтыру тәртібі сақталады ма;
г)түсетін ақшаларды толық және уақытында кірістеу қамтамасыз етілген бе;
д)мемлекеттік ұйымдардың кассасындағы қолда бар ақшалардың қалдықтарының шегі және есеп – айырысу шоттарындағы қолда бар ақшалардың шектік сомалары сақталады ма;
е)есеп берушіге қолда бар ақшаның берілуін негіздеу.
6. Мемлекеттік өкілетті банкілерден алынған қолда бар ақшалар белгілі бір мақсат бойынша қатаң жүмсалады. Қолда бар ақшалардың мақсатпен қолданылуы қайрымдылық және демеушілік көмек, депозиттік сома түріндегі «Ақылы қызмет керсетуден түскен қолда бар ақшаларды белгілі бір мақсатпен қолданылуын бақылау кітабы» және «Бюджеттік қаражаттар үшін қолда бар ақша қаражаттарды белгілі бір мақсат бойынша қолдануын бақылау кітабы» негізінде тексеріледі. Екі кітап бойынша ақша қаражаттарының айдың басына қалдығы, ақшалардың түсуі, шығындар және шығындардың арнайы экономикалық жіктелуі бойынша айдың аяғына ақша
қаражаттарының қалдығы. Екі кітап бойынша ақшалардың қалдығының сомалары кассалық кітап бойынша айдың аяғындағы ақшалардың қалдығына сәйкес келуі керек.
7. Бақылау кезінде бухгалтерлік құжаттардың 1 желтоқсан 1998 ж. №548 Қазақстан Республикасының Қаржы Министрлігінің Қазынашылық Департаментінің бұйрығымен бекітілген мемлекеттік бюджеттің есебінен құрылған ұйымдар үшін және келесі құжаттардың дәлдігін тексеру:
— № KQ-1 ф. кіріс касса ордерлерін;
— № КО-2 ф. шығыс касса ордерлерін;
— № КО-3 ф. кіріс және шығыс ордерлерін тіркеу журналы;
— №КО-4 ф. немесе №440 ф. кассалық кітаптарын;
— №1 мемориалдық номерін
— №320 стипендия және еңбекақы төлеу үшін ақша берушілерге берілгені туралы есептің журналын;
— №389 ф. төлем ведомостында;
— №453 ф. «Ақылы қызмет көрсетуден түскен қолда бар ақшаларды белгілі бір мақсатпен қолданылуын бақылау кітабын» және №454 ф. «Бюджеттік қаражаттар үшін қолда бар ақша — қаражаттарды белгілі бір мақсат бойынша қолдануын бақылау» кітабын.
8. Бақылау кезінде шаруашылық операцияларының бухгалтерлік есептің шоттарында дұрыс көрсетілуінің 27.01.1998 ж. №30 Қазақстан Республикасының Қаржы Министрлігінің Қазынашылық Департаментінің бұйрығымен бекітілген, республикалық және жергілікті бюджеттің есебінен құрылған ұйымдардағы бухгалтерлік есеп бойынша нүхқаулықтарға
сәйкестігін тексеру.
Кассалық операциялар бойынша негізгі бухгалтерлік өткізілімдер
