Сұлтанмахмұт Торайғыровтың өмірі мен ақындық еңбегі
Сұлтанмахмұт Торайғыров 1893 жылы 28 қазанда Омбы уезінің, Шағырай болысында, Қарауыл Шабар ауылында (бұрыңғы Көкшетау облысының Қызылтау ауданы) туған. Әкесі Шоқпыт атанған (шын аты Әбубәкір) кедей, момын, ақкөңіл адам болған. Шаруасы күйсіз Шоқпыт Қарауыл Еліндегі бай жездесін паналап, соның малын баққан. Сонда үйленген. Сұлтанмахмұт пен Байқоңыр (Бәшен) деген балалары осында туған.
Сұлтанмахмұттың екі жасында шешесі өліп, болашақ ақын жетімдік пен жоқшылықтың қасіретін бірдей көріп өседі. Әйелі өлгеннен кейін балаларын алып, Шоқпыт өзінің туған жері – Павлодар облысының Баянауыл ауданына көшеді. Сұлтанмахмұттың балалық шағы осында өтеді.
Әкесі Шоқпыттың көмеймен алты жасында хат таныған Сұлтанмахмұт біраз уақыт ауылда Әлі, Тортай, Мұқан деген молдалардан сабақ алады. Солардың ішінде Мұқан молда ғана жас баланың ынта-жігерін, әдебиетке құмарлығын түсініп, көмектеседі. Өзі аздап өлең жазатын. Шығыс әдебиетінен хабары бар Мұқан Сұлтанмахмұттың ақындық талабын құптайды.
1911 жылы Сұлтанмахмұт бір қыс бойы Нұрғали деген мұғалімнен оқиды. Ол жаңаша оқыған адам екен, оқушы-ларын пән негіздерімен таныстырып, олардың білімге деген ынтасын ұштайды.