Пайдаланым аймағын тосын судлардан тығындау
Кен орынын өңдеу кезінде ұңғыға тосын сулар оны орнату кезінде немесе бұрғылау кезінде және пайдаланым ұзақтығынан кейін пайда болуы мүмкін. Мұнайлы – газды көкжиектерінің өнімділігіне байланысты қабаттық сулар жоғарғы, төменгі, сызықтық, жер асты, аралық, тектоникалық және аралас болып бөлінеді.
Жоғарғы және төменгі су мұнай қабатының төменгі және жоғарғы қабаттарында көлбей жатады.
Сызықтық (өлкелік және өтпелі) су — мұнай қабатының төменгі бөлігінде орналасқан (антиклинальдық бүрмелерде).
Жер асты су сызықтық суға қарағанда барлық қабатта орналасқан мұнай астының барлық бөлігінде. Көп жағдайда бұл судың түрі басқа да қабаттарда орналасуы мүмкін, олар мұнайдан жұқа сазды қабатпен ғана бөлектенген (ұстатқыштармен).
Аралық су аста көлбей жатады пропластімен бөлектерді өнімді мұнай қабатынан. Сондықтан да мұнайлы қабаттарды табу сәйкес келмейді. Су қасиетін, осындай су тұтқыштар толтырып, қабат қасиеттері судың қасиеттерінен айырмашылығы аз болады.
Тектоникалық су — өнімді көкжиектерге еніп алған су түрі, яғни ұңғыны қазу жағдайындай мен тектоникалық қателіктердің болуымен (мысалы, жарылулардың болуы).
Аралас су – жалпы сұзгімен бір ұңғыны пайдаланудағы бірнеше мұнайлы көкжиектерде пайда болатын су.
Өңдеуге арналған және жүзеге асырудың оңашалаумен орынды және нәтижелі шаралар ең пайдаланым тосын судың қажетті білуы: ұңғыларға бөтен сулардың түсу себептері; көкжиек (қабат, аймақ) су жатады; тереңдік оның мекені; жолдардың су қозғалыстары.
Тосын сулардың ұңғыға ену себептері – пайдаланым баған цементтеу, себі ненің мұнай әкелетін көкжиектердің толық бытырап кетуі жетпейді су тұтқыштардың; цемент сақина бұзуы кеңістікте немесе цемент стаканның ұңғы түбіңің бұзылуы; суландыру көршілес ұңғы арқылы, сол көкжиекті қайта пайдалану (ұңғыны); сапалысыз металды пайдалану салдарынан пайдаланым бағанында ақаудың болуынан; баған қирату минералданған қабат әсері астында сулардың келуі; бағана бұзуы ұңғы игеруі барысында; бағана зақым келуі ағымдағы және күрделі жөндеу жұмысынан соң.
Жұмыстың сулардың қозғалыс жолдарының жабуына арналған ұңғы күрделі жөндеуімен оңашалауда болады жоғарғы, төменгі және — сулардың бәр күшімен аталады.